Każdy zna stereotypowy obraz seniora, który zabija czas i odsuwa samotność wyglądając przez okno. Albo siedzi przez telewizorem i pozwala by jego najcenniejszy w tym wieku zasób przeciekał mu przez palce. Czy to znaczy, że starsi ludzie nie potrzebują rozrywek? Przeciwnie! Potrzebują zabaw, wyzwań, zadań – wszystkiego, co ich wciągnie i pozwoli się rozwijać. Tak, ponieważ rozwój to naturalna potrzeba w każdym wieku. Na szczęście powoli uciekamy od stereotypów i dziś nikogo nie dziwi 70-latka na siłowni, czy 80-latek na zajęciach z tańca.
To wyjaśnijmy sobie jeszcze pojęcie seniora, które często jest zbyt szeroko stosowane obejmując nieodpowiednie grupy wiekowe. W Polsce określenie senior używane jest nawet w stosunku do osób 50+ co jest absurdalne, ponieważ jest to grupa, która pracuje, często wychowuje dzieci, jest sprawna, w pełni zdrowa a przede wszystkim samodzielna.
Seniorzy to dziś ludzie na emeryturze i to późniejszej jej części, w wieku lat 70, 80, 90 lat i więcej. Jak widać jest to bardzo zróżnicowana grupa, bo mogą to być osoby bardzo aktywne, ale też takie, które potrzebują niewielkiego wsparcia, oraz ci, którzy wymagają stałej opieki i pełnej organizacji ich czasu.
Gwarancja najniższej ceny
Dlaczego senior musi mieć rozrywki?
Zabawy i aktywności potrzebujemy niezależnie od wieku. Zabawa jest bardzo ważna, ponieważ nie tylko zapewnia nam przyjemność, ale również pełni funkcje edukacyjną, rozwijającą i terapeutyczną. Nie tylko w przypadku dzieci, ale równie dorosłych i osób starszych. Aktywność, czy to intelektualna, czy fizyczna pozwala zachować dotychczasową sprawność, co z wiekiem staje się coraz większym wyzwaniem. Im więcej zabawy i aktywności w życiu seniora, tym dłużej zachowa on zdrowie, a tym samym będzie cieszył się większą samodzielnością zamiast być zależnym od opiekunów.
Kluczowe jest różnicowanie zajęć, które pozwala po pierwsze na znalezienie przez seniora ulubionych aktywności, po drugie na ogólny rozwój. Układanie puzzli poprawi małą motorykę i koordynację ręka oko, ogrodowe kręgle (fińskie) zwiększą celność i wzmocnią ciało, energiczny spacer nordic walking poprawi przepływy limfy, krwi, pracę jelit, zmniejszy mgłę mózgową itd.
Czy w takim razie jest jakiś klucz dobierania rozrywki dla seniora? Jak dla każdego: do jego upodobań i możliwości. Dla jednej osoby najbardziej oczekiwanym momentem dnia będzie zrobienie listy zakupów i wyprawa do sklepu (i to jest jak najbardziej normalne, bo daje poczucie celu, spacer i kontakt z ludźmi), a dla innej będą to zajęcia dla seniorów na siłowni. Nie zmieniamy się z wiekiem, lubimy różne rzeczy, dlatego nie ma jednej listy atrakcji dla wszystkich starszych ludzi.
Oczywiście dobrze, jeśli uwzględnimy trudności, które przychodzą z wiekiem, by im przeciwdziałać dobierając rozrywki. Wiemy, że starzenie się to mniejsza gęstość kości, utrata mięśni, gorsze widzenie, słuch, spadek sprawności manualnej, słabsze przepływy w ciele, pogorszenie pamięci, kłopoty otępienne. To powinno być dla nas wskazówką do komponowania zajęć dla seniorów by miały one również wartość terapeutyczną.
Gwarancja najniższej ceny
Jakie rozrywki będą dobre dla seniora - dobre praktyki
Im starszy jest bliski lub osoba, którą się opiekujemy, tym ważniejsze, żebyśmy pamiętali o kilku kluczowych kwestiach w organizacji czasu, by był przyjemny ale i wartościowy.
