Tuzy
-
Olga Tokarczuk
Skoro możemy chwalić się noblistką, to trzeba! Olga Tokarczuk na polskiej scenie literackiej jest od kilku dekad, ale to przekłady (niektóre spóźnione o dekadę!) jej najgłośniejszych książek („Prowadź swój pług przez kości umarłych”, „Bieguni” czy „Księgi Jakubowe”) sprawiły, że najpierw pisarka otrzymała Międzynarodową Nagrodę Bookera, a chwilę później najwyższe literackie odznaczenie – Nagrodę Nobla. Ja najbardziej lubię jej pierwsze powieści: „Dom dzienny, dom nocny”, „Prawiek i inne czasy”, „Anna In w grobowcach świata”. Ale zachwycił mnie także jej zbiór „Opowiadań bizarnych”. No i co jakiś czas wracam też do „Biegunów”, sprawdzić, jak starzeje się ta książka wobec dzisiejszych wyzwań.
-
Dorota Masłowska
Nie zapomnę momentu, kiedy sięgnęłam po „Wojnę polsko-ruską pod flagą biało-czerwoną” Doroty Masłowskiej. To był literacki wstrząs, miałam wrażenie, że w żyłach zaczęła mi szybciej płynąć krew. I pamiętam zazdrość, jaką poczułam, że można mieć taki talent! I Masłowska dzieli się z nami co jakiś czas jego owocami. Mój zachwyt wzmógł się jeszcze podczas lektury „Pawia królowej”. Wiele osób zaczęło z kolei przygodę z jej twórczością od lektury „Kochanie, zabiłam nasze koty” oraz „Innych ludzi”, które pisarka nazywa swoją płytą hip-hopową.
Przez lata Masłowska dawała też o sobie znać jako dramatopisarka (choćby „Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku”) oraz autorka tekstów piosenek i piosenkarka (album muzyczny z 2014 roku „Społeczeństwo jest niemiłe”), a także eseistka i felietonistka. Jej wydana w tym roku „Magiczna rana” ma być literackim objawieniem roku. Czy tak będzie, zobaczymy, właśnie pojawiła się w księgarniach.
-
Joanna Bator
Joanna Bator znalazła się na tej liście nieprzypadkowo. Z jednej strony pisarka i fascynatka Japonią otrzymała w 2013 roku Nagrodę Literacką Nike za swoją powieść „Ciemno, prawie noc” (na jej podstawie nakręcono film), z drugiej jej książki określane są jako mocna środkowa półka. Czyli dobra wciągająca literatura, ale taka która nie jest aż tak ambitna, żeby odstraszać potencjalnych czytelników. „Ciemno, prawie noc” to właściwie kryminał, z mocnym społecznym przesłaniem, świetnie napisany.
Bator zadebiutowała świetną powieścią wałbrzyską „Piaskowa góra”, która potem miała kontynuację w „Chmurdalii”. To opowieść o dorastaniu i szukaniu swojego miejsca w świecie. Pisarka świetna jest też w mroczniejszych klimatach, jak w thrillerze „Rok królika” oraz onirycznych i romantycznych – czego przykładem „Purezento”. W tej ostatniej powieści akcja dzieje się w Japonii, której Bator jest znawczynią, co znalazło odzwierciedlenie w kilku tomach esejów z „Japońskim wachlarzem” na czele.
-
Andrzej Stasiuk
Połowa wydawnictwa Czarne. Najczęściej można go spotkać w Beskidzie Niskim, czas spędza w towarzystwie owiec albo w chatce, w której pisze. Czasem też na jednym z koncertów ukraińskiego zespołu Haydamaky. Stasiuk za większość swoich książek otrzymał nagrody lub do tych nagród nominacje, jest pisarzem, którego prozę trzeba znać. Jeśli chcemy rozpocząć przygodę z jego twórczością sięgnijmy po „Jadąc do Babadag”, „Fado” i „Duklę”. Doskonale czyta się „Nie ma ekspresów przy żółtych drogach”, „Kucając”, „Osiołkiem” czy „Przewóz”. W tym roku ukazała się jego najnowsza powieść „Rzeka dzieciństwa”. Pisarska passa beskidzkiego pisarza trwa.
Mocne nazwiska
-
Szczepan Twardoch
Szczepan Twardoch, który pisze od dwudziestu lat, na salonach zaistniał dzięki nominowanej do Nagrody Literackiej Nike „Morfinie”, opowiadającej o Warszawie po kampanii wrześniowej. Kolejne powieści tylko umocniły jego literacki status. Dziś jego książki, które warto znać to „Drach”, „Król”, którego powinno się czytać razem z „Królestwem”, „Pokora” czy „Chołod”. Wszystkie jego powieści są historyczne, wszystkie stawiają pytania o tożsamość i przynależność. Właśnie ukazała się najnowsza „Powiedzmy, że Piontek”, ale Twardoch, pisarz niezwykle płodny, ma na koncie także liczne opowiadania, zbiory esejów, dzienniki, a nawet poradniki. Można w uniwersum Twardocha wpaść i nigdy z niego nie wyjść.
-
Łukasz Orbitowski
Zaczynał od opowiadań science fiction i fantasy. W ogóle specjalista od mocnych opowiadań. Po sukcesie mrocznych powieści „Horror show”, a potem „Tracę ciepło” – o dwóch kolegach z krakowskiego Kazimierza – Orbitowski stał się najlepszym autorem horrorów w Polsce. Za to przełomem i zmianą kierunku okazała się „Inna dusza” (2015), za którą otrzymał Paszport „Polityki”. Potem Orbitowski sięgnął po temat objawień maryjnych w powieści „Kult”, a w kolejnej pt. „Chodź ze mną”, zajął się legendą o lądowaniu UFO w Polsce. Czekamy na więcej.
