Spis treści:
- Producenci i nazewnictwo kart graficznych
- Karty graficzne AMD
- Karty graficzne Nvidia
- Konstrukcja i chłodzenie kart graficznych
- Zintegrowane karty graficzne
- Zewnętrzne karty graficzne
- Profesjonalne karty graficzne
- Wydajność kart graficznych - ile VRAM powinny mieć?
- Na co zwrócić uwagę przy wyborze karty graficznej?
Zadanie kart graficznych w komputerze wydaje się bardzo proste. Mają one generować obraz i umożliwiać wyświetlanie go na monitorze. To jednak tylko czubek góry lodowej, jaką są funkcje kart graficznych w komputerze. Wspomagają one główny procesor w wielu zadaniach. Wykorzystuje się je przy renderowaniu animacji i filmów, konwersji wideo, obróbce zdjęć, czy w programowaniu. W końcu ich wydajność jest nieoceniona przy generowaniu grafiki w grach komputerowych. Karta graficzna jest niezwykle ważnym elementem komputera i mając tę wiedzę pojawia się pytanie, jak wybrać najlepszą dla swoich potrzeb?
Producenci i nazewnictwo kart graficznych
Obecnie rynek kart graficznych został praktycznie zdominowany przez firmy AMD i Nvidia. Marki rywalizują ze sobą na graficznym polu sprzętowym oraz systemowym. Efekt jest taki, że wiele programów z grami na czele posiada informacje o tym, z jaką marką GPU współpracują najlepiej. Owocuje to między innymi lepszym wykorzystaniem konkretnych efektów graficznych. Często też producenci GPU wydają sterowniki do swoich urządzeń zoptymalizowane pod kątem konkretnych gier i programów. Trzeba jednak wspomnieć, że Nvidia i AMD odpowiadają za rozwiązania technologiczne, natomiast karty graficzne oparte o ich rozwiązania produkują najróżniejsze firmy z branży komputerowej, jak Asus, Gigabyte, MSI, czy Zotac.
W jaki sposób rozpoznać przeznaczenie kart graficznych konkretnych marek? Zarówno AMD, jak i Nvidia wprowadziły odpowiednie nazewnictwo swoich produktów. Pewne problemy mogą sprawiać karty w edycjach specjalnych, ale standardowe modele trzymają się konkretnych oznaczeń.
Karty graficzne AMD
W przypadku marki AMD mamy do czynienia z kartami graficznymi Radeon do podstawowych zastosowań oraz Radeon RX przeznaczonych dla graczy. W nazwie karty np. Radeon RX 6600 pierwsza cyfra oznacza generację, a pozostałe wskazują segment wydajności. Podrasowane wersje kart posiadają dopisek XT.
Karty graficzne Nvidia
Nvidia kojarzy się wszystkim z kartami graficznymi i faktycznie jest to główny trzon działalności firmy. W efekcie producent posiada więcej rodzajów kart od konkurenta. GeForce jest oznaczeniem podstawowych GPU, Geforce GT to modele ze średniej półki przeznaczone do komputerów domowych i biznesowych.
Karty graficzne dla graczy występują pod nazwami Geforce GTX oraz RTX. Te drugie obsługują technologię Ray-tracingu odpowiadającą m.in. za realistyczne odbicia powierzchni liczone w czasie rzeczywistym. Podobnie, jak u konkurenta pierwsza cyfra w nazwie oznacza generację, a kolejne wskazują segment wydajności. Dopisek Ti oznacza podkręconą wersję danej karty graficznej.
Konstrukcja i chłodzenie kart graficznych
Szukając informacji o kartach graficznych można natrafić na określenia karty zintegrowanej oraz dedykowanej. Odnosi się to bezpośrednio do konstrukcji modułu graficznego.
Zintegrowane karty graficzne
Karty zintegrowane to nic innego, jak układy graficzne, w które wyposażono procesory główne. Takie rozwiązanie znajduje zastosowanie w biznesowych laptopach i komputerach. Karty pod tą postacią nadają się przede wszystkim do podstawowych zadań i mogą się okazać zbyt słabe już np. do płynnego odtwarzania filmów w maksymalnej rozdzielczości.
Dedykowane karty graficzne
Dedykowane karty graficzne są zewnętrznymi modułami wpinanymi w płytę główną komputera. Te modele cechują się większą wydajnością i prostotą ewentualnej wymiany. Karty dedykowane wymagają oddzielnego układu chłodzenia. W tym wypadku mamy możliwość wykorzystania uniwersalnych coolerów lub znacznie wydajniejszych, dedykowanych systemów chłodzących. Każdy producent kart graficznych opracowuje swoje autorskie rozwiązania, które zazwyczaj oferują cichszą i wydajniejszą pracę.
Ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie chłodzenia cieczą. Taki układ zapewnia praktycznie bezgłośną pracę i spisze się doskonale w przypadku mocno wyżyłowanych kart graficznych oraz jako efektowne uzupełnienie zestawu moderskiego.
Zewnętrzne karty graficzne
Warto zwrócić uwagę na fakt, że o ile w komputerach stacjonarnych wymiana karty graficznej nie jest zazwyczaj problemem to już w laptopach nie jest tak łatwo. W notebookach karty są umocowane na stałe do płyty głównej lub przybierają postać kart rozszerzeń MXM. Co w takiej sytuacji kiedy chcemy rozbudować laptopa o nową „grafikę"? Z pomocą przychodzą stacje graficzne, czyli zewnętrzne bazy do montażu klasycznych kart graficznych z PC. Łączą się one z laptopem za pośrednictwem złącza Thunderbolt 3. Ważną kwestią przy wymianie karty graficznej jest także zwrócenie uwagi na zasilanie. Wykorzystanie mocniejszej karty może oznaczać konieczność podmiany zasilacza na znacznie wydajniejszy.
Profesjonalne karty graficzne
Należy jeszcze zwrócić uwagę na profesjonalne karty graficzne przeznaczone do prac inżynieryjnych. Mimo bardzo wysokiej wydajności nie są one zoptymalizowane do wykorzystania w grach. Zamiast tego spisują się podczas współpracy z programami wykonującymi zaawansowane obliczenia i procesy. W tej rodzinie wyróżniamy karty AMD Radeon Pro oraz Nvidia Quadro.
Wydajność kart graficznych - ile VRAM powinny mieć?
Najprościej można powiedzieć, że im więcej pamięci VRAM tym lepiej. Wartość ta oznacza przestrzeń, w której procesor graficzny dokonuje obliczeń. Najczęściej dylemat odnośnie mocy karty mają gracze, dlatego osoby chcące grać na najwyższych detalach w najnowsze gry przy rozdzielczości Full HD powinny sięgnąć po karty z pamięcią VRAM na poziomie co najmniej 8 GB. Rozdzielczość 4K będzie wymagała już co najmniej 10 GB pamięci graficznej dla płynnego działania z efektami graficznymi na odpowiednim poziomie.
Warto zwrócić także uwagę na magistralę pamięci oraz rodzaj pamięci. Moduły pamięci GDDR6, GDDR6X, GDDR5 i GDDR5X zapewniają odpowiednią wydajność dla gier. W przypadku innych zastosowań komputera można wykorzystać starsze typy, jak np. DDR3.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze karty graficznej?
Po pierwsze musimy określić do czego potrzebujemy nowej karty graficznej. W tym celu warto przemyśleć przedstawione powyżej kwestie. Najważniejsze jednak jest dobranie karty kompatybilnej z posiadaną płytą główną. Obecnym standardem jest złącze PCI-Express x16, ale można się także spotkać z wersjami o mniejszej ilości pinów, np. x8 lub x4. Wielu użytkowników zapomina także, że karta graficzna musi zmieścić się w obudowie. Warto więc dokładnie sprawdzić jej wymiary i przeanalizować dostępne miejsce w komputerze.
W końcu należy sprawdzić porty dostępne na karcie. Złącze HDMI pozwala podpiąć monitory i gogle VR, ale obsługę technologii synchronizacji obrazu zapewnia połączenie przez Display Port. Starsze monitory mogą wymagać podpięcia przez złącze DVI lub VGA. W końcu praca na wielu monitorach wymaga obecności większej ilości złącz. Posiadając szklaną ściankę w obudowie komputera nie bez znaczenia będzie także wygląd nowej karty. Ostatnią kwestią jest zachowanie balansu między ceną i wydajnością, jakiej potrzebujemy.
Jak widać szukając nowej karty graficznej trzeba mieć na uwadze naprawdę dużo rzeczy. Warto solidnie przemyśleć swoje potrzeby i przeanalizować posiadaną konfigurację komputera. Wachlarz możliwości jest szeroki i z pewnością każdy znajdzie doskonale wpasowany model.
Więcej poradników znajdziesz na Empik Pasje w dziale Elektronika.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (0)