Potęga geografii, czyli jak będzie wyglądał w przyszłości nasz świat (okładka  miękka, 09.2021)

Druga część "geografii" w niczym nie ustępuje pierwszej. Szczególnie interesujące były rozdziały dotyczące Etiopii i Sahelu (kto w ogóle słyszał tą nazwę?!), ale i historia powstania Arabii Saudyjskiej, która dziś odgrywa jedną z głównych ról w regionie. Warto kupić obie części!

Super książki Tima Marshala. Polecam również pierwszą część Więźniowie geografii

Długo na nią czekałem. Świetna książka

Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego gdzieś na przestrzeni wieków rodzą się kolejne wielkie imperia, a w innych nie? Albo dlaczego w niektórych rejonach naszego globu konflikty wydają się nie wygasać, ciągle rozpalając nowe ogniska? I co ma z tym wszystkim wspólnego eksploracja przestrzeni kosmicznej i sprzedaż działek na Księżycu? Tim Marshall w swojej nowej książce Potęga geografii przygląda się dziesięciu krajom/terytoriom, które przez swoje uwarunkowania geograficzne posiadają niesamowity potencjał ekonomiczny czy militarny. Sprawdza też, jak te uwarunkowania i ich ewentualne zmiany np. w wyniku globalnego ocieplenia, mogą drastycznie wpłynąć nie tylko na sytuację ich bezpośrednich sąsiadów, ale również na kraje oddalone o tysiące kilometrów. Potęga geografii wraz z poprzednią książką Marshalla Więźniowie geografii stanowią dla mnie idealny przykład tego, jak w ciekawy sposób można opisywać świat i jak przedstawić złożoną sytuację geopolityczną danego kraju nie zanudzając przy tym czytelnika. Tim Marshall nie operuje tutaj specjalistycznym językiem ekonomistów – nie znajdziemy tutaj też tabelek rodem ze znienawidzonych roczników statystycznych. Znajdziemy za to kilka map (w jedną wyjątkowo ciekawą mapę... Europy), które pomogą lepiej zilustrować tezy, które przekazuje autor. Zazwyczaj w swoich analizach zaczyna od ukształtowania terenu danego obszaru – w końcu wysokie łańcuchy górskie wyznaczające granice mają swoje dobre i złe strony – z jednej potencjalny agresor znajduje się w dużej trudniejszej sytuacji, niż gdyby poruszał się po pustej równinie – z drugiej wyłączenie całych obszarów państwa z sieci logistycznej poważnie utrudnia jego rozwój lub może zaowocować zależnością od innego kraju. Potem opisuje pokrótce, ale nie bez podkreślania niuansów, historię danego kraju/obszaru i na koniec jego współczesne położenie. Tim Marshall skupia się na kilku bliskich nam krajach, takich jak Grecja, Turcja czy Wielka Brytania. Jednocześnie nie poprzestaje na basenie Morza Śródziemnego, zaglądając do Afryki (np. do Etiopii czy rejonu Sahelu) kończąc na przestrzeni kosmicznej. Próbuje wytłumaczyć, że w obliczu globalnego ocieplenia i globalizacji, parafrazując, żaden kraj nie jest wyspą. Przekonaliśmy się o tym boleśnie w 2020 roku przy okazji pandemii. Potęga geografii to zwięzła diagnoza najbardziej palących problemów w kilku wybranych częściach świata. Jak każdy szanujący się dziennikarz Tim Marshall rysuje kontekst historyczny i geopolityczny każdego z nich, przechodząc od Starożytności do czasów współczesnych. Dzięki temu łatwo można zrozumieć, o co w pewnych zależnościach chodzi, i dlaczego pewnie animozje (vide Grecja vs Turcja czy Etiopia vs Egipt) są aż tak głębokie. Z mojego punktu widzenia tak właśnie powinno się nauczać geografii i historii w szkołach – przede wszystkim pokazywać kontekst, a nie uczyć się na pamięć cyferek. Osobiście mnie polski system edukacji głęboko zniechęcił do zainteresowania się zarówno jednym, jak i drugim przedmiotem. Dobrze, że są książki takie jak Potęga geografii, które z powodzeniem mogłyby na przykład stanowić podstawę do dyskusji na zajęciach na temat danego kraju. Tak powinno się opowiadać o świecie – jako o systemie naczyń połączonych, a nie jako zbiorze dat i nazwisk. Może polska szkoła do tego dojrzeje... W międzyczasie szczerze polecam Potęgę geografii Tima Marshalla każdemu, kto chciałby się przekonać, że geografia to coś więcej, niż przepisywanie danych z roczników statystycznych.