1. Nie infantylizujmy seniorów, nie traktujmy z góry, ani jak dzieci. To dorośli ludzie. Jak każdy wymagają szacunku dla swoich potrzeb ale też dysfunkcji pojawiających się z wiekiem np. mniej wyraźna mowa, wolniejsze reakcje, mniejsza sprawność.
2. Aby zajęcia dostarczały przyjemności, człowiek musi móc z nich skorzystać. Dlatego ważne jest aktualizacja wiedzy co do wzorku, słuchu, czy możliwości ruchowych seniora. Może się okazać, że starszy rodzic nie jest w stanie ułożyć puzzli, nie dlatego, że nie ma cierpliwości, tylko pogorszył się jego wzrok i trzeba wymienić okulary. Albo nie chce iść na spacer, bo przy dłuższych trasach się męczy, co znaczy, że przyszedł moment by pomyśleć o wsparciu w postaci chodzika lub wózka.
3. Rezerwujmy na zajęcia więcej czasu, niż przewidywalibyśmy dla nas samych.
4. Nie zakładajmy, że senior nie jest w stanie czegoś zrobić lub nie chce próbować nowych rzeczy. W każdym wieku można rozwijać zarówno umysł jak i ciało. W każdym wieku potrzebujemy wyzwań.
5. Nie proponujmy jednej rozrywki. Może się okazać, że zanim starsza osoba znajdzie swoje ulubione zajęcia, będzie musiała spróbować wielu różnych – to normalne niezależnie od wieku.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Pomysły na wspólne zajęcia z seniorami
Samo zorganizowanie rozrywek dla seniora w domu może nie wystarczać. Dlaczego? Ponieważ często chodzi o to, by nasi starsi rodzice czy dziadkowie się nie nudzili, ale też by nie czuli się samotni i wyizolowani społecznie. Dlatego jeśli nie mamy możliwości by regularnie z nimi przebywać, warto wynająć osobę, która kilka razy w tygodniu przyjdzie do seniora nawet nie tyle by wykonać zajęcia opiekuńcze jak pranie, sprzątanie, ale właśnie żeby przez 2-3 godziny z nim pobyć i zaspokoić potrzeby towarzyskie.
Co można robić wspólnie w domu? Lista pomysłów nie ma końca. To mogą być zajęcia praktyczne jak układanie zdjęć w albumach, porządkowanie pamiątkowych papierów, dyplomów, pocztówek. Przy okazji jest to świetna okazja do wspomnień, opowieści i zbudowania w seniorze poczucia bycia wysłuchanym.
Świetnie sprawdzi się też domowe ogrodnictwo czy to jeśli chodzi o kwiaty doniczkowe, czy hodowle pomidorków, kiełków itd.
Albo zajęcia artystyczne: najlepiej takie, które umiemy poprowadzić. Może to być lekcja tańca, albo nauka gry na instrumencie, rysunek, malowanie. Zajęcia manualne są wręcz idealne dla starszych osób, jeśli dopasujemy techniki do ich możliwości np. duże powierzchnie i grubsze pędzle, a nawet malowanie dłońmi jeśli mała motoryka jest już bardzo osłabiona. Śpiewajmy wspólnie, mówmy wiersze – ćwiczenia logopedyczne są bardzo przydatne dla starszych osób.
Jeśli nie mamy pomysłu na dobrą zabawę podejrzyjmy dzieci. Puzzle, gry planszowe, karciane, układanki magnetyczne, a nawet klocki – wszystko to możemy przenieść do zabaw z seniorami. Oczywiście nie kupujmy puzzli z Myszką Miki, ale na przykład z pięknymi ilustracjami baśniowym, roślinnymi, jednak jak najbardziej wybierajmy je z działów dziecięcych, bo tam znajdziemy również układanki z dużymi puzzlami, które mogą być lepsze dla starszych osób.
Pamiętajmy też o grach wymagających ruchu jak choćby domowe kręgle, czy kalambury z pokazywaniem haseł. Szukajmy nie tylko zajęć praktycznych, ale przede wszystkim dobrej zabawy. Jeśli nasz podopieczny polubi któreś z zajęć, jest szansa, że będzie się nimi cieszył również, gdy zostanie sam.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Jaka rozrywka dla seniora w domu, gdy jest sam
Tu jak najbardziej możemy wykorzystać wiele aktywności, które wcześniej wprowadziliśmy wspólnie: malowanie obrazu może trwać kilka dni, tak samo jak układanie puzzli. Jednak w takich wypadkach musimy zadbać o to, by stanowisko rozrywki było cały czas rozłożone i dostępne.
