W Polsce żyją ponad 4 miliony kobiet w trakcie transformacji menopauzalnej i miliony kobiet po menopauzie. O ile kobietę może ominąć w życiu macierzyństwo, studia, przeprowadzka, rejs statkiem, to menopauzę przejdzie każda z nas. Dlaczego więc temat ten nadal jest tabu, a w najlepszym wypadku mało rozpowszechniany? Skąd w XXI wieku nasz społeczny brak wiedzy o tym naturalnym etapie życia?
Dlaczego wiedzę o menopauzie musisz zdobyć sama
Za brak edukacji menopauzalnej odpowiedzialna jest przede wszystkim szkoła. Wiedza, którą w niej dostawaliśmy na przestrzeni lat dotycząca rozwoju i zdrowia kobiety, ograniczała się dojrzewania, pierwszej miesiączki i ciąży. Czyli uczyliśmy się o rozpoczęciu płodności, ale o zakończeniu już nie. Podobnie, jeśli chodzi o inne źródła edukacji, jak książki czy filmy popularnonaukowe dla dzieci i młodzieży. Do tego zarówno w domach jak i w społeczeństwie był to temat na który się milczało albo szeptało i w efekcie dziś trudno nam traktować transformację jako normalną, zdrową zmianę w życiu. Oraz zwyczajnie brakuje nam wiedzy i odpowiedniej terminologii. Paradoks polega na tym, że o ile ciąża tak naprawdę nie będzie udziałem każdej kobiety, a bardzo dużo się o niej uczymy i mamy wiele merytorycznych pomocy w temacie, to menopauza spotka każdą z nas, a musimy zdobywać o niej wiedzę na własną rękę.
Gwarancja najniższej ceny
Po drugie jeśli spojrzymy na historię ludzkości i długość życia na przestrzeni wieków, menopauza na szeroką skalę to tak naprawdę „wynalazek” ostatnich dwustu lat. Wcześniej kobiety albo nie dożywały transformacji, albo przechodził zakończenie płodności nienaturalnie wcześnie wycieńczone licznymi ciążami i komplikacjami z nimi związanymi. W niektórych kulturach kobiety postmenopauzalne były traktowane jak wyrocznie czy starszyzna, która doradzała. Jednak w większości społeczeństw menopauza była traktowana jak choroba, „histeria”, a kobiety, które jej doświadczały w skrajnych wypadkach izolowano czy wyganiano.
Szczęśliwie dzisiejsze kobiety nie tylko dożywają menopauzy, ale statystycznie żyją po niej jeszcze kilka dekad! I dlatego wszyscy, mężczyźni też, powinniśmy edukować się w tym temacie. W ostatnich dwóch latach menopauza zaczęła przebijać się w Polsce do prasy, mediów, szerszej świadomości, ale nadal mamy spore deficyty wiedzy i bardzo dużo do nadrobienia w kwestii nastawienia do transformacji.
Fakty i mity o menopauzie
Zacznijmy od tego czym menopauza nie jest. Menopauza nie jest chorobą ani końcem kobiecości a tym bardziej końcem zdrowia i życia. Menopauza nie „odbiera urody”, ani nie sprawia, że kobieta staje się bardziej męska. Nie przypada na wiek emerytalny i nie przebiega tak samo u wszystkich kobiet.
Czym więc jest? Naturalnym etapem biologicznego życia kobiety, jednym z trzech – obok okresu i ciąży – największych przejawów kobiecości (menopauzę mają tylko kobiety, andropauza nie jest jej odpowiednikiem jeden do jednego). Tak, jak pierwsza miesiączka jest rozpoczęciem płodności, tak menopauza jest jej zakończeniem. Niestety, tak jak pierwszy okres wiąże się z szeregiem kilkuletnich zmian okresu dojrzewania, tak menopauza również wymaga długotrwałej transformacji. Określenie „transformacja menopauzalna” obejmuje cały okres przemiany:
- perimenopauzę (premenopauzę) czyli czas wygasania płodności
- menopauzę czyli ostatni okres
- postmenopauzę czyli adaptację organizmu do nowych warunków bez cyklu miesiączkowego
Perimenopauza to czas poprzedzający ostatni okres, którego początkowo nie odczuwamy, ale im bliżej końca płodności tym więcej objawów menopauzalnych może się pojawić od uderzeń gorąca po suchość oka. Ile to trwa? Możecie się spotkać z różnymi odpowiedziami. Są specjaliści, którzy za perimenopauzę przyjmują cały czas spadania płodności a ten zaczyna się średnio od 35 roku życia. Inni powiedzą, że jest to czas, w którym czujesz zmiany okołomenopauzalne. Jednak rozsądniej przyjąć, że są to 2-3 lata poprzedzające ostatni okres.
