Rodzaje kawy ziarnistej – jak wybrać najlepszą kawę do ekspresu?

Trzy podstawowe rodzaje kawy ziarnistej 

Trzy najpopularniejsze rodzaje kawowych ziaren są następujące:

• Arabica, ciesząca się niesłabnącą popularnością wśród baristów i hodowana przy zachowaniu ściśle przestrzeganych regulacji uprawnych,
• Robusta, nieco tańsza i bardzo energetyczna za sprawą znacznej zawartości kofeiny,
• Liberica, charakteryzująca się większym stopniem gorzkiego posmaku niż powyższe rodzaje. Jednocześnie jest nieco trudniejsza do kupienia w sklepach.

Każdy z wymienionych powyżej rodzajów kawy posiada odrębny profil smakowy oraz optymalne warunki prowadzenia hodowli. Ziarna arabiki są bardzo aromatyczne, co po zmieleniu i przygotowaniu napoju daje efekt w postaci bogatego, nasyconego smaku. Z kolei Robusta jest nieco mniej aromatyczna i posiada delikatniejszy smak, a jednocześnie generuje mniejsze koszty podczas uprawy. Nie oznacza to bynajmniej, że jest jakkolwiek gorsza, zwłaszcza w kontekście faktu, że charakteryzuje się wysoką zawartością kofeiny. Wielbiciele kawy, którzy cenią jej energetyzujący aspekt, z pewnością nie potrafiliby delektować się swoim ulubionym napojem gdyby nie świeżo zmielone ziarna Robusty.

 

 

Liberica cechuje się osobliwym smakiem z większą ilością goryczy. Jest trudna do znalezienia w czystej formie, ponieważ najczęściej stanowi część mieszanki z Arabiką. Niestety, choć jest uprawiana w wielu zakątkach świata (m.in. na licznych afrykańskich plantacjach), wisi nad nią zagrożenie wymarcia.

A zatem, jaka jest najlepsza kawa ziarnista? Prawdopodobnie nawet dla najbardziej wytrawnych kawoszy pytanie to nierzadko pozostaje bez odpowiedzi – jest wiele innych czynników niż sam tylko rodzaj ziaren, które wpływają na ostateczny smak zaparzonego napoju. Jednym z nich jest stopień palenia, który determinuje intensywność wielu nut smakowych każdego rodzaju kawy.

 

 

Dobra kawa ziarnista a stopień palenia 

Palenie kawy to skomplikowany technologicznie proces – oczyszczone ziarna wrzucane są do specjalnego, obracającego się pieca w kształcie bębna. Ich obróbka termiczna trwa maksymalnie kilkanaście minut, a w jej trakcie zyskują odpowiedni kolor, poddają się odparowaniu wody oraz odpowiedniej karmelizacji. Po zakończeniu wypalania są schładzane i przygotowywane do zmielenia.

Podobnie jak w przypadku samych typów ziaren, stopnie palenia dzielą się na trzy zasadnicze stopnie. Pierwszym z nich jest palenie jasne, dzięki któremu kawa zyskuje zauważalną kwaskowość, a jednocześnie posiada mniejsze nasycenie smakowe. Jest to zatem dobry wariant dla wielbicieli łagodnych nut smakowych. Przeciwieństwem tego typu palenia jest ciemne – łatwo się domyślić, że obrobione w ten sposób ziarna charakteryzują się bardzo intensywnym smakiem. Swoistym kompromisem pomiędzy tymi dwiema metodami jest palenie średnie, w którym nuty goryczy oraz kwaskowatości idealnie się równoważą. A zatem, dwa istotne czynniki – stopień palenia kawy a smak – są od siebie zależne w tendencji wzrostowej. Im silniej wypalone ziarna, tym bardziej intensywny smak.

Stopień palenia kawy w połączeniu ze zróżnicowaniem rodzajów ziaren daje ogromne możliwości eksperymentowania ze smakiem przygotowywanego napoju. Wciąż nie daje to jednak odpowiedzi na podstawowe pytanie – jaka jest najlepsza kawa do ekspresu?

 

 

Jaka kawa ziarnista jest najlepsza? 

Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Każdy wielbiciel kawy powinien spróbować zróżnicowanych sposobów palenia ziaren z różnych zakątków globu, aby wykształcić własną paletę smakową. Bardziej przydatna może się okazać odpowiedź na inne pytanie: jaka kawa ziarnista jest najlepsza do danego rodzaju ekspresu? W tym momencie wkracza kolejny, ogromnie istotny czynnik całego procesu przygotowania tego napoju, czyli gramatura ziaren.

 

 

W zależności od wykorzystywanej technologii w ekspresie (wyróżniamy przede wszystkim urządzenia automatyczne, kolbowe oraz przelewowe), do przygotowania dobrej kawy konieczne będzie wykorzystanie ziaren o różnej grubości mielenia. Zależności te wyglądają następująco:

• Do ekspresu automatycznego oraz kolbowego najlepsze będą drobno mielone kawy. Zbyt duże ziarna mogą doprowadzić do skrócenia żywotności urządzenia,
• Do ekspresu przelewowego najlepsza będzie gruba gramatura. W związku z tym, że w tego rodzaju sprzęcie gorąca woda nie przepływa przez kawę pod ciśnieniem, niezbędne jest zastosowanie grubo zmielonej kawy – dzięki temu woda w odpowiednim stopniu przejmie wszystkie ich nuty smakowe.

 

 

Poznanie tajników wytwarzania oraz przygotowywania kawy jest dopiero początkiem drogi. Każdy wielbiciel kawy powinien odnaleźć idealną kombinację odpowiedniego palenia oraz rodzaju kawy, a także stosować właściwie dobraną gramaturę. Sprawdź, jak wiele kombinacji smakowych można dzięki temu uzyskać!

Szukasz kuchennych inspiracji? Sprawdź nasze inne artykuły z działu Gotuję na Empik Pasje.

 

Zdjęcie okładkowe – źródło: Shutterstock / Rattanapol