Krótka teoria podróży i pustyni (okładka  miękka, 10.2021)

Puste przeżywanie dnia po dniu. Błahe rozmowy, które mają zabić czas. Miłość i zemsta, które żyją obok siebie. Przyglądanie się innym, by przeżywać ich dzień i w ten sposób wypełnić własny. Czuć samotność bohaterów, pustkę ich życia czy codzienne lęki. A to w towarzystwie kilometrów piasku, lazurowych wód i życia w podróży. Cristian Crusat opisuje świat w nieoczywisty sposób. Były momenty, gdy nie zrozumiałam zdania czy dwóch i momenty, gdzie zgubiłam się w akapicie, więc musiałam go przeczytać jeszcze raz. Nagłe pomieszanie jawy i snu również wybijało mnie z rytmu. Wydawnictwio twierdzi, że autor jest jednym z najważniejszych europejskich twórców poetyki XXI wieku i że „jest jednym z najbardziej oryginalnych autorów najnowszej literatury hiszpańskiej". Myślę, że to daje najlepsze wyobrażenie o tym, jak niecodzienna jest zawartość tych sześciu opowieści. Wszystkie są krótkie, ale wymagają sporo naszej uwagi. Łatwo może nam umknąć ich prawdziwa treść, która skryta jest pod codziennością (i kilka razy nie udało mi się jej odnaleźć, choć czułam, że jest na wyciągnięcie ręki), ale gdy już ją odczytamy... Potrafi to wzbudzić burzę myśli. Nie wszystko zrozumiałam w tej poetyckiej prozie, ale czytanie było przyjemnym doświadczeniem. Mam mieszane odczucia co do treści, ale czuję się oczarowana stylem autora. W tym przypadku nie jestem ani na tak, ani na nie. Przyjemnie się czytało, ale nie jest to lektura dla każdego. „Opowiadania nie zawsze dostarczają zakończeń, nawet jeśli wydaje się to dziwne. Czasami są równie nudne jak życie poza nimi." Muszę jeszcze wspomnieć o jednej rzeczy! O papierze, na którym „Krótka teoria podróży i pustyni" została wydana. Jest tak gruby i przyjemny w dotyku... Jedynie garstka wydawnictw przykłada uwagę do tak często niedocenianego elementu książki, więc pochwalenie za to wydaje mi się konieczne. Brawo Format! przekł. Tomasz Pindel Paca otrzymała Literacką Nagrodę Uni Europejskiej.

Zastanawiam się nad tym, co w „Krótkiej teorii podróży i pustyni” dostrzegło jury Nagrody Literackiej Unii Europejskiej, czego z kolei ja nie zauważyłem. Być może nie byłem zbyt uważny albo nie jestem zdolny pojąć wyjątkowości poszczególnych narracji Cristiana Crusata, mimo że bardzo się starałem. Do samego końca liczyłem na spektakularny moment, co jednak nie nastąpiło. Z „Krótkiej teorii podróży i pustyni” wyziewa pustka, której nie jest w stanie przysłonić poetycki język poszczególnych narracji, czym najwidoczniej Cristian Crusat stara się odwrócić uwagę czytelnika od dość skąpych wywodów na temat jestestwa niezależnie od miejsca i czasu. Temat wiekopomny, uniwersalny, a zarazem wiecznie aktualny, lecz jakże trudny do okiełznania, czego dowiodła „Krótka teoria podróży i pustyni”, w której zabrakło wejścia w psychikę człowieka, a co pozwoliłoby skutecznie rozwiać gęstniejącą aurę znużenia, jakiego doznałem w trakcie lektury poszczególnych tekstów. Mówi się trudno i zapomina o niezadowoleniu, tyle że ja niczego z pamięci nie wymazuję. Myśl o czasie utraconym na przeczytanie krótkiej, męczącej, a wręcz pretensjonalnej pozycji bywa frustrująca, dlatego nie jestem w stanie napisać czegoś, co ratowałoby narracje Cristiana Crusata. Jeśli książka nie daje czytelnikowi tego, czego naprawdę potrzebuje, wówczas pojawia się pytanie o sens jej napisania. Nie odnajduję pozytywów w „Krótkiej teorii podróży i pustyni” i nawet nie jest mi przykro. Być może inni odkryją wyjątkowość utworu, czego życzę każdemu sięgającemu po teksty Cristiana Crusata.

inia.recenzuje . Lubicie opowiadania? Dla mnie krótkie formy powinny być jeszcze lepsze niż powieści. Próba zawarcia mądrości w paru słowach, sztuka. Niestety ostatnio trafiłam na pewien króciutki, bo stu stronicowy zbiór opowiadań i czułam się bardzo skołowana czytając go. Początkowo była ciekawość, szybko przemieniła się w obojętność, a na koniec złość, czemu nic nie rozumiem. I już wiem, że nie jestem osamotniona w tym odbiorze. Takie uczucia wywołała we mnie „Krótka teoria podróży i pustyni” od bardzo lubianego przeze mnie wydawnictwa Format (tu od razu poleca Wam dwa tytuły, które są fenomenalne „Nastoletni tryglodyci” i „Nie wysyłaj mnie do Staphorst”). Niestety nie sprostałam twórczości Cristiana Crusat, jednego z najważniejszych europejskich twórców poetyki XXI wieku, który zdobył nagrodę literacką Unii Europejskiej. Nie zrozumiałam tej narracji, która stanowiła próbę otwarcia czytelnika na pełnię ludzkich doświadczeń. Opowiadania były pełne samotności oraz lęków, ale nie do końca wiedziałam co autor chce powiedzieć czytelnikowi.