Jeśli chodzi o gry, to od ponad dekady wspaniale rozwija się rynek gier solo, w które senior może grać jednoosobowo – wybór jest ogromny, od wciągających gier logicznych, poprzez zręcznościowe, aż po te znane od wieków, jak choćby szachy. Ważne by wielkość elementów była dopasowana do sprawności motorycznej seniora. Zamiast krzyżówek możemy podsunąć starszym rodzicom specjalne przygotowane tytuły z większą czcionką i tematyką np. PRL-u zawierające zadania, rebusy, zagadki itd.
![Samsung PRO Ultimate SDXC 128GB UHS-I U3 [Zapis 130MB/s Odczyt 200MB/s] z czytnikiem](https://ecsmedia.pl/c/samsung-pro-ultimate-sdxc-128gb-uhs-i-u3-zapis-130mb-s-odczyt-200mb-s-z-czytnikiem-p-iext144626001.jpg)
Warto dbać by starsza osoba zawsze miała pod ręką książki, koniecznie z wyraźnym powiększonym krojem pisma, ale też by umiała korzystać z audiobooków. Jeśli to my wybieramy lektury, pamiętajmy by lektor miał przyjemny głos i czytał niespiesznie. By zmotywować podopiecznego do samodzielnych aktywności możemy dzwonić regularnie wieczorem i pytać czy udało mu się zrealizować kolejny fragment rozpoczętej rozrywki np. wyszywania serwety, rozwiązania zadania logicznego, stworzenie ilustracji, wiersza.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Idziemy w świat, czyli ruch i aktywność dla seniora
Organizacja zajęć dla seniora nie musi oznaczać wyłącznie domowych rozrywek dla osób starszych. Przeciwnie. Im więcej aktywności zewnętrznych, tym lepiej. Ruch to życie, zdrowie i samodzielność. A ruch zielony, czyli w otoczeniu przyrody, to dotlenienie całego organizmu, wystawienie na naturalne światło, wyciszenie kortyzolu poprzez kontakt z zielenią i cała masa innych bonusów.
Jako pretekst do ruchu na zewnątrz możemy wykorzystać konieczność załatwiania prozaicznych czynności, np. wyjście na zakupy, do biblioteki. Jeszcze lepiej, jeśli codzienne spacery staną się celem samym w sobie. Żeby były atrakcyjne można zmieniać trasy i odwiedzać kolejne zakamarki miasta. Albo organizować leśne, łąkowe, parkowe „kąpiele przyrodnicze” z uruchamianiem wszystkich zmysłów (w Internecie znajdziecie podpowiedzi pod hasłem „kąpiele leśne”).
Jeśli senior ma problemy z chodzeniem warto skorzystać z kijków, chodzika a nawet lekkiego wózka inwalidzkiego, który opiekun prowadzi podczas spaceru, a podopieczny korzysta z niego, gdy musi odpocząć.
Wyjście na zewnątrz może oznaczać również zabranie seniora na zajęcia grupowe organizowane w domach kulturach, klubach seniora, obiektach sportowych. Dziś możemy znaleźć nie tylko zajęcia artystyczne, czytelnicze, wieczorki poezji, ale też wiele aktywności treningowych jak gimnastyka ogólnorozwojowa, taniec, joga a nawet siłownia czy wycieczki.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
Co bym chciała żeby zostało w Was po dzisiejszym artykule? Świadomość, że starsi seniorzy pod względem zapotrzebowania na rozrywki nie różnią się od pozostałych grup wiekowych. Każdy potrzebuje zabawy, inspiracji, wyzwań a przede wszystkim poznawania nowych rzeczy i sprawdzania, co lubi. Opieka nad starszymi ludźmi często wymaga większej cierpliwości, ale warto próbować. Najczęściej naprawdę nie potrzeba dużo by rozbudzić entuzjazm i zainicjować dobrą zabawę.
Więcej artykułów przeczytasz w cyklu Projekt dojrzałość.
Zdjęcia: Shutterstock.
Komentarze (0)