-
Jakub Małecki
Choć ekonomista z wykształcenia, on także postawił na fikcję. Od opowiadań fantasy przeszedł do powieści obyczajowych. Zadebiutował książką „Dżozef”. A od wydania wielokrotnie nominowanej i nagradzanej powieści „Dygot” w 2015 roku współpracuje z wydawnictwem SQN, w którym wydał kolejno między innymi „Rdzę”, „Saturnina” oraz ekranizowane niedawno „Święto ognia”. W 2024 roku ukazała się jego najnowsza powieść „Korowód”.
Kryminał – oddzielna kategoria
Literatura piękna ma swój wyrazisty silny nurt, jakim jest kryminał. Wśród licznych twórców powieści detektywistycznych i kryminalnych jest kilku, których nie można pomijać w tej przygodzie, gdzie trup ścieli się gęsto, a polskie społeczeństwo ma swoją mroczną odsłonę.
-
Zygmunt Miłoszewski
Zygmunt Miłoszewski już zawsze będzie kojarzony z kryminałem, choć obecnie pisze książki dla dzieci („Hydropolis”) oraz powieści political fiction („Jak zawsze”) i sensacyjne, poruszające między innymi kwestie zmian klimatu („Kwestia ceny”). Jego trylogia o prokuratorze Teodorze Szackim, który rozwiązuje kolejne trudne sprawy, zebrała rzesze fanów. Zwłaszcza ostatni tom, pt. „Gniew”, poruszający kwestie przemocy domowej, odbił się szerokim echem. Czy Miłoszewski wróci do kryminału? Jakaś część jego czytelników na pewno w to wierzy.
Gwarancja najniższej ceny 
-
Katarzyna Bonda
Królowa kryminału, dawniej dziennikarka, Bonda przeskoczyła w fikcję, która czasami jest aż nazbyt prawdopodobna. Pisarka bardzo płodna, specjalizuje się w seriach kryminalnych. Pierwsza z nich, zbudowana wokół Huberta Meyera, psychologa śledczego, zaczęła się w 2007 roku od debiutu: „Sprawa Niny Frank” i ciągnie się do dziś, wydaną w 2024 roku powieścią „Efekt morza”. Najgłośniejsza, pisana niemal rok po roku, to seria Cztery żywioły Saszy Załuskiej (2014-2018). Zaraz po niej ukazała się trylogia Wiara, Nadzieja, Miłość, której tomy przetykane były kolejną serią, tym razem z męskim głównym bohaterem, detektywem Jakubem Sobieskim. Kolejne historie mrożące krew w żyłach mnożą się pod palcami Bondy i trudno nie mieć wrażenia, że pisarka pisze je coraz szybciej.
-
Katarzyna Puzyńska
Psycholożka z wykształcenia, zasłynęła kryminalną sagą o fikcyjnej wsi Lipowo (jak dotąd piętnaście tomów) oraz dwiema seriami Policjanci i Grodzisko. U Puzyńskiej jest przemoc, krew i niewyjaśnione tajemnice, a to wszystko w mrocznej oprawie. W 2024 roku ukazała się jej powieść „Eskponat”, poświęcona ulubionej postaci Puzyńskiej, policjantce Klementynie Klopp. Zapowiada się nowa seria dla czytelników o mocnych nerwach.
-
Wojciech Chmielarz
Jeden z najbardziej poczytnych i chętnie ekranizowanych polskich pisarzy. Zaczął od kryminałów, do których na szczęście chętnie wraca, mimo innych przygód literackich. Mamy tu serię z Jakubem Mortką, nie ma co ukrywać, moim faworytem, choć to trudny typ, ma problem z wyrażaniem emocji. Jakub Mortka, który pojawił się w 2012 roku w książce „Podpalacz”, powrócił dziesięć lat później w powieści „Długa noc”. W międzyczasie Chmielarz odpoczywał od swojego bohatera tworząc cykl gliwicki („Wampir”, „Zombie”, „Wilkołak”) oraz cykl z Bezimiennym – jak dotąd trzy tomy.
Ale postanowił też spróbować sił w powieściach bardziej obyczajowych, choć jednak z dreszczykiem w tle. Najgłośniejsza z tych powieści to „Żmijowisko”, która doczekała się telewizyjnej ekranizacji, a także „Rana” i „Wyrwa”. W tym roku wydał „Zbędnych”, w którym zaprasza nas do świata, w którym sekrety mieszają się z porwaniami, zniknięciami, zaginięciami i pojawiającymi się nagle tajemniczymi postaciami.
To tylko część pisarzy i pisarek literatury pięknej, których twórczość warto znać. Kogo dodalibyście do tej listy?
Więcej artykułów o książkach znajdziesz w pasji Czytam.
Zdjęcie okładkowe: Shutterstock.
Komentarze (7)
Komentarze
a gdzie Maleszka? Słynna seria: " Magiczne Drzewo". Dorzucić trzeba do listy autorów literatury dziecięcej! Musierowicz tez :)
Jarosław Grzędowicz. Cykl: Pan Lodowego Ogrodu
a gdzie Maleszka? Słynna seria: " Magiczne Drzewo". Dorzucić trzeba do listy autorów literatury dziecięcej!
Ale bieda lista - myślałem że oczywiście będzie Mróz a tu zaskoczenie
Jarosław Grzędowicz Cykl: Pan Lodowego Ogrodu
A gdzie Tomasz Żak?
A gdzie Tomasz Żak?