Metody pomiaru spalania paliwa – czy komputer pokładowy jest dokładny?
Większość nowo produkowanych samochodów wyposażona jest w komputer pokładowy, który wśród wielu innych funkcji posiada obliczanie średniego poboru paliwa na 100 km. Zazwyczaj kierowcy dość bezrefleksyjnie traktują pomiary komputera w swoich pojazdach, przyjmując podawane przezeń dane za pewnik. Niektórzy zajmują przeciwne stanowisko, traktując dane z komputera z dużym dystansem. W rzeczywistości wartości wyświetlane na ekranie samochodu są efektem dość dokładnych, ale przybliżonych obliczeń. Mogą zdarzyć się w nich błędy.
Dane, które trafiają do komputera pokładowego pojazdu są już wstępnie przetworzone przez jednostkę centralną (ECU). ECU zbiera dane z rozsianych po pojeździe czujników, aby móc obliczać m.in. odpowiednią dawkę paliwa, która ma zostać przekazana do cylindrów. Czasem zdarza się, że któryś z tych czujników nie działa precyzyjnie. Może to skutkować mniejszym lub większym zaburzeniem poprawności pracy silnika, jednak dane, które zostaną przekazane do komputera pokładowego przez ECU nadal w takiej sytuacji będą dokładne. ECU nie dzieli się bowiem danymi z czujników (w tym tych potencjalnie nie w pełni sprawnych), ale finalnym efektem swojej pracy, a więc objętością podanej dawki paliwa, bez względu na to, czy była ona odpowiednia.
Ewentualnego błędu finalnych pomiarów należy szukać zatem poza danymi z ECU, a konkretnie w metodach obliczania przejechanego dystansu. Komputer pokładowy oblicza średnie spalanie na 100 km. Niekiedy przejechany dystans nie jest mierzony precyzyjnie – drobne rozbieżności względem stanu faktycznego mogą wynikać np. z aktualnych warunków atmosferycznych (większy lub mniejszy poślizg kół) lub ze średnicy kół - zamontowania innego rozmiaru felg i/lub opon niż zalecany przez producenta pojazdu czy też stanu ogumienia (rozbieżność pomiędzy wysokością bieżnika nowych a zużytych opon sięga często nawet ponad 5 mm). Czujnik zbierający dane na temat obrotu kół znajduje się na piaście, jeżeli zatem koło jest większe pokonuje podczas obrotu dłuższą drogę niż to fabryczne. Analogicznie mniejszą drogę pokonuje koło o mniejszej średnicy.
Kiedy komputer obliczający średnie spalanie działa źle?
Powyżej podany problem może być powodem niewielkich nieprawidłowości w obliczaniu średniego spalania przez komputer pokładowy. Bywają jednak sytuacje, gdzie rozbieżności te są znaczne. Chodzi przede wszystkim o tuning pojazdu lub montaż dodatkowej instalacji paliwowej – np. instalacji LPG. Jeżeli silnik samochodu pracuje na dwóch rodzajach paliwa, komputer pokładowy nie będzie obliczał średniego spalania precyzyjnie. Jest on bowiem skalibrowany wyłącznie pod jedno paliwo, a niemożliwym jest, by pobór paliwa był dokładnie taki sam w przypadku dwóch różnych substancji (jak benzyna i gaz). Co więcej, instalacja gazowa ma za zadanie niejako wprowadzać w błąd sterownik silnika pojazdu w taki sposób, aby ten ciągle pracował tak, jakby był zasilany benzyną. Jeżeli posiadamy auto zasilane gazem LPG, CNG lub innym dodatkowym paliwem, musimy zmodyfikować fabryczny komputer samochodu lub obliczać spalanie, kierując się metodą analogową, którą opisujemy w kolejnym akapicie.
Jak obliczyć spalanie paliwa na 100 km – wzór
Niektóre samochody w ogóle nie są wyposażone w komputer pokładowy. Nie oznacza to oczywiście, że w ich przypadku nie da się obliczyć średniego poziomu spalania paliwa. Przeciwnie, można to zrobić w każdym samochodzie w ten sam sposób.
By przeprowadzić takie obliczenia, należy zacząć od zatankowania samochodu do pełna. Warto zwrócić jednak uwagę na to, że nie w każdym samochodzie możemy nalać paliwa „pod korek”. Istnieją zabezpieczenia, które to uniemożliwiają. Aby nasz pomiar był w jak największym stopniu dokładny, najlepiej zalać paliwo aż do pierwszego „odbicia” pistoletu dystrybutora. Po zatankowaniu musimy wyzerować stan licznika kilometrów (w pojazdach nie posiadających takiego licznika, najlepiej zanotować aktualny przebieg pojazdu). Następny krok to przejechanie pewnego dystansu. Nie musi być on równy np. 50 czy 100 km. W rzeczywistości warto zwrócić uwagę jedynie na to, w jakich warunkach będziemy się przemieszczać, by na tej podstawie interpretować otrzymany później rezultat. Samochody palą więcej w miejskich korkach niż podczas jazdy w trasie z umiarkowaną prędkością. Kiedy przejedziemy pewien dystans, ponownie udajemy się na stację benzynową. Dla dobra pomiaru, korzystnym byłoby, aby była to ta sama stacja i ten sam dystrybutor paliwa. Sprawdzamy dokładnie i zapisujemy, ile paliwa zatankowaliśmy.
Kolejny krok to już właściwe obliczenia. Liczbę litrów zatankowanego po raz drugi paliwa dzielimy przez liczbę przejechanych kilometrów. Uzyskany wynik mnożymy przez 100. W ten sposób obliczymy, ile litrów paliwa spala nasz pojazd na 100 km.
Sprawdźmy, jak obliczyć średnie zużycie paliwa na przykładzie. Podczas testu przejechaliśmy 184 kilometry. Do pierwszego odbicia pistoletu na stacji zatankowaliśmy 14 litrów paliwa. Dzielimy 14 przez 184, co daje nam w przybliżeniu liczbę 0,76. Mnożymy ją przez 100. Uzyskany wynik to 7,6 litra paliwa na 100 km.
Aby upewnić się, że wykonywane przez nas obliczenia są bliskie rzeczywistemu poziomowi spalania samochodu, warto wykonać powyższy test kilkukrotnie. Można wówczas porównać wyniki ze wskazaniami komputera pokładowego, aby na przyszłość przekonać się, na ile są one zbieżne z naszymi obliczeniami.
Więcej poradników znajdziecie na Empik Pasje w dziale Motoryzacja.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (0)