Domowa uprawa ziół – praktyczny poradnik dla każdego

Chcesz mieć świeże zioła pod ręką przez cały rok? To możliwe! Wiele ziół z powodzeniem da się uprawiać na kuchennym parapecie lub balkonie. Dowiedz się, jak założyć domowy zielnik!

Autorka: Justyna Aleksandrzak

Aromatyczne świeże zioła jak nic innego dodają smaku potrawom. Jednak nie zawsze mamy je na wyciągniecie ręki. Te z marketu potrafią sporo kosztować, a smaku i zdrowia w nich niewiele. Na szczęście jest na to prosty sposób. Wystarczy założyć domowy zielnik! Nie dość, że w każdej chwili będziesz mieć do dyspozycji ulubiona zioła, to taki miniogródek na balkonie lub w kuchni stanie się wyjątkową ozdobą twojego domu.

jakie zioła uprawiaćw domu

Jakie zioła można uprawiać w domu?

Lista ziół, które z powodzeniem można uprawiać w domu, wcale nie jest krótka. Co więcej, tego rodzaju rośliny dzielą się na jednoroczne, ale i na takie, które przetrwają w doniczce znacznie dłużej:

zioła jednoroczne: bazylia, majeranek, cząber ogrodowy, szczypiorek, rzeżucha, koper (choć ten bywa wymagający w domowej uprawie);
zioła dwuletnie: pietruszka naciowa, kminek;
zioła wieloletnie (byliny): melisa lekarska, mięta, oregano, rozmaryn lekarski, tymianek, lebiodka.

Akcesoria niezbędne do uprawy ziół w domu

Do tego, by założyć i pielęgnować domowy zielnik, nie potrzeba wiele narzędzi. Przydadzą się podstawowe akcesoria. Ochronne rękawice ogrodowe, które zabezpieczą dłonie przed zabrudzeniem, ale i przed skaleczeniem. Dla własnej przyjemności możesz sobie sprawić kolorowe rękawiczki, w których praca będzie czystą przyjemnością, dosłownie i w przenośni. Oprócz tego warto mieć do dyspozycji nieduże narzędzie ogrodnicze, zwłaszcza łopatkę, która ułatwia precyzyjne przesypywanie ziemi do doniczek. A dla zachowania porządku podczas zakładania zielnika wykorzystaj specjalną wodoodporną matę do przesadzania roślin. Wystarczy bezpośrednio na niej wykonywać wszystkie prace, by nie zabrudzić podłogi. Natomiast gdy przyjdzie najprzyjemniejszy czas, czyli zbiory, warto zaopatrzyć się w specjalne nożyczki do ziół. Wyróżnia je kilka ostrzy, które jednym cięciem szybko i wygodnie siekają roślinę.

Doniczki do ziół – co wybrać?

Na sklepowych półkach można znaleźć doniczki do ziół, które są wyposażone w uchwyt z nożyczkami do ich cięcia. Z kolei bardzo modnie na parapecie wyglądają stylizowane osłonki do ziół nawiązujące do retro lub vintage. Prawdziwy efekt WOW! w kuchni zagwarantuje ogród wertykalny z modułowymi doniczkami, który tworzy tzw. zieloną ścianę. To też sposób na zaoszczędzenie miejsca w niewielkiej kuchni – zioła na ścianie nie zabierają cennej przestrzeni na blacie lub parapecie.

Duża drewniana skrzynia na zioła stworzy imponujący zielnik na tarasie. Można pokusić się nawet o niezwykle dekoracyjną skrzynię z trejażem. Gdy wypełni się aromatycznymi roślinami, stworzy oryginalną dekorację balkonu lub tarasu. Poza tym na zewnątrz doskonale sprawdzają się wszelkiego rodzaju nieduże plastikowe skrzynki balkonowe do postawienia na parapecie lub zawieszenia na balustradzie oraz doniczki i osłonki dekoracyjne w sam raz na zioła.

Domowy zielnik – jak go uprawiać?

Na powodzenie domowej uprawy roślin wpływa wiele elementów, a uzbroić trzeba się nie tylko w przydatne akcesoria do hodowli ziół, ale też w wiedzę teoretyczną.

Odpowiednie stanowisko do uprawy ziół

Idealnym miejscem do uprawy ziół jest kuchenny parapet od strony południowej. Latem zielnik z powodzeniem można założyć na zewnątrz – na południowym balkonie lub tarasie. Podczas upałów niektóre rośliny mogą nie radzić sobie z nadmiarem słońca. Wtedy warto przestawić je na wschodni lub zachodni parapet. Jednak zawsze unikaj północnej wystawy.

Jak siać i sadzić zioła?

Końcówka zimy (marzec) to najlepszy moment na wysiew nasion. Najpierw należy je wysiać do małych pojemniczków, np. po jogurtach z otworami na dnie, przez które będzie wypływał nadmiar wody. Dopiero gdy na powierzchni ziemi zaczną pojawiać się małe roślinki, można przesadzić je do docelowych doniczek. By cieszyć się jak najlepszymi efektami uprawy, najlepiej w początkowym etapie użyć specjalnej ziemi do wysiewu nasion, a później ziemi do ziół.

Obie mają zbilansowany skład w taki sposób, by zapewnić ziołom najlepsze warunki do rozwoju i wzrostu. Ważne jest ułożenie na dnie doniczki warstwy drenażowej np. z keramzytu, która uchroni przed gromadzeniem się wody i gniciem roślin.

Dobra rada

Z powodzeniem można przedłużyć życie ziołom kupionym w markecie. Najlepiej od razu po zakupie przesadzić je do nowej ziemi i większej doniczki

W małych doniczkach zioła najlepiej sadzić oddzielnie, by korzenie każdej rośliny miały wystarczająco dużo miejsca. Natomiast w większych skrzynkach balkonowych niektóre zioła można sadzić razem. Wspólne sąsiedztwo dobrze znoszą m.in. mięta i bazylia.

Dobra rada

Mięta jest rośliną ekspansywną i silnie się rozrasta, dlatego by nie zagłuszała innych roślin, warto sadzić ją w oddzielnym pojemniku/doniczce i dopiero wtedy wkopać w ziemię do wspólnej skrzyni balkonowej.

Pielęgnacja domowych ziół

Uprawa ziół w domu nie jest trudna. Wystarczy zapamiętać kilka prostych zasad.

Zioła lubią wilgoć i kiepsko znoszą przesuszenie (mogą już nie odżyć). Regularne podlewanie i dbanie o to, by woda nie zalegała w doniczce to połowa sukcesu. Do podlewania można używać kranówki albo odstanej wody.
Optymalna temperatura otoczenia dla ziół to 15-20°C.
Zioła nie lubią przeciągów, dlatego warto zdjąć je z kuchennego parapetu na czas wietrzenia.
Byliny (zioła wieloletnie) należy regularnie dokarmiać nawozem w wygodnej płynnej postaci.

Gdy zdecydujesz, które konkretnie zioła chcesz hodować w swoim domu, dowiedz się, jakie mają wymagania, np. bazylia lepiej rośnie, gdy regularnie uszczykuje się jej górne listki.