Sama menopauza trwa kilka dni, ponieważ literalnie jest to ostatni okres w życiu kobiety. Ale możemy go stwierdzić dopiero po 12 miesiącach bez miesiączki i wizycie u ginekologa. Oczywiście, jeśli nie mamy krwawienia, to nie czekamy rok, tylko wcześniej udajemy się do lekarza, który musi wykluczyć inne przyczyny ustania miesiączki jak zmiany chorobowe lub ciąża. To ważne: jeśli w czasie roku oczekiwania na potwierdzenie przejścia menopauzy jesteśmy aktywne seksualnie, stosujmy antykoncepcję, ponieważ nadal możemy zajść w ciążę.
Postmenopauza to również pojęcie przy którym możecie spotkać się z różnymi interpretacjami np. że kobieta po ostatnim okresie jest do końca życia w postmenopauzie. Czyli masz menopauzę w wieku 50 lat, żyjesz 100, a przez pół wieku nadal jesteś określana w odniesieniu do płodności. Trafniejsza wydaje się definicja, że postmenopauza to czas, w którym organizm przystosowuje się do funkcjonowania bez płodności, najczęściej ok. 2-5 lat.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
![Avon Anew Clinical Zestaw dla cery dojrzałej [Maska + Program Liftingujący]](https://ecsmedia.pl/c/avon-anew-clinical-zestaw-dla-cery-dojrzalej-maska-program-liftingujacy-p-iext167340380.jpg)
![Zestaw dla cery dojrzałej Avon Anew [Serum 3,5% + Maska na noc]](https://ecsmedia.pl/c/zestaw-dla-cery-dojrzalej-avon-anew-serum-3-5-maska-na-noc-p-iext167460868.jpg)
Kiedy będę miała menopauzę i jakie będą jej objawy?
Kiedy możemy spodziewać się menopauzy (ostatniego okresu)? W Polsce średni wiek to 51 lat i 2 miesiące, przy czym naturalnym czasem menopauzy jest 45 do 55 lat. Wczesna menopauza to wiek 40+, a przed 40-stką mówimy o przedwczesnej niewydolności jajników. To znaczy, że menopauza, choć kojarzona z kobietami na emeryturze, może spotkać nas w wieku 45 lat i jest to naturalne. A do tego już kilka lat wcześniej organizm będzie przygotowywał się do zmiany, czyli przechodził perimenopauzę. Warto o tym wiedzieć, by odpowiednio o siebie zadbać. Po menopauzie czeka nas czas stabilizacji organizmu. Ile więc trwa cała transformacja menopauzalna? Różnie, zależy od organizmu, ale przyjmujemy, że jest to czas minimum kilku lat intensywnych przemian wewnętrznych, które częściowo są przez nas odczuwalne choć… nie zawsze.
Objawów transformacji jest kilkadziesiąt (w źródłach znajdziemy rozpoznanych od 30 nawet do 100) i jest to temat na oddzielny artykuł. Czy każda kobieta doświadcza wszystkich? Nie. Mało tego, ok. 20% z nas nie odczuwa żadnych objawów przejścia menopauzalnej transformacji. Kolejne 60% ma objawy od lekkich do średnich. Niestety co piąta kobieta ma tak liczne i nasilone objawy, że wykluczają one normalne funkcjonowanie i najczęściej wymagają pomocy medycznej. Dlatego właśnie, jeśli jedna koleżanka mówi, że nawet nie zauważyła menopauzy, a druga, że to było ciężkie i męczące doświadczenie, obie mówią prawdę.
Ponieważ widełki czasu transformacji są dość szeroki a objawy mogą być od zerowych do przypominających zmiany chorobowe, dlatego w tym czasie bardzo ważna jest samoobserwacja i współpraca z lekarzem. On również nawet na podstawie badań nie jest w stanie powiedzieć dokładnie, kiedy będziemy mieć ostatni okres i jak całe przejście będzie u nas przebiegać. Dlatego tak ważne jest żeby między 40 a 50 rokiem życia poświęcić sobie więcej uwagi niż zwykle, ale też traktować priorytetowo wizyty u ginekologa.
Co menopauza zmienia na lepsze, a co na trudniejsze
Z powodu ogromnej stereotypizacji i jednoczesnego braku edukacji menopauza kojarzy nam się z uderzeniami gorąca, wąsikiem i wściekłością. Tymczasem jedne rzeczy zmienią się na minus, ale inne na plus. Przy czym przy minusach musimy sobie wyjaśnić, że one i tak by nadeszły, nawet bez transformacji. Dlaczego?
