Co to są repelenty? Skład, sposób działania
Repelenty to chemiczne środki odstraszające insekty, a ich obecność na skórze działa odstręczająco na niewielkie owady, skutecznie zniechęcając je do bliższego kontaktu z człowiekiem. Nie jest to substancja owadobójcza – jej działanie nie opiera się na uśmiercaniu, a jedynie czynieniu potencjalnej ofiary nieatrakcyjną. Dlatego stosowanie jej nazywa się biologiczną, czyli ekologiczną metodą ochrony.
Zwykle preparaty tego typu aplikuje się kilka minut przed wyjściem z domu, czasami jednak warto zabrać produkt ze sobą na wycieczkę czy działkę, ponieważ za jakiś czas niezbędna będzie ponowna aplikacja, szczególnie gdy spędza się czas nad wodą.
Repelent powinien być zaaplikowany na czystą skórę, z pominięciem twarzy czy miejsc podrażnionych, na których są otwarte rany. Ciepło ciała sprawia, że środek zaczyna on po jakimś czasie parować, tworząc niewidzialną barierę zapachową, której komary i kleszcze nie znoszą.
Oprócz sprayu, kremu czy żelu, za repelent uważa się także urządzenia, np. te generujące ultradźwięki, które odstraszają komary i kleszcze. Włączony gadżet przyczepia się do paska spodni, nosi w formie zegarka lub łańcuszka.
Najskuteczniejsze preparaty odstraszające komary – przegląd
Wybierając środek, zabezpieczający przed kontaktem z komarami, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na skład, długość działania oraz wygodę aplikacji. Najpopularniejsze repelenty na komary to preparaty do stosowania na skórę w postaci aerozoli, kremów, żeli i pudrów. Zwykle posiadają one specyficzne olejki eteryczne o potwierdzonym działaniu, odstraszającym owady.
Skuteczniejszym środkiem, walczącym z obecnością moskitów i kleszczy, są substancje takie jak DEET, ikarydyna czy IR3535. Czym cechują się poszczególne z nich?
- DEET – inaczej N,N-dietylo-m-toluamid; to jeden z najpopularniejszych składników repelentów. Nierzwykle skuteczny — odstrasza zapachem, który jest dla małych owadów wyjątkowo nieprzyjemny. Należy jednak uważać ilością aplikowanego, jest to bowiem związek dość silny, który przy przesadnym stosowaniu może szkodzić zdrowiu. Nie wolno stosować go kobietom w ciąży czy dzieciom, szczególnie poniżej 2 roku życia (choć zaleca się poczekać z użytkowaniem mniej więcej do wieku 12 lat).
- Ikarydyna – in. pikarydyna, czyli 2-(2-hydroksyetylo)piperydyno-1-karboksylan sec-butylu; nieco łagodniejsza i bezpieczniejsza wersja repelentu, w porównaniu z DEET. Nie uszkadza skóry i niektórych powierzchni sztucznych, paruje z ciała nieco wolniej, dając tym samym ochronę nawet do 14 h. Dopuszczalna do użytku przez dzieci powyżej 2. roku życia oraz dorosłych.
- IR3535 – czyli ester etylowy N-acetylo-N-butylo-beta-alaniny; kolejna substancja zarejestrowana jako skuteczny repelent na owady. Uznawany za znacznie łagodniejszy i mniej toksyczny od DEET, jednak nieprawidłowe użytkowanie może prowadzić do podrażnień oczu lub wrażliwej skóry. Działa dosyć długo i mogą go stosować również dzieci od 2 roku życia.
Oprócz wspomnianych środków stosuje się również bransoletki i plasterki, nasączone olejkami eterycznymi, a także urządzenia emitujące ultradźwięki, których komary się boją. Niestety nie jest to rozwiązanie całkowicie efektywne – jak na razie naukowcom nie udało się potwierdzić skuteczności dźwięków niesłyszalnych dla ludzkiego ucha, używanych przeciwko owadom.
Jak zmniejszyć ryzyko ugryzienia przez kleszcza
Wymienione substancje są również skuteczne w walce z kleszczami. Szczególnie zalecane jest DEET, które, dzięki swojej sile działania, zabezpiecza przed ugryzieniem, a co za tym idzie – możliwością zarażenia boreliozą. Oprócz preparatów stosowanych na skórę, na spotkanie z insektami trzeba się także odpowiednio ubrać. Długie spodnie, zakryte obuwie, czapka, przylegająca do ciała koszulka, zabezpieczą cię dodatkowo, ograniczając i utrudniając dostęp kleszczom do miejsc potencjalnego żerowania.
Po powrocie ze spaceru po lesie czy łące warto od razu wziąć prysznic, a po jego zakończeniu, dokładnie obejrzeć skórę. Zdarza się, że przez dość krótki czas, kleszcze są jeszcze lekko wbite w skórę i można je zmyć wartkim strumieniem wody nim zaczną na dobre żerować.
Repelenty na kleszcze, połączone z odpowiednim ubiorem i zachowaniem zasad ostrożności, znacznie zwiększają szanse na wyjście z lasu bez „pasażerów na gapę”.
Repelenty dla dzieci – bezpieczne i skuteczne preparaty dla najmłodszych
Nie każdy preparat odstraszający owady może być stosowany u dzieci. Bardzo skuteczny środek, jakim jest DEET, może być szkodliwy dla osób poniżej 12. roku życia oraz kobiet w ciąży. W takich przypadkach warto wybierać inne, delikatniejsze preparaty. Które są szczególnie polecane dla maluchów?
Przede wszystkim, rodzice najchętniej wybierają produkty, które mają w składzie naturalne olejki eteryczne – nie są toksyczne dla człowieka, za to odstraszają większość owadów. Do skutecznych zapachów należą:
- olejek lawendowy,
- olejek cytronelowy,
- olejek eukaliptusowy,
- olejek z paczuli,
- olejek z mięty pieprzowej.
Można je stosować w formie odpowiednio rozcieńczonej, w gotowych preparatach lub aromaterapii (jednak nie jest to raczej forma najwygodniejsza na długie spacery). Ich obecność wykorzystują takie produkty, jak nasączane bransoletki czy łańcuszki z wkładami zapachowymi.
Spraye, kremy czy żele, zawierające niskie stężenia ikarydyny lub IR3535, mogą być również używane przez dzieci. Warto jednak przed aplikacją dokładnie przeczytać zalecenia producenta i stosować się do nich, by zminimalizować ryzyko podrażnień czy nawet zatrucia.
Ochrona przed gryzącymi owadami, które mogą przenosić ciężkie choroby, jest niezwykle ważna. Nie wolno bagatelizować problemu! Niepozorny kleszcz może doprowadzić do zakażenia bakteriami, a następstwie wykształcenia się u zarażonego bardzo ciężkiej, przewlekłej choroby, jaką jest borelioza. Dlatego wiosną i latem, kiedy insekty są aktywne, dbaj o swoje zdrowie i zabezpieczaj się odpowiednimi preparatami!
Więcej artykułów znajdziecie na Empik Pasje w dziale Zdrowie.
Zdjęcie okładkowe – źródło: Shutterstock
Komentarze (0)