Symbol wiosny, czyli bocian

Bocian jest jednym z najbardziej lubianych ptaków w naszym kraju. Bociany, tak jak inne duże ptaki z rodziny brodzących, odlatują na zimę do ciepłych krajów i powracają w nasze rejony na ciepłe miesiące. Od dawien dawna jest zatem kojarzony z wiosną, gdyż najwięcej osobników pojawia się u nas od marca do maja. Aczkolwiek pierwsze bociany – zwiadowcy mogą pojawić się nawet w lutym.

 

Ptaki Polski. Mała encyklopedia ilustrowana - Andrzej G. Kruszewicz


Ptaki te mają do przebycia szmat drogi, bowiem dystans bocianiej podróży może wynieść nawet 10 tysięcy kilometrów. Po przylocie łączą się pary i wychowują potomstwo, które wraz z rodzicami wyrusza w podróż na południe wraz z oznakami końca lata. W Polsce bocian jest bohaterem wielu ludowych przysłów i przekonań – choćby takim, że „tam, gdzie osiedlą się boćki, tam jest szczęśliwy dom i dobre plony”. Mieszkańcy wsi i małych miast w większości chętnie go witają i przygotowują platformę pod gniazdo. W Internecie możemy znaleźć też relacje na żywo z kamer udostępniających podgląd gniazda.

Skrzydlate gody

Wiosenny czas to okres budzenia się przyrody i powoływania na świat nowego życia. Niech żyje wiosenna miłość! W tym czasie ptaki rozpoczynają swoje okresy godowe, których przebieg bywa niezwykle ciekawy. W świecie ptaków to panowie muszą się wykazać, aby zdobyć partnerkę – umaszczenie samic jest przeważnie jednobarwne i kryjące, natomiast samce prześcigają się kolorami upierzenia, aby wydać się jak najbardziej atrakcyjnymi. Ich wygląd ma wrażać: „mnie, mnie, wybierz mnie”!

 

Ptaki - Lars Svensson

 

W okresie zalotów zwyczajowe, kolorowe upierzenie samców staje się bardziej błyszczące i ma intensywniejszą barwę. Te wiosenne odzienie jest ostentacyjnie prezentowane potencjalnej kandydatce. Zięby, kulczyki czy gile dumnie wypinają pierś i prezentują kolorowe brzuszki. Natomiast u niektórych gatunków jak na przykład u mewy śmieszki, pojawiają się dodatkowe kolorowe elementy, jak czarne ubarwienie na głowie. Jednak każdy wie, że zaloty to nie tylko sprawa wyglądu. Ptasi absztyfikanci uwodzą swoje wybranki śpiewem, tańcem, fantazyjnymi przelotami czy nawet podarkami. Mały rudzik po powrocie z zimowisk całymi dniami śpiewa, aby zwabić panią rudzikową. Poza nawołującym śpiewem mają jeszcze inne ważne zajęcie – przeganianie się nawzajem z terytoriów, aby nie dać szans konkurencji.


Wiosną można usłyszeć mnóstwo ptasich odgłosów i są one przeróżne. Jeśli wybierzemy się do lasu, parku, czy nad wodę, mamy szansę usłyszeć trele słowika, derkanie derkacza, skowronki wyśpiewują całe zalotne pieśni. Co ciekawe, niektóre gatunki wydają godowe odgłosy, które wcale nie pochodzą ze strun głosowych. Dzięcioł bębni w dobrze rezonujący konar, a bekasy do wydawania miłosnych odgłosów wykorzystują drgania sterówek w ogonie.

 

Jaki to ptak? Atlas dla dzieci - Dominik Marchowski

 

Poza nawoływaniem głosowym, ptaki używają również ruchu, by zwrócić na siebie uwagę atrakcyjnej partnerki. W ten sposób niedaleko nas odbywają się prawdziwe miłosne spektakle. I tak żurawie wykonują godowy taniec, którym towarzyszą ukłony z rozpostartymi skrzydłami. Kruki i skowronki chwalą się efektownymi przelotami, z kolei samczyk cietrzewia kręci się w kółko na oczach wybranki i wykonuje zachęcające podskoki połączone ze specyficznymi odgłosami. Samiec ptaka nierzadko musi stoczyć bitwę z innymi przedstawicielami swojego gatunku o względy wybranki.

Na szczególną uwagę zasługują zwyczaje godowe pingwinów. Pan pingwin rzuca pod nogi swojej ukochanej kamyk w zalotnym geście. Przyjęcie przez nią podarku oznacza odwzajemnienie zainteresowania. Czyż to nie urocze?

Okres lęgowy u ptaków

O ile zima jest czasem, kiedy wszyscy są nastawieni na szukanie pożywienia i schronienia oraz przetrwanie, to wiosna oznacza ptasie romanse i zaloty. Jednak jak to w naturze bywa, więcej niż romantyzmu jest w tym chęci przedłużenia gatunku i cel jest jasny – założyć rodzinę i wychować pisklęta. Wiosenne ptasie toki to duży wysiłek, emocje i ciężka praca do wykonania. Lato natomiast to czas wysiadywania jaj i opieki nad potomstwem. Życie rodzinne toczy się wtedy pełną parą. Bywają jednak historie wielkich miłości, jak choćby pary bocianów Klepetana i Maleny – chorwackich bocianów, które przeżyły razem ponad 15 lat!

 

Ptaki w mieście czyli birdwatching po polsku - Michał Kaczorowski

 

Tajemnicą poliszynela jest, że wśród niektórych gatunków zdarzają się pary homoseksualne. Takim przykładem mogą być pingwiny lub… gile. Te małe, towarzyskie ptaszki czasem łączą się za młodu w pary jednopłciowe, jednak w ich przypadku to najczęściej przelotne zauroczenia, które mijają wraz z nastaniem jesieni.

O godowych zwyczajach zwierząt innych gatunków, między innymi o słynnej, zakochanej parze bocianów, możecie przeczytać w artykule „Życie miłosne zwierząt”. Jeśli zaś macie chęć rozpocząć przygodę w obserwowaniem innych zwyczajów ptaków, polecamy artykuł „Birdwatching, czyli jak zacząć obserwować ptaki?”.