10 marca 2023

TOP 10 książek dla fanów „Władcy Pierścieni”

Minęło już niemal 70 lat od pierwszego wydania „Władcy Pierścieni”, a świat wykreowany przez J.R.R. Tolkiena wciąż porusza wyobraźnię kolejnych pokoleń fanów. adaptacje w formie filmów czy gier wideo tylko ugruntowały jej pozycję w popkulturze. Ale po powtórce z lektury każdy może poczuć niedosyt. Poznaj naszą listę 10 książek, które powinni przeczytać wszyscy miłośnicy „Władcy Pierścieni”.

Autor: Robert Szymczak

Historia Froda i jego heroicznej wyprawy do Mordoru to z dzisiejszej perspektywy jeden z najważniejszych tekstów kultury w historii fantastyki, który stworzył i ugruntował podwaliny pod współczesne fantasy – i to nie tylko literackie. Jednak sam „Władca Pierścieni” to dopiero początek przygody dla największych fanów i zapalonych tolkienistów. W końcu J R. R. Tolkien pracując nad Śródziemiem Śródziemie, przygotował cały, niesamowicie bogaty świat pełen własnych mitów i legend – małych i wielkich historii, które do dzisiaj fascynują. Przekonajmy się, po jakie książki powinni sięgnąć najwięksi fani „Władcy Pierścieni”.

„J. R. R. Tolkien i jego światy. Miejsca, z których wyrosło Śródziemie”, John Garth

Najnowsza książka na naszej liście to wyjątkowa okazja, żeby przyjrzeć się dziełom Tolkiena z nieco szerszej perspektywy. John Garth, popularny tolkienista i pisarz, zabiera nas w podróż po inspiracjach autora „Władcy Pierścieni”, miejscach, bez których Śródziemie, jakie znamy nigdy by nie powstało. Odkryjemy tu krajobrazy Wielkiej Brytanii i elementy, które znalazły swoje odzwierciedlenie w cyklu. Ogromnym atutem „J. R. R. Tolkien i jego światy” jest bogactwo i różnorodność materiału ilustracyjnego; znajdziemy tu rysunki Tolkiena, mapy, fotografie etc. Całość składa się na niezwykle przyjemną i relaksującą lekturę.

„J. R. R. Tolkien. Listy”, wybrał i opracował Humphrey Carpenter

Z wyboru listów opracowanego przez Humphreya Carpentera wyłania się obraz erudyty-gawędziarza, człowieka o wielkim talencie do obserwacji otoczenia i snucia historyjek. Czytelnik nie tylko spojrzy na Tolkiena z innej, bardziej osobistej strony, ale też będzie miał okazję odkryć wszystkie aspekty jego stylu pisarskiego oraz zobaczyć, jak wyglądały prace nad Śródziemiem.

„Silmarillion”, J. R. R. Tolkien

„Silmarillion” to prawdziwa biblia każdego tolkienisty i jedna z pierwszych książek, po którą zazwyczaj sięgają czytelnicy spragnionych powrotu do świata wykreowanego w „Hobbicie” i „Władcy Pierścieni”. Tolkien stworzył potężny zbiór opowieści z Pierwszej Ery Świata, które działy się na długo przed fabułą znaną z cyklu. „Silmarillion” spełnia funkcję tolkienowskiej mitologii, obowiązkowy punkt dla wszystkich zainteresowanych początkami Śródziemia. Wbrew pozorom nie jest to lektura tak wymagająca, jak mogłoby się wydawać – czytana w niespiesznym tempie pozwala naprawdę zagłębić się w legendarnych początkach jednego z najciekawszych fantastycznych światów i odkrywać go kawałek po kawałku. Idealna na długie wieczory.

„Niedokończone opowieści Śródziemia i Numenoru” J. R. R. Tolkien

Christopher Tolkien do dziś pozostaje jedną z najważniejszych postaci dla fanów „Władcy Pierścieni”. Syn słynnego pisarza od lat kataloguje, redaguje, a nawet dokańcza istniejące materiały dotyczące Śródziemia, dzięki czemu mamy wgląd we wcześniej nieznane opowieści J. R. R. Tolkiena. To prawdziwa perełka dla wszystkich fanów Śródziemia – pozwala odkryć więcej mitów i legend, uzupełnić luki w znajomości historii świata, a nawet lepiej poznać proces twórczy, jakim Tolkien senior kierował się przy tworzeniu swojego uniwersum.

