Wszystko, co warto wiedzieć o filmach z serii „Godzilla”
-
Kim jest Godzilla?
Godzilla to fikcyjny, gigantyczny potwór (kaijū), który zadebiutował w japońskim filmie „Godzilla” z 1954 roku, wyprodukowanym przez wytwórnię Toho i po ponad 70 latach obecności w branży filmowej, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli popkultury.
Godzilla początkowo była alegorią zniszczeń wywołanych przez broń atomową. Powstała na fali japońskiej traumy po bombardowaniach Hiroszimy i Nagasaki oraz amerykańskich testów broni jądrowej na Pacyfiku.
W filmach Godzilla jest zazwyczaj przedstawiana jako prastare stworzenie, z charakterystycznym atomowym oddechem, które zostało zmutowane przez promieniowanie nuklearne. W niektórych wersjach pochodzi z czasów prehistorycznych, a w innych jest wynikiem eksperymentów naukowych lub interakcji z siłami natury.
Stała się symbolem zarówno destrukcyjnej mocy natury, jak i bohaterem ratującym ludzkość przed większymi zagrożeniami. Reprezentuje lęki przed niekontrolowaną technologią i potęgą natury, jednocześnie stanowiąc jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w historii kina.
-
Czym różnią się japońska i amerykańska wersja filmów?
Chociaż obie wersje serii, japońska i amerykańska, koncentrują się na tytułowym potworze, który stał się ikoną popkultury, to jednak różnią się pod względem podejścia do przedstawienia Godzilli, tematyki podejmowanej w filmach i tonu, w jakim opowiadają historię.
Japońska wersja „Godzilli" (Toho)
Pierwszy film o Godzilli (oryginalny tytuł „Gojira”) został wyprodukowany przez japońską wytwórnię Toho w 1954 roku i jest głęboko zakorzeniony w historycznym kontekście Japonii po II wojnie światowej. W oryginale Godzilla to metafora zniszczenia wywołanego przez broń atomową, co silnie odnosiło się do traumy narodu po bombardowaniach atomowych Hiroszimy i Nagasaki. Przekaz filmu jest antywojenny, a Godzilla staje się symbolem siły natury, która karze ludzkość za niszczenie świata.
Z biegiem lat filmy Toho przedstawiały Godzillę jako postać o zmieniającej się roli - od niszczycielskiego potwora po bohatera, broniącego Ziemi przed innymi potworami czy zagrożeniami, jak w serii „Heisei” (1984-1995) czy „Millennium”. Te produkcje często balansują między poważną refleksją nad ludzką pychą, technologią, a rozrywką w stylu science fiction.
Amerykańska wersja „Godzilli” (Hollywood)
Wersje amerykańskie, w szczególności produkcje od Legendary Pictures (MonsterVerse, 2014–2024), bardziej skupiają się na widowiskowości i spektakularnych efektach specjalnych. W filmach takich jak „Godzilla” z 2014 roku czy „Godzilla: Król Potworów” (2019), potwór jest postrzegany jako potężne, niemal mitologiczne stworzenie, będące częścią większego uniwersum „Tytanów” - starożytnych, gigantycznych stworzeń, które kiedyś rządziły światem.
Amerykańskie filmy z serii „Godzilla” są mniej obciążone politycznym czy historycznym podtekstem, koncentrują się bardziej na walce potworów i spektakularnych scenach destrukcji. Godzilla często jest tu przedstawiana jako siła natury, której ludzkość nie jest w stanie kontrolować, ale która w ostatecznym rozrachunku może działać na rzecz równowagi i ochrony planety.
-
Czy filmy o „Godzilli” zachowują ciągłość?
Filmy o „Godzilli” są przeważnie samodzielnymi filmami i rzadko odnoszą się do wydarzeń z innych, poprzednich części (dotyczy to większości filmów japońskich). Wyjątek stanowi amerykańska seria MonsterVerse, której wydarzenia często są ze sobą powiązane, obserwujemy powracające postacie i ciągłość wątków fabularnych.
-
Podział serii na ery
Seria filmów o „Godzilli” dzieli się na kilka er, które są związane z różnymi okresami produkcji i zmianami w tonie oraz stylu filmów.
Era Shōwa (1954-1975) - 15 filmów
Ta era rozpoczęła się kultowym filmem „Gojira" (1954), który przedstawiał Godzillę jako alegorię zagrożeń nuklearnych. Filmy z tej epoki miały początkowo poważny ton, ale z czasem stawały się coraz bardziej rozrywkowe i mniej mroczne. Godzilla z postaci niszczyciela ewoluowała do roli bohatera, który walczy z innymi potworami (np. Mothra, Ghidorah) i ratuje Ziemię. Erę Shōwa cechuje rosnąca liczba starć między potworami, a same filmy nabierają bardziej familijnego charakteru.
