Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku (okładka  twarda, 01.2021)

Tę krótką pracę naukową warto przeczytać. Ma ona swoje plusy i minusy. Do plusów zaliczyłbym piękne wydanie w twardej oprawie z licznymi klimatycznymi ilustracjami, ciekawą tematykę, język z lat czterdziestych XX w., który nie owija w bawełnę i wprost mówi, komu zawdzięczamy krzewienie i utrzymywanie się ciemnoty i zabobonu. Inną zaletą książki jest charakterystyczna dla prac naukowych przebogata bibliografia. Minusem może być krótkość pracy, a co za tym idzie większość zagadnień jest omówionych po łebkach. Przydałaby się dziś taka książka napisana od nowa lub uzupełniona zgodnie z dzisiejszym stanem badań i wiedzy na poruszane tematy. Przydałoby się np. poszerzenie pracy o ziemie dziś leżące w granicach Polski, podanie i poszerzona analiza kilku konkretnych przykładów opisywanych procesów i ich skutków. Podsumowując, książkę warto nabyć (niska cena) i przeczytać, aby zapoznać się z arcyciekawym tematem historycznym rzadko poruszanym w innych pracach.

Fachowe zebranie danych i opracowanie dokumentów dotyczących samego zjawiska czarownic, z naciskiem na sposób przeprowadzania procesów i okoliczności aresztowań. Głównie dotyczy Wielkopolski Polski środkowej w XVII i XVIII wieku. Na dzień dzisiejszy trochę zdezaktualizowana analiza ale warta przeczytania bo nie ma drugiej takiej współczesnej książki dotyczącej tego tematu a zawierającej tyle informacji.

Kolejna bardzo dobra pozycja Bohdana Baranowskiego. Tym razem autor omawia dla czytelnika tło historyczne oraz okoliczności związane z procesami czarownic w Polsce. Mimo poważnej tematyki, książka napisana jest w sposób przystępny i zrozumiały, a lekkie pióro autora powoduje, że czas związany z przeczytaniem tej pozycji jest prawie nieodczuwalny.

Jakoś tak zostało przyjęte, że u nas stosy nie płonęły ... fakt, nie płonęły w XVI w. gdy szalała cała zachodnia Europa, płonąć zaczęły w XVII. Niemniej pod wieloma względami różnimy się od zachodu, część czarownic nie dożywała stosu, niektóre "woda niesprawiedliwie osądziła" skazując na dalsze męki. Warte przeczytania.

Obowiązkowa pozycja dla wielbicieli tematu.

Najlepsza jaką czytałam w tym temacie

POPKULTUROWY KOCIOŁEK >> Okres XVII i XVIII wieku to czasy, kiedy dla zachodnich terenów starego kontynentu „procesy czarownic” stawały się powoli niechlubną przeszłością, o której najlepiej było zapomnieć. Do naszego kraju niestety ten „proceder” dotarł ze sporym opóźnieniem i to właśnie w tym okresie dochodziło w Polsce do masowych procesów i przerażających tortur. W recenzowanej książce autor Bohdan Baranowski (niewątpliwie wielki specjalista od tematów wszelkich zabobonów), zajął się więc wskazanym okresem i postarał się przedstawić czytelnikowi zarówno genezę tych wydarzeń, jak i historyczne ich tło. Autor tak jak zostało to już wspomniane, na początek stara się przedstawić odbiorcy całe tło tego okrutnego procederu i w jaki sposób fala „śmierci” dotarła również do naszego kraju. W kolejnych rozdziałach stara się on również opisać społeczno-kulturowe realia tamtych czasów, które miały bezpośredni wpływ na postrzeganie świata przez ludzi. Obok czysto etnograficznych treści, poświęca on również sporo miejsca na dość szczegółowe opisanie przebiegu samych procesów. W rozdziałach tych opiera się ona na konkretnych udokumentowanych przypadkach, sięgając również po liczne źródła historyczne, aby temat był dość kompleksowo zaprezentowany. Całość treści pomimo dość specyficznej i pozornie trudnej tematyki jest podana w dość przystępnej formie. Co bardziej wrażliwi czytelnicy muszą być jednak świadomi tego, że autor opisując konkretne przypadki, nie łagodzi faktów i ukazuje przebieg „procesu” dokładnie takim, jakim był (co często wiąże się z dość drastyczną treścią). Jeśli chodzi o treść książki, która opiera się na spisanych faktach historycznych nie ma jej co zarzucić. Rozdziały te są naprawdę merytoryczne i bardzo ciekawe. Pojawiają się tutaj jednak również pewne zgrzyty jakościowe, które trochę psują pozytywny odbiór całości. W kilku fragmentach publikacji autor wyciąga trochę za daleko idące wnioski (odczucie mocno subiektywne) lub nie pokazuje wszystkich „faktów”. Przykładem może być moment, kiedy jasno przyznaje on, że danych na temat procesów czarownic naszym kraju jest szczątkowa ilość, a dokumentów zachowało się dosłownie kilka. W jednym fragmencie stwierdza on więc, że nie ma możliwości oszacowania dokładnej liczby ofiar, kilkanaście stron później przeprowadza on własne obliczenia i podaje konkretną liczbę. Przyrównuje on również (moim zdaniem błędnie) „procesy” do „wojny klasowej”, czy też w mniej bezpośredniej formie sugeruje, że mogły być one wykorzystywane do nękania osób wyznania Judaistycznego. Pomimo opisanych powyżej pewnych wad książka Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku stanowi jedno z ciekawszych dzieł dostępnych na naszym rynku, które zajmuje się daną tematyką na naszych terenach. Jeśli więc kogoś interesuje ten temat, to nie znajdzie on nic lepszego po co mógłby sięgnąć.