Spis treści:

  1. Co to jest lęk separacyjny u psa?
  2. Lęk separacyjny u psa – objawy
  3. Ćwiczenia na lęk separacyjny u psa
  4. Przyczyny lęku separacyjnego u psa
  5. Czy lęk separacyjny u psa mija?
  6. Leki na lęk separacyjny u psa

Co to jest lęk separacyjny u psa?

Lęk separacyjny u psa to przejawianie zachowań, które świadczą o tym, że pies podczas oddzielenia od opiekuna przeżywa lęk i/lub niepokój.

Psy to zwierzęta stadne i życie społeczne odgrywa dla nich bardzo ważną rolę. Musimy zdawać sobie sprawie, że to my stanowimy dla psa grupę społeczną i nasza obecność zapewnia czworonogowi poczucie bezpieczeństwa.

Lęk separacyjny u psa – objawy

Kiedy mamy do czynienia z psem cierpiącym na lęk separacyjny musimy zdawać sobie sprawę, że w momencie separacji pies przeżywa bardzo duży stres, który próbuje rozładować. Niestety próby rozładowania lęku są bezskuteczne, często się zapętlają, ponieważ przejawiane zachowania nie doprowadzają do zakończenia rozłąki z opiekunem.  Pies po odpoczynku znów zaczyna je przejawiać i z czasem przybierają one na sile.

Objawy lęku separacyjnego możemy obserwować jeszcze podczas obecności opiekuna w domu. Są to np.:

  • podążanie za opiekunem;
  • nadmierne lizanie;
  • niepokój, kiedy opiekun zamknie za sobą drzwi do pomieszczenia (np. łazienki);
  • nieumiejętność odpoczywania i brak komfortowego snu, ponieważ pies jest ciągle w stanie czuwania.

Podczas nieobecności opiekuna w domu występują takie zachowania jak:

  • nadmierna wokalizacja, czyli szczekanie, wycie i piszczenie;
  • niszczenie przedmiotów w domu;
  • samookaleczanie się – wygryzanie sierści, wylizywanie łap, gryzienie ogona;
  • oddawanie moczu i kału w domu;
  • bieganie od drzwi do okien;
  • próby wydostania się przez drzwi poprzez ich niszczenie (drapanie, gryzienie).

Z obecności części zachowań możemy nie zdawać sobie sprawy, bo pies okazuje je dopiero jakiś czas po naszym wyjściu z mieszkania. Dlatego warto zainstalować w domu kamerkę i podglądać zachowanie psa. Kamera pozwoli dowiedzieć się, czy zachowanie nie pojawia się np. o określonych godzinach, co może świadczyć o tym, że podłoże zachowania jest zupełnie inne niż problemy separacyjne. Np. niepokój spowodowany hałasami w okolicy czy zbyt długi czas między spacerami.

Część z objawów, które pojawiają się przy lęku separacyjnym, może pojawić się również w przypadku innych zaburzeń zachowania u psów i często mylony jest z nudą – znudzony pies podejmuje próby rozładowania napięcia.

Ćwiczenia na lęk separacyjny u psa

Praca nad lękiem separacyjnym to długotrwały proces, który wymaga czasu i cierpliwości ze strony opiekuna. Kluczowym elementem jest zapewnienie psu poczucia bezpieczeństwa, a co za tym idzie wprowadzenie do życia stałego harmonogramu najważniejszych dla psa czynności. Oto elementy, które pomogą w walce z lękiem separacyjnym:

