Roman Polański i odtwórca tytułowej roli w jego najnowszym filmie 11-letni Barney Clark wezmą udział w polskiej premierze Olivera Twista. Odbędzie się ona 30 września w warszawskim Multikinie. Tego samego dnia film wchodzi jednocześnie na ekrany kin w Polsce oraz całej Europie i USA. Światowa premiera filmu zrealizowanego w Czechach odbyła się w sobotę 24 września w Pradze.

Polański o filmie
Najnowszy film Polańskiego jest ekranizacją powieści Karola Dickensa. - Od dzieciństwa byłem oczarowany Dickensem, zwłaszcza Wielkimi nadziejami - wyznał Roman Polański. - Oliver Twist jest długi i bogaty w szczegóły, bo w tym okresie twórcy często pisali dla gazet i magazynów, a ich dzieła ukazywały się w cotygodniowych lub comiesięcznych odcinkach. Pracując nad adaptacją musieliśmy być wierni duchowi powieści bez szkody dla scen i postaci, a jednocześnie uprościć historię tak, aby można ją było opowiedzieć w 2-godzinnym filmie. Wycięliśmy wątki poboczne i skoncentrowaliśmy się na wątku głównym. Rozplanowaliśmy całość jak grecką tragedię w 3 aktach i staraliśmy się tego trzymać - opowiada reżyser.

Anglia według Dickensa
Oliver Twist to jedna z najpopularniejszych powieści Karola Dickensa, uznanego za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli powieści społeczno-obyczajowych w Anglii w drugiej połowie XIX wieku. Angielski powieściopisarz miał trudne dzieciństwo, wcześnie zetknął się z nędzą i ciężką pracą zarobkową w fabryce. Przeżycia tych lat stały się tworzywem wielu jego dzieł. Oliver Twist jest tego najlepszym przykładem. Tytułowy bohater (Barney Clark) od śmierci matki mieszka w prowincjonalnym przytułku. Gdy, niezadowolony z mizernej porcji posiłku, domaga się dokładki, ściąga na siebie gniew woźnego - pana Bumble (Jeremy Swift). Na jego wniosek zarząd ośrodka postanawia pozbyć się chłopca i wysyła go na praktykę do grabarza Sowerberry'ego (Michael Heath). Nie mogąc znieść drwin ze zmarłej matki, Oliver wdaje się w bójkę z innym pomocnikiem swojego pracodawcy, za co zostaje srogo ukarany. Poczucie niesprawiedliwości karze chłopcu opuścić nowy dom. Oliver ucieka do Londynu, gdzie, głodny i skrajnie wycieńczony,  poznaje chłopca, który swoją przebiegłością zasłużył na przydomek Cwaniak (Harry Eden). Kolega pomaga Oliverowi znaleźć nowe schronienie. Bohater nie zdaje sobie jednak sprawy, że trafił do bandy młodych kieszonkowców pod wodzą groźnego Fagina (Ben Kingsley)...

Fascynująca opowieść
- Opowiadamy historię z punktu widzenia Olivera - mówi scenarzysta Ronald Harwood. - W kilku scenach pokazujemy co prawda jak Fagin i Bill Sykes planują swój niecny spisek, ale to Twist pozostaje siłą napędzającą akcję. Geniusz Dickensa bierze się z jego talentu narracyjnego. Ciągle zadajemy sobie pytanie: "Co teraz się wydarzy?". Czytamy powieść z zapartym tchem. Jeśli ktoś kazałby mi ją streścić w jednym zdaniu, powiedziałbym: "To historia małego chłopca, który musi nauczyć się samodzielności, stawić czoło strasznym przeciwnościom i niebezpieczeństwom, przeżywa niesamowite przygody i wychodzi z nich zwycięsko".
W Oliverze Twiście nie brakuje mrocznych elementów. Zgodziliśmy się z Romanem, że takie było zamierzenie Dickensa i że taką historię musimy opowiedzieć. Mam nadzieję, że pozostaliśmy mu wierni. To najważniejsze wyzwanie w każdej adaptacji, a adaptowałem wiele książek i sztuk na potrzeby kina. Należy pozostać wiernym wymowie oryginału. Mam nadzieję, że nam się to udało. Z początku może wydawać się, że tak jak u Dickensa zakończenie filmu jest bardzo mroczne, ale udało nam się tchnąć w nie trochę optymizmu.