Codziennie stajemy się świadkami wydarzeń z całego świata, które w mniejszym bądź większym stopniu odbijają się na naszej społeczności, czy gospodarce. Autor książki „Potęga geografii, czyli jak będzie wyglądał w przyszłości nasz świat” postanowił zajrzeć w przyszłość i przeanalizować regiony, które według niego będą kształtować globalną politykę. Zabrał nas na wycieczkę po Australii, Iranie, Arabii Saudyjskiej, Wielkiej Brytanii, Grecji, Turcji, Saheli, Etiopii, Hiszpanii oraz co może wydawać się zaskakujące… (albo i nie!) kosmosie. Widać, że tematyka jaką opisuje autor jest jego pasją, dzięki czemu całość napisana jest dość prosto i ciekawie. Sam uważa, że mapa jest kluczem do przewidywania przeszłości i warto się nad nią pochylić. Według niego politycy są ważni, ale to geografia jest ważniejsza. Dlatego w książce poznajemy topografię, kulturę krajów, ale i rysy historyczne wzbogacone o naprawdę szczegółowe detale, a także politykę. Wraz z autorem analizujemy przeszłość jaka może się wydarzyć. Na ogromny plus zasługuje przedmowa autora skierowana bezpośrednio do polskiego czytelnika. Wspomina w niej, że w naszym kraju drzemie ogromny potencjał i jeżeli tylko Polska wykorzysta go w odpowiedni sposób to ma szansę na miano jednego z najszybciej rozwijających się państwa na terenie Europy. Książka ta naprawdę potrafi otworzyć oczy i wytłumaczyć nam, dlaczego wydarzenia z innych krajów oddziałują na nasze państwo. Skłania do przemyśleń, a także refleksji. Dla mnie jest to lektura bardzo wartościowa i zdecydowanie polecam ją każdemu, kto choć troszeczkę interesuje się tym co dzieje się na świecie.

„Potęga geografii” to analiza państw oraz regionów, które mają coraz większe znaczenie dla naszych czasów oraz naszej przyszłości: historia kraju zaczyna się od jego położenia i tego, co znajduje się na jego terenie oraz z jakimi regionami graniczy. Ciekawym przykładem w jest Arabia Saudyjska, gdzie liczba ludności przed odkryciem pokładów ropy wynosiła około 2 miliony, a teraz jest to ponad 34 miliony mieszkańców. Marshall podkreśla role wyborów – politycznych, ale przede wszystkim geograficznych. To książką, którą chętnie przeczytałabym w liceum, a teraz jest świetnym przypomnieniem niektórych faktów z masa mało znanych ciekawostek o np. Iranie czy Arabii Saudyjskiej. Dlatego jest to idealna książka popularno-naukowa, która zbiera ogrom wiedzy i przedstawia ja w ciekawy sposób, zarówno dla uczniów, jak i wszystkich, którzy interesują się światem oraz w jakim kierunku będzie podążać. Polecam!

