Ma w portfolio szesnaście wydawniczych pozycji, w tym powieści, tomy wierszy i opowiadań oraz zbiór esejów. Na podstawie jej tekstów powstają sztuki teatralne oraz filmy („Pokot” Agnieszki Holland, „Żurek” Ryszarda Brylskiego z 2003 roku z Katarzyną Figurą w roli głównej). Sześciokrotnie nominowana do nagrody literackiej „Nike” (dwa razy otrzymała statuetkę), jest też laureatką m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Paszportu „Polityki” i Srebrnego Medalu „Zasłużona Kulturze Gloria Artis”. W tym roku, autorka otrzymała również Literackiego Nobla.

Do tego stosiku trzeba dodać najważniejszą i najbardziej prestiżową nagrodę z literatury anglojęzycznej. Świat literacki w Polsce i za granicą oszalał, gdy 22 maja 2018 roku Olga Tokarczuk razem ze swoją tłumaczką Jennifer Croft otrzymały Man Booker Prize za „Biegunów”, za których dziesięć lat wcześniej pisarka dostała „Nike”. Genialnie przetłumaczona opowieść o fenomenie podróży, o życiu nomada, przetykana historiami z różnych porządków czasowych i geograficznych, w której pisarka odnosi się do licznych mitów i motywów - powstawała przez trzy lata. Tokarczuk zawarła w niej osobiste doświadczenia, gdy przez jakiś czas podróżowała od Tajwanu po Nową Zelandię, pozostając w nieustannym ruchu, niczym przedstawiciele sekty, o której pisze w „Biegunach”; wierzą oni, że zło wydarza się na miejscu, więc gdy jest się w ruchu, nie można go doświadczyć.

Kup teraz

 

Pisanie jak opowiadanie sobie bajek

Skąd się wzięła Olga Tokarczuk? Urodziła się w 1962 roku w Sulechowie, w rodzinie nauczycielskiej, wychowała w domu wypełnionym po brzegi książkami. I choć okoliczności były wymarzone dla przyszłej pisarki, ta wybrała psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Po kilku latach pracy w szpitalu jako specjalistka od uzależnień zrezygnowała z posady, opublikowała tomik wierszy, a zaraz potem debiutancką powieść „Podróż ludzi Księgi”. W przedmowie do „Podróży…” Tokarczuk wyznała: „Pisanie powieści jest dla mnie przeniesionym w dojrzałość opowiadaniem samemu sobie bajek. Tak jak to robią dzieci, zanim zasną”. Do końca lat 90. wydała jeszcze „E.E.” - o dziewczynie z talentem medium, oraz głośne „Prawiek i inne czasy” - o mitycznej wiosce w środku Polski oraz „Dom dzienny, dom nocny”, najbardziej osobistą powieść, w której krytycy znajdują wątki rozwinięte potem w „Biegunach”.
Okazało się, że to „opowiadanie sobie bajek” to sposób zarówno na czytelników, jak i na krytyków literackich, bo u jednych i drugich książki Tokarczuk dostają zawsze najwyższe noty.
Między pisaniem książek autorka zamieszkała w wiosce w Sudetach, blisko granicy z Czechami, o której mówi, że ma toskański mikroklimat.

Fot. Łukasz Giza

 

Każda książka wydarzeniem

Od ponad dekady jej kolejne powieści stają się wydarzeniem. Jest dwukrotną laureatką najważniejszej literackiej nagrody w Polsce - „Nike”, za wspomnianych „Biegunów” (2008) oraz „Księgi Jakubowe” (2015). W międzyczasie wydała powieść kryminalną „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, który krytyka literacka uznała za thriller ekologiczny, a niektórzy recenzenci literaccy nazwali Tokarczuk eko-terrorystką. Akcja powieści toczy się w niewielkim miasteczku w Kotlinie Kłodzkiej, gdzie w tajemniczych okolicznościach zaczynają ginąć miłośnicy polowań na okoliczną zwierzynę. Główną bohaterką jest była inżynier i nauczycielka angielskiego, sześćdziesięcioletnia Janina Duszejko, która ratuje ranne zwierzęta i darzy silną niechęcią okolicznych kłusowników. Na podstawie tej powieści Agnieszka Holland wyreżyserowała film „Pokot”; podczas festiwalu filmowego w Berlinie otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia.
Zarówno film jak i powieść wywołały ogólnokrajową dyskusję dotyczącą środowiska myśliwskiego i krwawych polowań, w których chętne biorą udział nie tylko politycy, ale także duchowni.

 

Odpowiedź na wizje końca świata

Wydanym w 2018 roku zbiorem „Opowiadań bizarnych” Tokarczuk utwierdziła swoją literacką pozycję. W opowieściach sięga po ulubione motywy mitów założycielskich, wierzeń i legend, ale wybiega też w przyszłość. W genialnych „Transfugium” czy „Wizyta” pojawia się niepokój związany z nowymi technologiami, i ciekawość tego, dokąd nas mogą one zaprowadzić. Jej opowiadania są intrygującą odpowiedzią na lęki i niepokoje potęgowane kolejnymi raportami o zbliżającej się katastrofie ekologicznej, jakiej doświadczymy w tym wieku oraz kolejnych wizjach końca świata, jaki znamy.


 

Ostatnie nagrody międzynarodowe tylko umacniają pisarską pozycję Olgi Tokarczuk. Właśnie otrzymała Literacką Nagrodę Nobla, a wcześniej dotarła do finału Nagrody Literackiej Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (European Bank for Reconstruction and Development, EBRD), przyznawanej za przetłumaczone na język angielski dzieła literatury pięknej napisane w rodzimym języku i opublikowane przez wydawców w Wielkiej Brytanii. Co ciekawe, nie jest to kolejna nominacja dla „Biegunów”, ale właśnie za eko-thriller „Prowadź swój pług przez kości umarłych”. Janina Duszejko powraca. Ta książka Olgi Tokarczuk znalazła się na liście nominowanych do nagrody The Man Booker International Prize.

Kup teraz

 

Apostrof. Międzynarodowy Festiwal Literatury

Jako kuratorka Apostrofu. Międzynarodowego Festiwalu Literatury 2019 Olga Tokarczuk podjęła się tematu: „To nie jest jedyny możliwy świat”. Hasło stało się kluczem i punktem wyjścia do formułowanego przez nią autorskiego programu festiwalowych dyskusji. Wydarzenia z udziałem specjalnie zaproszonych pisarek, pisarzy, filozofów i publiczności skupiły się – jak określa Tokarczuk – na próbie diagnozy „ludzkiego tu i teraz” oraz projektowaniu potencjalnej przyszłości. W opracowywanym przez Tokarczuk cyklu debat znalazły się zagadnienia związane z globalnym kryzysem ekologicznym, wyczerpaniem się formuły kapitalizmu, potrzebą nowej religijności i edukacji oraz coraz wyraźniej wpływającą na nasze życie technologią. Festiwal Apostrof odbył się w tym roku w dniach 20-26 maja.

10 października 2019 roku, Olga Tokarczuk otrzymała Literacką Nagrodę Nobla. Gratulujemy i czekamy na następne dzieła! Którą książka pisarki najbardziej Wam się podobała?