Zwróćcie uwagę na to, że czas transformacji menopauzalnej pokrywa się z czasem uruchomienia większości procesów starzeniowych. Owszem, przez zakończenie płodności kobiety przechodzą te zmiany szybciej i intensywniej, ale nawet bez menopauzy i tak byśmy doświadczyły ich pod postacią zmian starzeniowych. Czy to zmniejszone zapotrzebowanie na energię (kalorie), czy zmiana składu ciała, czy ubytek kostny, czy utrata elastyczności tkanek, czy spadek estrogenu – te zmiany i tak zachodzą gdy kończymy 40, 50, 60 lat. A to znaczy, że mamy wpływ i możemy te zmiany spowalniać i minimalizować zmieniając nasze nawyki w diecie i aktywności. Możemy też skorzystać z HTM (hormonalna terapia menopauzalna) ale to decyzja, którą podejmujemy po dokładnych badaniach, własnej obserwacji organizmu i wyłącznie pod okiem naszego lekarza.
Przeczytaj także:
Jak się zmieniamy po 40 urodzinach i czy możemy spowolnić starzenie?Cztery rodzaje ruchu, które są ci potrzebne po 40, 50, 60+
Jak zmienić dietę po 40., żeby zachować zdrowie i urodę do setki
Czy naprawdę są jakieś plusy menopauzy? Oczywiście! Dwa znane każdemu, czyli nasz organizm przestaje wydatkować energię na comiesięczny cykl, a my nie musimy planować wyjazdu nad kąpielisko między miesiączkami, nie potrzebujemy środków higienicznych na ten czas i nie martwimy się ewentualną plamą na białych spodniach. Drugi to brak konieczności stosowania antykoncepcji w przypadku stałego partnera - w innych przypadkach stosujemy jako zabezpieczenie przed chorobami. Ale teraz coś, o czym nadal mało się mówi, a jest to już całkiem szeroko badane zjawisko.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Masz ochotę na postmenopauzalny wzlot?
Postmenopauzalny wzlot to pojęcie stworzone przez antropolożkę Margaret Mead ponad 70 lat temu badającą menopauzalny okres życia kobiet. Mead dostrzegła u kobiet kończących płodność coś w rodzaju uniesienia, nowej werwy, realne przebudzenie czy odzyskanie mocy. Dlaczego? Po transformacji biologia ciała przestaje być podporządkowana płodności przez co zyskujemy poczucie niezależności od ciała i przestajemy się na nim skupiać. To daje przestrzeń na nowe działania. Zmieniają się warunku życiowe, dzieci dorastają i się wyprowadzają, ewoluuje rytm życia domowego, jest mniej obowiązków, lepiej rozkłada się budżet, łatwiej zorganizować czas – mamy go więcej na działania poza rodzinne i poza domowe.
Ale przede wszystkim zmieniają się proporcje hormonów w tym estrogenu i testosteronu (testosteron nie rośnie, jedynie zwiększa się jego udział w puli hormonów). Tym samym stajemy się mniej estrogenowe a bardziej testosteronowe – rośnie nasza pewność siebie, decyzyjność, sprawczość, stajemy się bardziej zdeterminowane, wytrwałe. Łatwiej nam wyznaczać cele, realizować je, zwyciężać a nawet więcej zarabiać. Mamy lepszy nastrój i większy apetyt na życie.
To dlatego kobiety, które nie poddały się stereotypom, że po menopauzie to już czekanie na emeryturę i wnuki (co nie jest złe, jeśli to nasz wybór) zakładają firmy, zmieniają pracę, rozpoczynają studia, wychodzą ze złych związków, podróżują, zaczynają trenować i dokonują bardzo istotnych życiowych zmian. I tak się dzieje na całym świecie.
Co bym chciała, żeby zostało w Was po dzisiejszym artykule? Przede wszystkim świadomość, że transformacja menopauzalna – jak sama nazwa wskazuje – to głęboka zmiana, a nie żaden koniec. Co więcej to może być początek czegoś wspaniałego, ale czy tak się stanie, to już zależy od nas. Oraz że transformacji lepiej doświadczać wspólnie, dzieląc się doświadczeniami, korzystając ze wsparcia innych kobiet i, co ważne, nie wykluczając z tych rozmów mężczyzn, których warto też wspierać w ich przemianie.
Jeśli ciężko przechodzicie transformację, nie wahajcie się korzystać z pomocy i myślcie o postmenopauzalnym wzlocie. Po menopauzie jest życie i może być ono dosłownie jak w bajce „długie i szczęśliwe”.
Więcej artykułów znajdziecie w naszym cyklu Projekt dojrzałość.
Zdjęcia: Shutterstock.
Komentarze (0)