Uwaga: leczenie trudno gojących się ran powinno zawsze odbywać się pod kontrolą lekarza. Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, nie służy samoleczeniu i nie może zastąpić indywidualnej konsultacji lekarskiej.
Jak działają opatrunki ze srebrem?
Srebro, zarówno w postaci atomowej (nanosrebro lub srebro koloidalne), a także w postaci jonowej (sole srebra) ma dobrze udokumentowane właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Co ważne, srebro często jest skuteczne nawet przeciw coraz powszechniej występującym drobnoustrojom opornym na antybiotyki. Rozmaite preparaty srebra są od dawna stosowane w medycynie, szczególnie w dermatologii.
Czerniejący po zetknięciu ze skórą azotan srebra (lapis) jest używany do wypalania kurzajek, a jego rozcieńczone roztwory do przemywania skóry, np. w niektórych postaciach trądziku. Maści lub spraye ze srebrem są stosowane do wspomagania leczenia zakażeń skóry, oparzeń lub ran.
Srebro wchodzi w skład niektórych preparatów do miejscowego stosowania przy infekcjach gardła. Istnieje też klasa opatrunków wzbogaconych w antybakteryjnie działające jony srebra. Stosowanie tych opatrunków pomaga w opanowaniu infekcji, która może dodatkowo utrudniać, a czasem uniemożliwiać gojenie się rany.
Opatrunki ze srebrem – na poparzenia, odleżyny i stopę cukrzycową
Wiele skaleczeń i lekkich ran u zdrowych osób goi się szybko i bez powikłań. Jednak osoby w złym stanie zdrowia – np. chore na cukrzycę, niedobory odporności, ciężko poparzone lub obłożnie chore i mające odleżyny – często cierpią z powodu bardzo trudnego gojenia się ran. Rany o dużej powierzchni, sączące oraz takie, które wiążą się z uszkodzeniem otaczających je tkanek (oparzenia, rany szarpane, owrzodzenia) są dodatkowo narażone na infekcje bakteryjne.
Jeśli już dojdzie do zakażenia, ciągle stymulowany proces zapalny w ranie powoduje dodatkowe jątrzenie, czym uniemożliwia wygojenie. Istnieje wiele środków antyseptycznych i antybiotyków, które można stosować do leczenia zakażonych ran. Jednym z takich rozwiązań są opatrunki ze srebrem.
Jakie są rodzaje opatrunków ze srebrem?
Współczesna medycyna oferuje wiele nowoczesnych rodzajów opatrunków, które można dopasować do rodzaju rany. Niemal każdy z takich opatrunków może być wzbogacony jonami srebra. Najpopularniejsze rodzaje opatrunków ze srebrem obejmują:
- Piankowe opatrunki ze srebrem – wykonane z pianki poliuretanowej lub innego porowatego materiału, który działa jak gąbka i wchłania sączący się z rany płyn. Pianka może być dodatkowo nasycona jonami srebra. Opatrunki piankowe są polecane na rany „mokre”, z dużym wysiękiem;
- Alginianowe opatrunki ze srebrem – alginian, wiążąc płyn, zmienia się w żel, który zatrzymuje wilgoć. Dlatego opatrunki alginianowe są również polecane do leczenia ran sączących, jednak nie mocno krwawiących;
- Hydrokoloidowe opatrunki ze srebrem – mają formę wilgotnych, „żelowych” płatów nasyconych związkami srebra. Zapewniają wilgotne środowisko, które ułatwia gojenie. Są bardzo delikatne i chronią uszkodzone tkanki;
- Siatkowe i barierowe opatrunki ze srebrem – wykonane są np. z siateczki poliamidowej nasączonej maścią ze srebrem. Są „oddychające”, czyli przepuszczają powietrze i parę wodną.