  1. Stałe pory jedzenia i spacerów – dzięki temu pies będzie wiedział, czego może się spodziewać.
  2. Zapewnienie psu dużo ruchu i zabawy – tak, aby stracił jak najwięcej energii i mógł regenerować siły, gdy nas nie ma w domu. Sprawdzą się długie spokojne spacery, poznawanie nowych miejsc, zabawy w przeciąganie, zabawy węchowe, ćwiczenia komend, skupianie uwagi. Należy unikać spacerów, gdzie mocno wzrasta poziom adrenaliny (np. pogoń za piłkami).
  3. Nauka nowych komend – pozwala psu rozwijać się i budować pewność siebie, dlatego ważne, abyśmy wprowadzili do planu dnia stałe, krótkie sesje treningowe z ćwiczeniami dostosowanymi do potrzeb oraz możliwości psa.
  4. Praca od nowa – zaczynamy ćwiczyć tak, jakby pies dopiero zamieszkał w naszym domu. Najpierw ćwiczmy zostawanie na krótki czas. Początkowo na sekundy do kilku minut. Np. pracujemy przy komputerze, wstajemy i wychodzimy z mieszkania, po czym wracamy do poprzedniej czynności. Sesje mają być krótkie i nieprzewidywalne dla psa, ale zaplanowane przez nas.
  5. Ćwiczenia zostawania w różnych pomieszczeniach – stopniowo wydłużajmy czas, zmieniając pomieszczenia (np. zamykajmy się w sypialni, a gdy wracamy, zachowujemy się normalnie). Pokazujemy psu, że nie zawsze może nam towarzyszyć. Stosujemy szczególnie wtedy, gdy pies nie odstępuje nas ani na krok w domu.
  6. Zmiana nawyków podczas wychodzenia z domu – wychodzenie nie powinno być „spektakularne”. Warto wcześniej ćwiczyć czynności, które robimy zawsze przed wyjściem, nie zwracając uwagi na psa (np. zakładanie/zdejmowanie butów, pakowanie torebki, zakładanie kurtki, branie/odkładanie kluczy). Chodzi o to, żeby pies powoli oduczał się wyuczonych do tej pory oznak wychodzenia z domu. Jeśli wychodzimy, to szybko, bez zbędnego przeciągania.
  7. Ograniczanie psu przestrzeni – bez możliwości chodzenia po całym mieszkaniu pod naszą nieobecność. Zostawiamy w tym pomieszczeniu, gdzie jest więcej naszego zapachu, można zostawić naszą część garderoby, np. sweter czy bluzkę, w której chodzimy po domu. U niektórych psów można zastosować klatkę kennelową, ale dopiero po odpowiednim, wcześniejszym treningu.
  8. Wydzielanie w ciągu dnia odpowiedniej ilości czasu na zabawę i kontakt z psem – a kończąc zabawę, dajemy jasny sygnał słowny (np. „koniec”) i zajmujemy się innymi rzeczami.

Przyczyny lęku separacyjnego u psa

Problem nadmiernego przywiązania do opiekuna może wystąpić u każdego psa, niezależnie od rasy czy pochodzenia. Ale są pewne czynniki, które mogą wpłynąć na wystąpienie problemów i są to między innymi:

  • zbyt wczesne zabranie szczeniaka od matki;
  • trudne doświadczenia w życiu psa, takie jak: długotrwała choroba, przebywanie w schronisku, przemoc;
  • izolowanie psa od domowników – np. po pojawieniu się dziecka;
  • brak nauki zostawania samemu krótko po zamieszkaniu psa w domu.

Warto pamiętać, że niezależnie od tego, jakie problemy behawioralne przejawia pies, najpierw należy zwrócić uwagę, czy ma zaspokojone podstawowe potrzeby takie jak: odpowiednia ilość spacerów i ruchu, prawidłowa dieta, możliwość zaspokojenia potrzeby węszenia na spacerach. Część zachowań, które łączymy z lękiem separacyjnym, może się pojawiać, ponieważ psu towarzyszy nuda i frustracja.

Czy lęk separacyjny u psa mija?

Lęk separacyjny u psa mija, ale musimy pamiętać, że nie zadzieje się to samo – wymaga naszej pracy. Jeśli pies przejawia któreś z wymienionych wyżej zachowań, warto poszukać pomocy u dobrego behawiorysty oraz uzbroić się w cierpliwość, ponieważ praca nad uzyskaniem przez psa poczucia bezpieczeństwa to długotrwały proces.

Leki na lęk separacyjny u psa

Podczas terapii warto przeanalizować wspomaganie się farmakologią, którą w porozumieniu z behawiorystą przepisze lekarz weterynarii. Można również wspomagać terapię poprzez podawanie psu suplementów diety opartych na substancjach pochodzenia naturalnego (np. waleriana) lub preparatów wydzielające feromony (np. obroże feromonowe). Podawanie leków czy suplementów to jeden z elementów składowych terapii behawioralnej.

Więcej porad od behawiorysty znajdziesz w dziale Psy.

Zdjęcie okładkowe: Shutterstock