Era Heisei (1984-1995) - 7 filmów
Po dziewięcioletniej przerwie seria została wznowiona, a Godzilla powróciła w mroczniejszej i bardziej poważnej formie. Rozpoczęta przez „Powrót Godzilli” (1984) seria ignoruje większość filmów z ery Shōwa, kontynuując historię bezpośrednio po pierwszym filmie z 1954 roku. W tej erze filmy składają się z bardziej rozwiniętej fabuły, lepszych efektów specjalnych i bardziej dramatycznych wątków. Godzilla staje się potężną, niemal niepokonaną siłą natury, a motyw walki z potworami wciąż pozostaje kluczowy.
Era Millennium (1999-2004) - 6 filmów
Filmy z tej ery nie mają spójnej ciągłości fabularnej, każdy z nich jest odrębną historią i w większości przypadków jest bezpośrednią kontynuacją oryginalnej „Godzilli” (1954), ignorując poprzednie serie. Filmy są bardziej nowoczesne, fabuły różnorodne, a efekty specjalne coraz lepsze. Często pojawiają się tutaj znane już potwory (jak Król Ghidorah, Mothra, Mechagodzilla) w odświeżonych wersjach.
Era Reiwa (2016 - obecnie) - 4 filmy
Era Reiwa zaczyna się od „Shin Godzilla” („Godzilla Resurgence”, 2016), który jest rebootem serii i przedstawia Godzillę w bardziej realistyczny sposób, podkreślając odpowiedź rządu i społeczeństwa na pojawienie się potwora. Film ten odnosi się również do współczesnych problemów Japonii, takich jak katastrofa nuklearna w Fukushimie. Późniejsze filmy z ery Reiwa to trylogia anime wyprodukowana przez Netflix, której akcja toczy się w futurystycznym świecie, gdzie Godzilla dominuje na Ziemi.
MonsterVerse (2014 – obecnie, seria amerykańska)
W ramach MonsterVerse, rozpoczętego przez „Godzillę” (2014), Godzilla staje się częścią uniwersum gigantycznych potworów (Tytanów), w którym walczy z innymi legendarnymi stworzeniami, jak King Kong. Filmy w tej serii są bardzo widowiskowe i skupiają się na wielkich starciach między potworami oraz spektakularnej destrukcji. Ta seria jest bardziej rozrywkowa i mniej refleksyjna niż japońskie produkcje.
Uwaga: Film pt. „Kong: Wyspa Czaszki" (2017), reż Jordan Vogt-Roberts jest częścią serii MonsterVerse, ale nie znajduje się na liście, ponieważ Godzilla nie pojawia się w filmie.
Seria japońska: „Godzilla” - filmy po kolei
- „Godzilla” (1954), reż. Ishiro Honda
- „Godzilla kontratakuje” (1955), reż. Motoyoshi Oda
- „King Kong kontra Godzilla” (1962), reż. Ishiro Honda
- „Godzilla kontra Mothra” (1964), reż. Ishiro Honda
- „Ghidorah - Trójgłowy potwór” (1964), reż. Ishiro Honda
- „Inwazja potworów” (1965), reż. Ishiro Honda
- „Ebirah - potwór z głębin” (1966), reż. Jun Fukuda
- „Syn Godzilli” (1967), reż. Jun Fukuda
- „Zniszczyć wszystkie potwory” (1968), reż. Ishiro Honda
- „Rewanż Godzilli” (1969), reż. Ishiro Honda
- „Godzilla kontra Hedora” (1971), reż. Yoshimitsu Banno
- „Godzilla kontra Gigan” (1972), reż. Jun Fukuda
- „Godzilla kontra Megalon” (1973), reż. Jun Fukuda
- „Godzilla kontra Mechagodzilla” (1974), reż. Jun Fukuda
- „Terror Mechagodzilli” (1975), reż. Ishiro Honda
- „Powrót Godzilli” (1984), reż. Koji Hashimoto
- „Godzilla kontra Biollante” (1989), reż. Kazuki Omori
- „Godzilla kontra król Ghidorah” (1991), reż. Kazuki Omori
- „Godzilla kontra Mothra. Bitwa o planetę Ziemię” (1992), reż. Takao Okawara
- „Godzilla kontra Mechagodzilla 2” (1993), reż. Takao Okawara
- „Godzilla kontra Kosmogodzilla” (1994), reż. Kensho Yamashita
- „Godzilla kontra Destruktor” (1995), reż. Takao Okawara
- „Powrót Godzilli” (1999), reż. Takao Okawara
- „Godzilla kontra Megaguirus” (2000), reż. Masaaki Tezuka
- „Wielka bitwa potworów” (2001), reż. Shusuke Kaneko
- „Godzilla kontra Mechagodzilla III” (2002), reż. Masaaki Tezuka
- „SOS dla Tokio” (2003), reż. Masaaki Tezuka
- „Godzilla: Ostatnia wojna” (2004), reż. Ryuhei Kitamura
- „Godzilla Resurgence” (2016), reż. Hideaki Anno & Shinji Higuchi
- „Godzilla Minus One” (2023), reż. Takashi Yamazaki
Seria anime: „Godzilla” - filmy po kolei
- „Godzilla: Planeta potworów” (2017), reż. Kobun Shizuno & Hiroyuki Seshita
- „Godzilla: Miasto na krawędzi bitwy” (2018), reż. Kobun Shizuno & Hiroyuki Seshita
- „Godzilla: The Planet Eater” (2018), reż. Kobun Shizuno & Hiroyuki Seshita
Seria amerykańska: „Godzilla” - filmy po kolei
- „Godzilla” (1998), reż. Roland Emmerich
- „Godzilla” (2014), reż. Gareth Edwards
- „Godzilla II: Król potworów” (2019), reż. Michael Dougherty
- „Godzilla vs. Kong” (2021), reż. Adam Wingard
- „Godzilla i Kong: Nowe imperium” (2024), reż. Adam Wingard
„Godzilla” (1998)
Testy nuklearne w Polinezji Francuskiej zamieniają zwykłego jaszczura w gigantycznego mutanta, Godzillę. Do tego stworzenie zmierza w kierunku Nowego Jorku, niszcząc statki i topiąc floty rybackie po drodze. A amerykańskie wojsko musi powstrzymać potwora, zanim się rozmnoży.