Większość z nich to opatrunki ze srebrem samoprzylepne. Niektóre wymagają dodatkowego przytrzymania np. bandażem lub siatką typu codofix. Niektóre z nich można ciąć, aby dopasować je wielkością do uszkodzonego obszaru Wszystkie opatrunki do leczenia trudno gojących się ran są tak wykonane, aby nie przywierały do rany. Dzięki temu ich odrywanie nie sprawia bólu i nie powoduje dodatkowego uszkodzenia częściowo zagojonych tkanek.
Opatrunki w sprayu ze srebrem
Istnieją także preparaty typu „opatrunek w sprayu”, które po zaschnięciu tworzą na ranie i powierzchni skóry cienką warstwę ochronną. Niektóre są dodatkowo wzbogacone w jony srebra lub srebro koloidalne. Takie preparaty nadają się do zabezpieczania jedynie niewielkich skaleczeń i otarć. Nie należy ich stosować do ran sączących. Przy ranach trudno gojących się i zakażonych można taki spray stosować jedynie na wyraźne zalecenie lekarza.
Jak zakładać i zdejmować opatrunek ze srebrem?
Leczenie trudno gojących się ran, szczególnie tych zainfekowanych, powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Obejmuje to także zakładanie i wymianę opatrunków. Rozmiar opatrunku musi być dobrze dobrany do rozmiaru rany, aby obejmował również margines zdrowej skóry. Opatrunek zakłada się na dokładnie oczyszczoną i zdezynfekowaną ranę. Najlepiej, jeśli wszystkie te zabiegi wykona doświadczona pielęgniarka.
Jeśli lekarz uzna, że pacjent może zmieniać sobie opatrunki sam, w warunkach domowych, należy zwrócić się do pielęgniarki o odpowiednie przeszkolenie w tym zakresie. Jak często wymienia się opatrunki ze srebrem? Maksymalnie co 7 dni, jednak zazwyczaj istnieje potrzeba częstszej wymiany, szczególnie na początku leczenia. Zależnie od stanu rany i postępów leczenia lekarz może nawet zalecić zmianę codzienną lub co 2-4 dni.
Czy opatrunki ze srebrem można łączyć z Octeniseptem?
Wielu pacjentów pyta, czy rany chronione opatrunkami ze srebrem można dezynfekować wszystkimi rodzajami środków antyseptycznych. Najlepiej zapytać o to lekarza lub pielęgniarki prowadzących terapię i używać preparatu zaleconego przez nich. Z pewnością należy unikać łączenia opatrunków ze srebrem z antyseptykami na bazie jodu – jodyną, płynem Lugola lub powidonem jodowanym (PVP-jod).
Jod wiąże jony srebra w bardzo trwały związek, przez co znosi ich działanie antybakteryjne. A co z popularnymi środkami z oktenidyną, np. prepartem Octenisept lub Oktaseptal? Producent Octeniseptu, czyli firma Schülke, podaje, że szkodliwe interakcje między jej preparatem a srebrem nie są znane. Jednak ze względu na fakt, że oktenidyna używana jest w postaci chlorowodorku, istnieje możliwość związania jonów srebra przez chlorki.
Co prawda w płynach ustrojowych również występują jony chlorkowe, więc trudno powiedzieć, czy dodatek chlorowodorku oktenidyny mocno zmieni sytuację. W każdym razie nie zaleca się łączenia oktenidyny ze srebrem. Zwykle stosuje się albo opatrunki ze srebrem, albo z oktenidyną, która w wielu przypadkach jest nawet skuteczniejsza w eliminacji zakażeń bakteryjnych.
Dostępność i refundacja opatrunków ze srebrem
Opatrunki ze srebrem są powszechnie dostępne w sklepach medycznych, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych. Można je kupić bez recepty, wtedy odpłatność wynosi 100%. Jeśli lekarz przepisze je na receptę, mogą być objęte częściową lub całkowitą refundacją, zależnie od konkretnego wskazania.
Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Zdrowie.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (0)