Bezrobotni bez zasiłków
Powieść Karola Dickensa zaczęła ukazywać się w odcinkach w miesięczniku "Bentley's Miscellany" w 1837 roku z podtytułem "The Parish Boy's Progress" . W pierwszych rozdziałach  Dickens ukazywał, jak na los wychowanka gminy wpłynęło uchwalenie Poor Law Act z 1834 roku, regulującego przyznawanie pomocy finansowej ubogim. Dickens miał okazję obserwować uchwalanie tej ustawy i nie szczędził jej potem ostrej krytyki w swojej twórczości.
Przed 1834 rokiem robotnicy otrzymywali ze swojej gminy niewielką kwotę jako dodatek do swoich niskich poborów. Suma ta stanowiła awaryjne wsparcie, dopóki beneficjent nie stanął na własnych nogach. Opieka nad niepełnosprawnymi i niezdolnymi do pracy także należała do gminy. Ustawa miała naprawić wiele wad starego systemu, ale zdaniem większości wyrządziła więcej szkód niż pożytku. Nowy akt miał zwolnić państwo z obowiązku łożenia na leniwych bezrobotnych.  Na jego mocy łączono gminy w większe jednostki, zakładano przytułki i tzw. "domy pracy", w których bezdomni lub pozbawieni środków utrzymania znajdowali schronienie i zatrudnienie.

Londyn sprzed półtora wieku
Zadanie stworzenia bogatego tła klasycznej historii Karola Dickensa przypadło scenografowi Allanowi Starskiemu. Odtworzenie XIX-wiecznych ulic Londynu należy do najambitniejszych przedsięwzięć w historii kina. Na plan zdjęciowy składa się 5 ulic, liczne skwery i boczne uliczki. Zbudowano także dzielnicę biedoty z Wyspy Jakuba oraz bardziej wytworną Pentonville. Wzdłuż głównej arterii miasta - Kings Street - "postawiono" szereg sklepów (m. in. "Paxton and Whitefield", producentów serów, "James Lock and Co," - kapeluszników i zakład szewski "John Lobb"), z których część istnieje po dziś dzień. Właściciele wspomnianych sklepów udzielili twórcom zgody na użycie nazw zakładów i w większości udostępnili autentyczne produkty z czasów, uwiecznionych w filmie.
- Londyn jest jednym z bohaterów powieści - opowiada Polański. - Istnieje sporo dokumentów na temat wyglądu miasta w tamtej epoce, zwłaszcza autorstwa Gustava Dore, choć jego ryciny powstały 10 lub 20 lat później. Wielu innych artystów uwieczniało szczegóły z życia codziennego w Londynie. Pośród nich był Niemiec, który zakochał się w tym mieście i postanowił w nim osiąść na stałe. Jego szkice posłużyły za wzór dla portretu Londynu w filmie.

Dubbing
Oliver Twist trafi do kin w wersji oryginalnej i zdubbingowanej. Oto obsada polskiej wersji językowej:
Fagin - Wojciech Pszoniak
Bill - Krzysztof Globisz
Oliver Twist - Kajetan Lewandowski (chłopiec grał juz Olivera Twista w serialu w teatrze Polskiego Radia)
Mr Brownlow - Ignacy Gogolewski
Nancy - Monika Pikuła
Mr Bumble - Sławomir Orzechowski
Mrs Sowerberry - Stanisława Celinska
Mr Sowerberry - Włodzimierz Press
Dodger - Robert Konecki
Toby - Piotr Kozłowski
Limbkins - Marian Opania

Nad filmem pracowała znakomita ekipa sprawdzona podczas produkcji Pianisty:
Scenariusz: Ronald Harwood
Zdjęcia: Paweł Edelman
Scenografia: Allan Starski
Kostiumy: Anna Sheppard

M.W.