„Kryzysy międzynarodowe i wojny peryferyjne mają jeden pozytywny skutek – uczą nas geografii”. Od tysiącleci wiadomo, że położenie geograficzne ma znaczenie. Wszelkie warunki naturalne, granice, gleby, warunki atmosferyczne, oraz wiele innych, wpływa na sytuację danego kraju, na arenie międzynarodowej. Przestrzeń i czas od lat są fenomenami, które zamykają w sobie rzeczywistość. Wielką potęgę znaczenie geografii mogliśmy zobaczyć podczas Zimnej Wojny, kiedy świat podzielony na dwie części, diamterlanie różnił się na każdej z nich. Dziś również różne położenie państw, pozwala stwierdzić, nam ich dalszy rozwój, problemy, zyski i straty. Europa nie jest podzielona, ale jednak bardzo różna, co niesamowicie widać na przykładzie takich krajów jak np. Grecja, Francja, czy Polska. Pochylając się nad geografią i historią np. Australii, na mapie możemy zobaczyć ogromny kontynent, który w dużej mierze pokryty jest pustyniami. Tylko skrawek tego lądu, tak naprawdę nadaje się do zamieszkania i prowadzenia jakiejkolwiek polityki międzynarodowej. Na przestrzeni lat, miało to dla tego kontynentu ogromne znaczenie. Niechlubne wymordowanie przez Brytyjczyków, ludów pierwotnie zamieszkujących ten obszar, z cała pewnością nie przyczyniło się do przyjaźni Australii i Oceanii z Wielką Brytanią. Trzeba jednak przyznać, że przewiezienie prawie 200tys więźniów na ten teren, pozwoliło na zasiedlenie kraju, i jego rozwój. Australijczycy z całą pewnością mogą ciszyć się niezależnością, są pewni, że nikt ich nie podbije, ponieważ sąsiedzi są oddaleni od nich tysiącami mil. Trzeba jednak przyznać, ze utrudnia to zarówno porozumienia międzynarodowe i gospodarcze, jak i handel. W przyszłości, wartość tego kontynentu na arenie międzynarodowej może ulec zmianie. Patrząc na to, co dzieje się w Europie, czy USA, a także wielką migrację Islamu, Kontynent Australijski może odegrać ważną rolę, w kształtowaniu się nowej politycznej mapy świata. Warto, również przyjrzeć się sytuacji Etiopii. Piękny, bogaty przyrodniczo kraj, który kierowany złą polityką wewnętrzną, oraz wojnami, z roku na rok mimo wielkiego potencjału upada. Zainteresowanie tym obszarem Chin, Stanów Zjednoczonych i Turcji, być może w przyszłości, pozwoli uwolnić się Etiopii od jej problemów, do których dochodzi również piractwo, czy ekstermizm. Może również jeszcze bardziej pogłębić jej problemy. Czy wspaniała historia królowej Saby i króla Salomona, zjednoczy kraje po obu stronach Morza Czerwonego, to się jeszcze okaże. Na dzień dzisiejszy bogata w zasoby naturalne Afryka, nie potrafi wykorzystać swojego potencjału. Na dodatek, jej wizerunek w dużym stopniu generuje klęska głodu z lat 1984 – 1985. Od tego czasu wiele się w Etiopii poprawiło, ale pomoc humanitarna nadal jest tam potrzebna. Historycy mówią, o koniecznej zmianie rządu, aby w końcu obszar ten mógł wykorzystywać swoje atuty, a tych nie brakuje. Wspaniałe miejsca, zaliczane do światowego dziedzictwa narodowego, ilość wody pitnej, oraz technologia sprawiają, że kraj ten jest kluczowym graczem w Rogu Afryki. Niestety brak wybrzeża, a także bezpośredniego dostępu do morza piętrzą problemy i narastające konflikty. Bez wątpienia, dziś w XXI wieku nadszedł czas dla Afryki, czy będzie ona potrafiła to wykorzystać zależy tylko od niej, z cała pewnością rozwój tego obszaru, będzie szczególnie obserwowany przez wielkich graczy tego świata. Należałoby również wspomnieć o Grecji, która po praktycznym bankructwie, z biegiem lat będzie , jednak miała szansę na odbudowanie swojej pozycji, dzięki turystyce. Położenie tego kraju bez, wątpienia daje narodowi wiele szans i możliwości. Ciekawą sytuację mamy także w Wielkiej Brytanii, która po II wojnie światowej ,do dziś nie odzyskała swojego miejsca wśród czołówki decydentów, na dodatek ma coraz większe problemy ze Szkocją, która ma dość dyktatu korony i marzy, o niepodległości. Pomimo świetnego położenia, Wyspy Brytyjskie przeżywają kryzys, konflikt wewnętrzny jest nieunikniony, a to zapewne zmieni nie tylko układ sił na tym obszarze, ale i doprowadzi do konfrontacji przyjaciół z wrogami. Kolejna odważna pozycja Pana Tima Marhalla, którą trzeba przeczytać, Potęga geografii czyli jak będzie wyglądał w przyszłości nasz świat,zabierze Was w podróż do znanych miejsc, które już nie długo pokażą swoje nowe oblicze. Autor ocenia każde z państw pod względem jego położenia, pisze o wadach i zaletach, a także o historii, która może zaważyć o zmianach, na wielką skalę. Jak zmieni się Europa po kolejnej fali uchodźców, czy Bliski Wschód może całkowicie opierać swoje bezpieczeństwo na ropie, czy kraje trzeciego świata w końcu powstaną i zyskają znaczenie, na arenie międzynarodowej, czy potencjał większości niezamieszkanych terenów ziemi zostanie wykorzystany? Te, oraz wiele innych niezmiernie ciekawych informacji ze świata, polityki, geografii czy gospodarki sprawia, że książka Pana Marshalla, to obowiązkowa lektura dla wszystkich, którzy interesują się wydarzeniami na świecie.