”Madame Sata” - obsypany nagrodami znakomity debiut fabularny Karima Ainouza, trafi na polskie ekrany 1 lutego. Film opowiada o sławnej brazylijskiej drag queen, która  podczas Karnawału Capoeira śpiewa i... zabija. W jednej chwili w masce i piórach tańczy niczym Josephine Baker, w następnej kopie niczym Bruce Lee… Madame Sata 27 z 76 przeżytych lat spędził w więzieniu...

MADAME SATA, czarny analfabeta, transwestyta i homoseksualista, ojciec siedmiorga adoptowanych dzieci, zawsze żył na obrzeżach społeczeństwa. Wielokrotnie go aresztowano, często za stawianie oporu policji. Utalentowany capoeirista, nieustannie walczył z funkcjonariuszami, na ogół w odpowiedzi na zaczepki, obraźliwe komentarze, bądź w obronie niesprawiedliwie traktowanych prostytutek, żebraków, transwestytów, czarnych, i innych społecznie wykluczonych. Stał się w ten sposób ikoną kontrkultury XX wieku w Brazylii.

Jego życie to na przemian, pobyty w więzieniu i występy jako drag queen na scenie w klubie Błękitny Dunaj, które przysporzyły mu sławy, ale i doprowadziły do wyroku skazującego za morderstwo. Miłość do karnawału sprawiła, że w 1942 zaistniał na ulicach Rio jako Madame Sata, w stroju zainspirowanym filmem Cecila B. DeMille z 1930 roku.

"Madame Sata" nie jest egzotyczną wycieczką po slumsach Rio. Zabiera widzów o wiele głębiej niż jakikolwiek inny film, do samego serca tytułowej postaci i jego pełnego rozpaczy świata.”
Stephen Holden, "New York Times"

"Madame Sata" przywołuje na myśl film Fernanda Meirellesa ("Miasto Boga") również pod względem "umiejscowienia klasowego" - w slumsach, wśród złodziei i prostytutek. Tu bardzo ważny jest jednak wątek homoseksualizmu. Dla głównego bohatera orientacja nie oznacza bynajmniej wyrzeczenia się godności (a takie to były i czasy - lata 30. ubiegłego wieku, i środowisko). Przeciwnie. Joao Francisco dos Santos czuł się lepszy. I nie była to duma bezpodstawna.”
stopklatka.pl

O FILMIE

Lapa, dzielnica Rio de Janeiro, 1932. Lapa to dzielnica cyganerii i nędzarzy, dom dla alfonsów, prostytutek, złodziei i wszelakiej maści wyrzutków społecznych. Jo?o Francisco dos Santos (Lázaro Ramos) to groźnooki uliczny bandyta i prostytutka w jednym, którego wielkim marzeniem jest występować na scenie, tak jak jego wielka idolka - Josephine Baker.
W podupadłym pensjonacie w sercu Lapy, dzieli swój świat ze swoją "żoną" i prostytutką, Lauritą, jej córeczką, oraz z Tabu - wspólnikiem w małych przestępstwach i jego “niewolnikiem". Jo?o Francisco dobrze zna lokalny światek mętów społecznych, ma dobre kontakty z właścicielem baru Błękitny Dunaj, gdzie świetnie współegzystują ze sobą: prostytucja, narkotyki i skorumpowani policjanci. Jego wybuchowy temperament i umiejętności w sztukach walki czynią z niego fascynującą i przerażającą postać. Ten hebanowo czarny, postawny i wysoki, nieustraszony i charyzmatyczny złodziej, staje się dla lokalnej bohemy ojcem, matką, mężem, doradcą i mścicielem, prawdziwą legendą. Zdolny do wszystkiego: w jednej chwili, w masce i piórach śpiewa niczym Edith Piaf, by w następnej kopać niczym Bruce Lee.

