Kasta nieskazitelnych (okładka  miękka)

Mechanizm odczłowieczenia. Szeroko pojęty Kościół katolicki to w ostatnich latach bardzo trudny i coraz bardziej kontrowersyjny temat. Mieszanie się duchownych w świeckie sprawy, pedofilskie skandale, nadużycia, niemożność (i niechęć) zrozumienia, że w XXI wieku XIX-wieczne (lub starsze) formuły postępowania nie mają już racji bytu. To wszystko od lat stanowi temat publicznej debaty. Niniejsza książka bardzo mocno do tej debaty nawiązuje, a to za sprawą dokonanej przez Marco Marzano analizy tego... jak "powstaje" ksiądz. Oto bowiem Marzano zabiera nas za kulisy duchownych seminariów, w których będziemy obserwować proces uformowania przyszłego kapłana. Jeśli macie słabe nerwy, to ostrzegam - ta zakulisowa wycieczka będzie mocno wstrząsająca. Tajemnice księży, poczucie winy, zmowa milczenia począwszy od nauki w seminarium, aż po aktywne duszpasterstwo po złożeniu ślubów. Przed nami pogłębione, książkowe studium o najmniej znanych skutkach sakralizacji postaci kapłana (a także o najmniej znanych aspektach owej sakralizacji). W jaki sposób seminaria formują i kształcą kapłanów? Niestety odpowiedź na to pytanie nie będzie miła i przyjemna. Seminaria w wyłonionym po serii wywiadów i analiz obrazie jawią się bowiem jako miejsca, w których przede wszystkim ŁAMIE się człowieka. Odbiera się mu jego "ja", wpaja mu się uległość i poczucie niższości wobec przełożonych po to, aby móc potem "napełnić' tak "wyczyszczonego" z ludzkich myśli i odruchów człowieka wiedzą duchową, która w swej istocie... pozostawia wiele do życzenia. Koszmar... Osobna, ale związana z tematem sprawa, to pytanie o to, dlaczego Kościół katolicki broni ślubu czystości księży? Wszak sama czystość księży, pojmowana w dzisiejszy sposób, nie istniała od samego początku istnienia Kościoła (w rycie rzymskim funkcjonuje od XI-XII wieku, w Polsce od 1197 roku). Jak dziś Kościół podchodzi do drażliwego zagadnienia życia uczuciowego członków kleru? W jaki sposób lata spędzone w seminarium decydują o życiu seksualnym przyszłych księży? Wszak ciężko udawać, że adepci seminariów życia seksualnego nie posiadają... Oto pytania, na które stara się odpowiedzieć Marco Marzano w studium udokumentowanym ścisłą analizą literatury fachowej oraz dziesiątkami wywiadów z księżmi i osobami, które stan duchowny opuściły. Wyłania się z niego obraz intymnego życia kleru formowanego – poczynając od seminarium – przez obejmującą go instytucję tak, aby ukrywał część swojej egzystencji zamiast w pełni, swobodnie z niej korzystać. Zebrane w ciągu kilkuletnich badań w terenie słowa składają się na osobiste historie przepełnione bólem, udręką i poczuciem samotności. Ujawniają też oparty na kłamstwach i sekretach system, który powoduje dramatyczne konsekwencje dla samych kapłanów i dla całej wspólnoty chrześcijańskiej. Lektura może być dla katolika doświadczeniem prawdziwie wstrząsającym. Ortodoksyjnie nastawieni odbiorcy zapewne i książkę i jej autora albo oleją, albo otwarcie zaatakują, to jednak nie zmieni faktów. A te są takie, że Kościół systematycznie traci na poważaniu, znaczeniu i jakimkolwiek prawie do sprawowania rządów nad ludzkimi duszami. No bo niby dlaczego ma mieć do tego prawo grupa hipokrytów, którzy w swoim skostnieniu nie dostrzegają człowieka? Grupa hipokrytów, którzy osłaniają własne zbrodnie, a na dodatek tworzą - za sprawą seminariów - kolejne rzesze następnych, potencjalnych krzywdzicieli i zbrodniarzy (tak, nie boję się użyć tu tego słowa). Książka Marzano to kolejny wyłom w i tak już chwiejącej się konstrukcji. Może to jednak dobrze - może lepiej, żeby takie pomniki hipokryzji runęły, zamiast krzywdzić i wycierać sobie ciągle twarz czymś, czego nie pojmują i co stale wypaczają: prawdziwą nauką Chrystusa. W całej tej historii warto także moim zdaniem zaznaczyć jeszcze jedno, a mianowicie: warto o tym wszystkim mówić. I to głośno. Nawet jeśli opisywane kwestie dotyczą świata duchownych, a więc pewnej rzeczywistości funkcjonującej "obok" świeckiego świata, to jednak nie może przesłaniać to prawdy o człowieku. A także o ludziach, którzy tworzą kościelne instytucje i jedynie formalnie żyją "obok" nas - w istocie rzeczy Kościół i księża bardzo się w nasz świecki świat wtapiają i nieraz odgrywają w nim większą rolę, niż powinni. Nie można zatem, w imię niczego, żadnej prawdy o Kościele przemilczać. Przesłanie niniejszej książki doskonale oddaje tę myśl.

Mam za sobą już kilka bardzo dobrych książek na temat KK, ale to właśnie ta jest tym tytułem, który  powinno się przeczytać jako pierwszy, gdyż doskonale ukazuje cały mechanizm odczłowieczania, jaki przechodzą kandydaci na księży, z czego wynikają potem te wszystkie nadużycia, o których czytamy choćby w książce Martela czy Obirka. „Kasta nieskazitelnych. Księża, seks, miłość” Marco Marzano to dokładna, intymna opowieść o braku pewności siebie, o emocjonalnym impasie, tożsamościowych zachwianiach i samotności. Tak wewnętrznie rozdygotany młody człowiek znajduje pozorne schronienie w seminariach, a tam obrabiany jest jak świeża glina. Psychologiczne tortury, systemowe znieważanie, odbieranie osobowości kawałek po kawałku, aż do całkowitej neutralności materiału. Zdyscyplinowanie i uległość to cechy celującego kleryka. W tak doskonale przygotowane naczynie wlewa się następnie odpowiednie formuły, z czego najważniejsza z nich to: „Wierni są PRAWNIE ZOBOWIĄZANI traktować ludzi wyświęconych jako takich z rewerencją, czyli z LĘKIEM i pełnym względów SZACUNKIEM należnym im z powodu DUCHOWEJ WYŻSZOŚCI, oraz okazywać im POSŁUSZEŃSTWO jako posiadającym WŁADZĘ, pod groźbą kar w przypadku zachowania przeciwnego”. Chyba jasne teraz się staje, dlaczego większość księży, nie wszyscy, ale większość, zachowuje się tak, jak się zachowuje. Zachęcam do sięgnięcia po tę pozycję, zwłaszcza jeśli zastanawiacie się nad opuszczeniem szeregu wiernych poddanych.