Pełen mroku i brutalizmu świat, który kreował Poe, prawdopodobnie nie był jedynie fantazją pisarza, a raczej odbiciem jego natury. Tragiczne wydarzenia z dzieciństwa najpewniej mocno odbiły się na światopoglądzie Poego, co z kolei przełożyło się na twórczość literacką. Przedstawiamy losy pochodzącego z Bostonu pisarza, który zostawił po sobie bezcenny dorobek artystyczny.
Dzieciństwo naznaczone traumą
Najważniejszym wydarzeniem we wczesnej młodości Edgara Allana Poe była strata obojga rodziców. Najpierw żonę i trójkę dzieci opuścił ojciec alkoholik, który zniknął niemal z dnia na dzień. Potem, kiedy Edgar miał zaledwie dwa lata, jego matka zmarła na gruźlicę. Dziecko trafiło do zamożnej rodziny Allanów, która pełniła rolę rodziny zastępczej. Z pewnością warto podkreślić fakt, że mimo upływu lat, Allanowie nigdy oficjalnie nie adoptowali Edgara, mimo że nosił ich nazwisko. Z czasem dorastający pisarz coraz częściej popadał w konflikt z ojczymem. Swoje dzieła często podpisywał Edgar A. Poe, deprecjonując niejako przynależność do nowej familii.
Podczas pobytu na studiach w Wirginii, Poe narzekał na brak wsparcia finansowego bogatych Allanów, co miało go popchnąć w szpony hazardu. Zrezygnował z nauki na uniwersytecie i z racji braku funduszy, zaciągnął się do wojska, przyjmując miano Edgar A. Perry. Kariera w West Point również okazała się burzliwa, a na dodatek w międzyczasie zmarł jego starszy brat – Henry. To właśnie po tym wydarzeniu Poe postanowił zostać pisarzem.
Badacze twórczości Edgara Allana Poe wiążą wydarzenia z dzieciństwa literata z charakterem jego warsztatu. Strata rodziców, brak miłości ze strony rodziny zastepczej, nieudane związki i kariera zawodowa – to wszystko składało się na mroczny obraz rzeczywistości, jaką znamy z utworów Poego. Strata bliskich prawdopodobnie zwróciła zainteresowania Edgara na temat śmierci, zaświatów, smutku i bólu.
Pierwszy zawodowy pisarz
Edgar Allan Poe był z pewnością postacią złożoną, której trudno było odnaleźć się wśród XIX-wiecznych konwenansów. Miewał nietuzinkowe pomysły, które z dzisiejszej perspektywy nie wydają się szalone, jednak w tamtych czasach decyzja o utrzymywaniu się z pisarstwa była co najmniej niekonwencjonalna. Wystarczy wspomnieć, że obecnie Poego określa się pierwszym pisarzem, który postanowił utrzymywać się wyłącznie ze swojej twórczości. W tym postanowieniu wytrwał do końca swoich dni, jednak mimo rosnącej popularności, jego dochody były dramatycznie niskie. Z tego powodu często musiał zwracać się do znajomych z prośbą o pożyczkę czy wręcz jałmużnę.
Niewątpliwy talent pisarza został szybko dostrzeżony. Poe dostał posadę asystenta redaktora czasopisma w Richmond, jednak już po kilku tygodniach ją stracił, ponieważ często pojawiał się w pracy w stanie upojenia alkoholowego. Kolejnym kontrowersyjnym epizodem w życiu Poego był potajemny ślub z kuzynką Virginią, która miała zaledwie 13 lat. To wydarzenie pomogło ustatkować się pisarzowi, który odzyskał dawną pracę i znacząco przyczynił się do sukcesów gazety, gdzie zamieszczał swoje wiersze, opowiadania oraz recenzje. Niestety po kilku latach Virginia zachorowała na gruźlicę, przez co Poe wrócił do nałogu. Jednocześnie odniósł jeden z największych sukcesów literackich, zbierając znakomite recenzje za wiersz „Kruk” z 1845 roku. Dwa lata później Virginia zmarła, co stanowiło kolejny bodziec do pogrążenia się w mroku. Poe coraz częściej sięgał po używki.
Wyniszczający tryb życia doprowadził literata na skraj przepaści. W październiku 1847 roku, został bowiem znaleziony na jednej z ulic Baltimore w skrajnie ciężkim stanie. Mimo przewiezienia do szpitala, po czterech dniach Poe zmarł. Na śmierć pisarza złożyło się zapewne wiele aspektów, jednak niejasności w związku z tym wydarzeniem są źródłem teorii spiskowych: od celowego przedawkowania po otrucie przez zazdrosnych konkurentów.
Mroczny świat Edgara Allana Poe
Z racji upodobań estetycznych oraz dość mrocznej wizji rzeczywistości, Poe najlepiej odnalazł się w literaturze gotyckiej. Ze szczególnym upodobaniem zajmował się tematyką śmierci, rozkładu ciała, ale też powrotu z zaświatów. Pisarza łączy się z nurtem tzw. czarnego romantyzmu – a świat przedstawiony w jego utworach to melancholia wymieszana w równych proporcjach z szaleństwem bohaterów.
Poego wskazuje się również jako prekursora kryminałów detektywistycznych. Jego twórczość miała ogromny wpływ na takich pisarzy jak np. Arthur Conan Doyle, czyli autora przygód Sherlocka Holmesa. Fascynujące jest, jak styl Poego inspirował twórców różnych gatunków, od Baudelaire’a, przez Dostojewskiego po klasyka fantastyki, czyli H.P. Lovecrafta. Autor „Berenice” miał też wpływ na polskich pisarzy, jak chociażby Stefana Grabińskiego czy Tadeusza Micińskiego, którzy nierzadko deklarowali fascynację literaturą Poego.
Poe przez całe życie napisał tylko dwie powieści, natomiast znany jest przede wszystkim z krótkich form. Te możemy dziś znaleźć w zbiorach „Opowieści niesamowite” czy też „Opowieści miłosne, śmiertelne i tajemnicze”, gdzie makabreska przeplata się z groteską, a smutek z żarliwą miłością.
Choć historia pisarza jest smutna i pełna niepowodzeń, nie można nie docenić wkładu, jaki Poe wniósł w światową literaturę. Do dziś pozostaje niedoścignionym wzorem budowania mrocznej rzeczywistości na pograniczu fantastyki i makabrycznego wręcz realizmu. Powiedzcie nam, które opowiadanie lub wiersz tego autora zrobił na was największe wrażenie? A jeśli chcecie dalej czytać o swoich ulubionych twórcach i ich dziełach, koniecznie sprawdźcie pozostałe artykuły z zakładki CZYTAM.
Komentarze (0)