Film powstał z inspiracji legendami i mitami, w które obrosło prawdziwe życie Joao Francisco dos Santos (1900-1976), dumnego czarnego łajdaka, znanego jako Madame Sata.
Film "Madam Sat?" jest równie gorączkowy jak jego tytułowy bohater. Nie usiłuje być dokładną biografią prawdziwego Jo?o Francisco. To zmysłowy, gorącokrwisty portret społecznego wyrzutka, czarnego, homoseksualnego kryminalisty, który prezentując swoje barwne marzenia o byciu gwiazdą sceny, odkrywa się ponownie w nowej roli.
Film przedstawia decydujące chwile w życiu Joao Francisco i jego bliskich przyjaciół, ukazując najważniejszy okres jego życia - tuż przed tym zanim stworzony został mit Madam Sata. Joao wziął swoje alias od tytułowej postaci filmu Cecila B. de Mille "Madame Satan" (1930), której był wielkim fanem. Poznajemy bogate życie Lapy: alfonsów, prostytutki, kompozytorów i tancerzy samby, świat barów i burdeli pełnych dymu i zapachu tanich perfum.
Poprzez postać Joao Francisco, syna wyzwolonych niewolników, film również celebruje rozkwit pulsującej miejskiej kultury Afro-Brazylijskiej, która wyłoniła się w Rio de Janeiro w pierwszych latach po zniesieniu niewolnictwa. Kultura ta powstała jako wyraz oporu w społeczeństwie, które przestało mieć jakikolwiek pożytek ze społeczności murzyńskiej po abolicji w 1888 roku. "Madame Sata" nie tylko przywołuje do życia prawdziwą postać, ale również ukazuje krytyczny moment Afro-Brazylijskiej diaspory.
"Madam Sata" tworzy również romantyczną wizję nieistniejącego już miejskiego półświatka, przypominającego paryski świat Jean Genet'a. Po swoim kabaretowym debiucie na początku lat 30., Jo?o Fracisco wyrósł na legendę nocnych klubów, która nigdy tak naprawdę nie ucichła.
Całe 76 lat swojego życia - z których 27 spędził w więzieniu - Joao Fracisco dos Santos walczył z piętnem analfabety, czarnego biedaka i homoseksualisty, nieustannie dążąc do spełnienia swych marzeń.

Nagrody:

najlepszy film na MFF Chicago 2002
MFF Cannes 2002 (oficjalna selekcja do sekcji Un Certain Regard)
najlepszy reżyser na MFF Biarritz 2002
najlepszy film, najlepszy scenariusz, najlepsze zdjęcia, najlepszy aktor na Festiwalu Filmów Iberoamerykańskich, Huelva 2002
nagroda specjalna jury, najlepszy aktor (Lázaro Ramos) na MFF S?o Paulo 2002
nagroda za najlepszą reżyserię, nagroda specjalna dla najlepszego debiutu na Festiwalu Nowego Kina Latynoamerykańskiego 2002


BIOGRAFIA PRAWDZIWEJ MADAME SATA


(Joao Francisco Dos Santos; 1900-1976):
Urodzony na północy Brazylii, w rejonie Pernambuco, w rodzinie byłych niewolników. Jeden z 17 dzieci, w wieku 7 lat został sprzedany: matka zamieniła go na klacz. Kilka lat mieszkał w Recife, by potem przenieść się do Rio, do dzielnicy Lapa, w latach 30. schronienie dla wszelkiej maści przestępców i cyganerii. Wielokrotnie pracował jako ochroniarz w nocnych klubach, broniąc prostytutek przed gwałtami i zbyt agresywnymi klientami.
Czarny analfabeta, transwestyta i homoseksualista, ojciec siedmiorga adoptowanych dzieci, zawsze żył na obrzeżach społeczeństwa. Wielokrotnie go aresztowano, często za stawianie oporu policji. Utalentowany capoeirista, nieustannie walczył z funkcjonariuszami, na ogół w odpowiedzi na zaczepki, obraźliwe komentarze, bądź w obronie niesprawiedliwie traktowanych prostytutek, żebraków, transwestytów, czarnych, i innych społecznie wykluczonych. Stał się w ten sposób ikoną kontrkultury XX wieku w Brazylii.
Królował w czasach, kiedy nie wiadomo było co zrobić z byłymi niewolnikami i ich potomkami. Joao Francisco, wyrzutek zarówno w sensie seksualnym, jak i społecznym, swoje miejsce wywalczył pięściami, znajdując schronienie w cygańskiej dzielnicy Rio, Lapie.
Jego życie to naprzemienny ciąg pobytów w więzieniu i występów jako drag queen na scenie w klubie Błękitny Dunaj, które przysporzył mu sławy i doprowadziły do wyroku skazującego za morderstwo. Miłość do karnawału sprawiła, że w 1942 zaistniał na ulicach Rio jako Madame Sata, w stroju zainspirowanym filmem Cecila B. DeMille z 1930 roku.
Zmarł wkrótce po swoim ostatnim wyjściu z więzienia.

Manana/I.J.