„Dzieci Hurina”, J. R. R. Tolkien

Możemy jednak pójść o krok dalej – opowieść o Turinie i Nienoru, tytułowych dzieciach Hurina, fani mogą już fragmentarycznie znać z „Silmarilionu” czy „Niedokończonych opowieści”. Jednak w tym przypadku Christopher Tolkien postanowił uspójnić tekst i stworzyć z niego całą zamkniętą historię. Bazował przy tym na różnych istniejących materiałach, przygotował też nowe drzewo genealogiczne i mapę. Dzięki temu dostaliśmy opowieść zamkniętą, bardziej przystępną dla czytelnika, ale jednocześnie w pełni utrzymaną w duchu „Władcy Pierścieni” i bazującą wyłącznie na pomysłach samego J. R. R. Tolkiena. Jeżeli czujecie, że „Silmarillion” to dla was nieco za dużo, a nie chcecie zaczynać od fragmentarycznych zapisków, „Dzieci Hurina” mogą ułatwić wejście w świat pozostawionych historii z początków Śródziemia.

„Tolkien i pierwsza wojna światowa”, John Garth

Wcześniejsza książka Johna Gartha, wspomnianego wyżej autora „J.R.R. Tolkien i jego światy”, to nagradzana biografia, która skupia się przede wszystkim wokół wojennych doświadczeń autora „Władcy Pierścieni”. Garth szczegółowo opowiada o przeżyciach Tolkiena i pokazuje związki między konstrukcją fabuły i samego Śródziemia a tragedią I Wojny Światowej. Całość imponuje pod względem badawczym – biograf bazuje na masie źródeł m.in. prywatnych dokumentach – oraz rzuca nowe światło na wpływy i warunki powstawania dzieł Tolkiena.

„Atlas tolkienowski”, David Day

Idealny pomysł na prezent dla każdego fana „Władcy Pierścieni”. David Day podjął się tytanicznego wyzwania i stworzył niesamowicie bogate kompendium wiedzy dotyczące wszystkich najważniejszych tematów związanych ze Śródziemiem. Ogromne wrażenie robi nakład pracy i research przeprowadzony przez autora – znajdziemy tutaj istotne informacje dotyczące kolejnych etapów historii świata, tablice genealogiczne, opisy miejsc, postaci, a nawet wizualizacje roślin występujących w Śródziemiu. A wszystko to ozdobione niezwykle klimatycznymi ilustracjami. Jeżeli chcemy poukładać sobie wiedzę o twórczości J. R. R. Tolkiena i odkryć więcej drobnych niuansów – warto.

„Opowieść o Kullervo”, J. R. R. Tolkien

Jedno z tych dzieł, którego mogą nie znać nawet najwięksi miłośnicy prozy Tolkiena. Wcześniej niepublikowana, „Opowieść o Kullervo” to wyjątkowa pozycja w dorobku autora – posłużyła mu jako przyczynek do budowania własnych legend o Śródziemiu, można ją uznać za wstępny szkic opowieści o Turinie Turambarze. Samodzielna historia fantastyczna, odtworzona z rękopisu autora i uzupełniana jego notatkami, to po prostu dobry kawałek fantasy, który porusza masę emocji i chwyta za serce. Zostanie z wami na długo po przeczytaniu.

„J.R.R. Tolkien. Pisarz stulecia”, T.A. Shippey

Książka brytyjskiego profesora literaturoznawstwa jest nie tyle biografią (chociaż wątki z życia się tu pojawiają), co szeroko zakrojonym spojrzeniem na budowę i kulturowe znaczenie „Hobbita”, „Władcy Pierścieni” i „Silmarillionu”. Autor analizuje najpopularniejsze dzieła autora z najróżniejszych perspektyw: od czysto językowej, aż po wątki mitologiczne i ich znaczenie. Wszyscy fani fantastyki instynktownie czują, że twórczość Tolkiena jest ponadczasowa – „Pisarz stulecia” pozwala usystematyzować tę wiedzę i wyłapać nowe konteksty.

„Opowieści z Niebezpiecznego Królestwa”, J. R. R. Tolkien

Tytuł, który spotka się z raczej większym uznaniem zwolenników „Hobbita” niż „Silmarillionu”. W „Opowieściach z Niebezpiecznego Królestwa” odchodzimy od Śródziemia i mitów z nim związanych. To zbiór bardzo klasycznych w formie baśni – Tolkien przez lata był zafascynowany tym gatunkiem. Jednak dla fanów „Władcy Pierścieni” też się coś znajdzie – w zbiorze dostaniemy wiersze „Przygody Toma Bombadila”, które rzucają nowe światło na najbardziej tajemniczą postać w historii Śródziemia. Ogromnym atutem „Opowieści…” są prześliczne ilustracje wykonane przez Alana Lee.