W krótkiej podróży przez wieki zwiedzimy m.in. średniowieczne dwory czy osiemnastowieczny londyński szpital. Poznamy losy całych warstw społecznych, a także skupimy się na pojedynczych osobach, bez których być może wiele dziedzin dzisiejszej cywilizacji wyglądałoby zupełnie inaczej.

 

Córka Byrona, która przyczyniła się do wynalezienia komputera

Ten nagłówek brzmi na tyle niewiarygodnie, że musi być prawdziwy. Dowodem jest historia Ady Lovelace – XIX-wiecznej poetki i matematyczki, która dziś znana jest przede wszystkim jako kobieta, która pracowała przy publikacji pomysłu stworzenia mechanicznego komputera. Jest też twórczynią pierwszego w dziejach algorytmu. To właśnie jej poświęcona jest książka „Algorytm Ady” Jamesa Essingera. Życie Ady było fascynujące już od samego początku. Jest bowiem córką światowej sławy pisarza, George’a Byrona, autora takich klasyków jak chociażby „Giaur”. Z racji burzliwego związku rodziców Ady, jej matka od początku próbowała odwieźć córkę od literatury, na rzecz nauk matematycznych. Efektem był pierwszy w historii algorytm. Bohaterka książki nie zapomniała jednak o ojcu, którego twórczością niezmiernie się interesowała.

„Algorytm Ady"

 

Świat, który zafascynował George’a R.R. Martina

Jak wiadomo, powieści autora „Gry o Tron” często inspirowane były prawdziwymi wydarzeniami historycznymi, a także realiami europejskiego średniowiecza. Wśród lektur, które natchnęły George’a R.R. Martina do stworzenia jednej z najpopularniejszych książek fantastycznych było „Życie średniowiecznej rodziny” autorstwa małżeństwa Giesów. I choć twórcy tego tytułu są historykami, dla nas obyczaje opisane w tej pozycji mogą wydawać się nieprawdopodobne. Autorzy fabularnie zaprezentowali realia średniowiecznych społeczeństw, zarówno tych wyżej, jak i niżej urodzonych. Od dnia zaślubin, przez ciążę, inwestycję w edukację syna i plany wobec córek, po śmierć – każdy etap życia jest dokładnie opisany i świetnie obrazuje ówczesne, wieki ciemne.

„Życie średniowiecznej rodziny”

 

Człowiek, który nie bał się zajrzeć głębiej

Dla współczesnego człowieka złamanie kości czy infekcja wirusowa jest oczywiście problemem, jednak takim, który w najgorszym wypadku wymaga kilku dni w szpitalu. Niemniej w osiemnastym wieku cała gama niegroźnych dziś chorób i przypadłości, oznaczała nierzadko wyrok śmierci. Niewielu było ludzi, którzy sądzili, że niektórym schorzeniom można zaradzić. Wśród nich znalazł się jednak John Hunter – szkocki chirurg, który większość swojego życia spędził w Londynie. Dziś uznawany jest za pioniera w swojej dziedzinie, ponadto wniósł niemały wkład w rozwój patologii. Nie bał się przeprowadzać eksperymentów, czasem niezwykle bolesnych, jak chociażby potraktowanie skalpelem własnego przyrodzenia, w celu zaobserwowania bakterii rzeżączki. Z czasem fascynacja doprowadziła też bardziej niechlubnych faktów z życia Johna Huntera, jak np. wykopywanie z grobów świeżych ciał, których sekcje mógł bezkarnie przeprowadzać. Wsławił się wieloma makabrycznymi eksperymentami, które opisane zostały w książce „Chirurg, krew, złodzieje ciał i narodziny nowoczesnej chirurgii” autorstwa Wendy Moore.

„Chirurg, krew, złodzieje ciał i narodziny nowoczesnej chirurgii”

 

Wiara, tajemnica i miecz

Któż miał więcej sekretów w okresie średniowiecza niż Kościół. Strzegąc dobra wiary, duchowieństwo stanowiło jednocześnie niewyobrażalną siłę polityczną i kulturową. Z czasem Kościół katolicki doczekał się też własnej armii w postaci mężnego zakonu Templariuszy. Ci oddani Bogu rycerze uczestniczyli w krwawych krucjatach, odbierając heretykom ziemie i zabytki chrześcijańskiej spuścizny. Zyskiwali w ten sposób dozgonną wdzięczność papieża, ale również olbrzymie bogactwa, jakie odbierali pokonanym. Losy Templariuszy do dziś są obiektem wielu dyskusji historyków. Skąd się wzięli, jak rosła ich potęga, która w pewnym momencie zaczęła zagrażać głowie Kościoła. Cały bieg historii zakonu poznamy w książce „Templariusze. Rozkwit i upadek zakonu świętych wojowników” autorstwa Dana Jonesa. To książka o wierze, poświęceniu, ale też władzy, pieniądzach i spiskach. Całość spisana w ramach dynamicznej fabuły, od której trudno się oderwać.

„Templariusze. Rozkwit i upadek zakonu świętych wojowników”

 

Kobieta na tronie? Nonsens!

„Damy polskiego imperium. Kobiety, które zbudowały mocarstwo” to książka Kamila Janickiego, która drobiazgowo wyjaśnia historię polskich królowych. Choć cały świat należał wtedy do mężczyzn, bywały momenty, w których to panie musiały wziąć odpowiedzialność za losy całego kraju. Niekiedy wynikało to z nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, innym razem było dowodem olbrzymiej odwagi i męstwa, których brakowało mężczyznom. Pozycja poświęcona Jadwidze, Elżbiecie oraz Jadwidze Andegaweńskiej to różne historie, które jednak rzutowały na historię Polski w znaczący sposób. Kto wie, gdyby nie te kobiety, być może dziś granice naszego kraju wyglądałyby zupełnie inaczej?

„Damy polskiego imperium. Kobiety, które zbudowały mocarstwo”

 

Wiele aspektów dawnego życia pozostaje dla nas niewiadomą. W innych przypadkach okazuje się, że niewiele wiemy o niezmiernie ważnych wydarzeniach historycznych, o których uczyliśmy się w szkole. Dlatego warto uzupełnić swoją wiedzą, a przede wszystkim poznać dawne realia, sięgając po zaprezentowane tytuły. Po lekturze zupełnie inaczej możemy patrzeć np. na wizytę u chirurga.

 

*Na okładce użyto obrazu autorstwa Petera Paula Josepha Noela - zdjęcie obrazu pochodzi z Shutterstocka.