To pierwsza amerykańska próba stworzenia historii o „Godzilli”, której nie można jednak zaliczyć do najlepszych. Zamiast majestatycznego, niszczycielskiego potwora, film przedstawia istotę podobną do dinozaura, pozbawioną nawet swojego charakterystycznego atomowego oddechu.
Produkcja, mimo pewnych sukcesów finansowych, została uznana za jedną z największych porażek tamtego okresu, głównie z powodu nieudolnego zrozumienia, co fani najbardziej kochają w postaci Godzilli.
Gwarancja najniższej ceny
„Godzilla” (2014)
Reboot „Godzilli” w reżyserii Garetha Edwardsa otworzył MonsterVerse, kładąc duży nacisk na skalę i realistyczne przedstawienie kaiju (z j. japońskiego „dziwna bestia”). Film wyróżnia się majestatycznym podejściem do potwora, choć Godzilla pojawia się na ekranie dość rzadko, co wzbudziło kontrowersje wśród fanów. Edwards skupił się na ludzkiej perspektywie, co ograniczyło czas ekranowy tytułowego potwora. Mimo tego, efekty specjalne i sceny z Godzillą są imponujące. Film, mimo mrocznego tonu i wątków osobistych, odniósł duży sukces kasowy, zarabiając 529 milionów dolarów.
„Godzilla II: Król potworów” (2019)
Opowiada o walce między Godzillą a potężnym, trójgłowym potworem Królem Ghidorahem, który zagraża Ziemi. Po tym, jak grupa ekoterrorystów budzi Ghidoraha, chaos ogarnia planetę, ponieważ potwór zaczyna przejmować kontrolę nad innymi Tytanami, starając się przekształcić Ziemię na swoje potrzeby.
Godzilla, jako jedyny, staje do walki przeciwko Ghidorahowi, starając się ocalić planetę i utrzymać swoją pozycję Króla Potworów. Film przedstawia także inne potwory, w tym Mothrę i Rodana, które biorą udział w widowiskowych walkach.
Film skupia się głównie na spektakularnych bitwach między gigantycznymi potworami, ale zawiera również wątek ludzi – naukowców próbujących zrozumieć i kontrolować sytuację. Choć efekty wizualne i walki są widowiskowe, film jest krytykowany za słabą fabułę i mało interesujące postacie ludzkie.
„Godzilla vs. Kong” (2021)
„Godzilla vs. Kong” to epickie widowisko, w którym dwaj legendarni tytani – Godzilla i King Kong – stają do walki. Fabuła koncentruje się na dwóch głównych wątkach: Godzilla nagle zaczyna atakować miasta bez wyraźnego powodu, podczas gdy naukowcy próbują wykorzystać Konga do odnalezienia źródła energii w tajemniczej „Pustej Ziemi”. Wybucha konflikt między dwoma potworami, a ludzkość staje się świadkiem zderzenia gigantów.
W tle pojawia się tajemnicza korporacja, której działania prowadzą do wprowadzenia Mechagodzilli, co w kulminacyjnym momencie filmu łączy Godzillę i Konga w walce przeciwko wspólnemu wrogowi. Film jest pełen widowiskowych scen walk, a jego ton jest bardziej rozrywkowy i dynamiczny niż poprzednie części serii MonsterVerse.
„Godzilla i Kong: Nowe imperium”
Najnowszy film z MonsterVerse, „Godzilla i Kong: Nowe Imperium”, opowiada o połączeniu sił Godzilli i Konga, aby stawić czoła nowemu zagrożeniu - gigantycznym małpopodobnym potworom. Jednak film skupia się głównie na podróży Konga, a Godzilla odgrywa w nim drugoplanową rolę, przygotowując się do finałowej walki.
Reżyser Adam Wingard dostarcza widowiska, choć umieszczenie akcji w jaskiniach i pod ziemią zmniejsza poczucie skali potworów. Mimo imponujących efektów specjalnych, film krytykowany jest za prostą fabułę i słabe wykorzystanie ludzkich bohaterów.
Więcej filmowych rekomendacji znajdziesz w pasji Oglądam.
Zdjęcie okładkowe: mat. promocyjne filmu „Godzilla i Kong: Nowe imperium”, reż. Adam Wingard.
Komentarze (0)