Potrawy wigilijne ze świata – co się je w Boże Narodzenie?

Wigilia w naszej kulturze jest dniem szczególnym i magicznym - wystawna kolacja (chociaż nazywana postną), stół uginający się od potraw z makiem, miodem i bakaliami, prezenty pod choinką. Nie we wszystkich krajach jednak wigilia wygląda tak samo.

Boże Narodzenie jest świętem upamiętniającym narodziny Chrystusa. Zbiega się ona w czasie z pogańskimi świętami przesilenia. W każdym kraju święta te łączą zarówno tradycje chrześcijańskie i przedchrześcijańskie charakterystyczne dla danego regionu. Ostatnio Boże Narodzenie nabrało nieco komercyjnego wymiaru i przez to zyskało międzynarodowey charakter - nawet w niechrześcijańskich krajach coraz częściej można spotkać choinki, prezenty zapakowane w kolorowy świąteczny papier i nową tradycję organizowania wystawnej kolacji serwowanej 24 lub 25 grudnia. Nawet jeśli w głośnikach we wszystkich miejscach brzmi „Last Christmas” i „Cicha Noc” to dania stojące na stołach doskonale odzwierciedlają kulturę miejsca i są kwintesencją tego, co uważa się za najlepsze.

 

 

Jak świętują Skandynawowie? 

Nasi północni sąsiedzi w Wigilię raczą się mięsiwem, rybami i … ziemniakami w karmelu oraz czerwoną kapustą na słodko. Duńczycy w Wigilię jedzą pieczony schab, koniecznie z chrupiącą przypieczoną skórą, lub gęsinę. Podają je z małymi ziemniaczkami, które po gotowaniu obtaczają w karmelu. Może się to wydawać nieco dziwne, ale smakuje wybornie. Równie oryginalną potrawą wigilijną jest norweski lutefisk. Suszonego dorsza moczy się w ługu, dzięki któremu nabiera nieco galaretowatej struktury. Jeśli nie lutefisk, Norwegowie chętnie zjedzą suszone i ugotowane baranie żeberka lub smalahove, czyli suszony i gotowany barani łeb. Podaje się go z pure z brukwi i ziemniakami. Na deser serwuje się zimny okrągły ryż gotowany na mleku z dodatkiem wanilii i ubitej słodkiej śmietanki polany gorącym sosem wiśniowym. Na stole pojawiają się też liczne ciasteczka - pierniczki, waniliowe gniazdka, żydowskie ciasteczka z migdałami.

 

 

• Duńskie ciasteczka pebernodder - przepis

Składniki:

• 220 g mąki
• 1/2 łyżeczki cynamonu
• 1 łyżka białego mielonego pieprzu
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej
• 125 g cukru
• 125 g miękkiego masła
• 1 jajko

 

 

Jeśli chcecie przygotować duńskie ciasteczka to bardzo polecam malutkie pebernodder. 220 g mąki mieszamy z 1/2 łyżeczki cynamonu, 1 łyżką białego mielonego pieprzu (lub czarnego, jeśli nie mamy pod ręką białego), 1 łyżeczką sody oczyszczonej. W misce miksujemy na gładką masę 125 g cukru i 125 g miękkiego masła (około 3 minut). Dodajemy suche składniki, 1 jajko i miksujemy do połączenia składników. Ciasto dzielimy na 4 części, a z każdej formujemy wałeczek o grubości palca. Kroimy go na kawałeczki o grubości około 5 mm. Pieczemy w 180 stopnicach do zazłocenia (około 10 minut). Przechowują się idealnie w puszcze lub szklanym słoiku. Wspaniale smakują z gorącą czekoladą lub grzanym winem z dodatkiem posiekanych migdałów i rodzynek.

 

 

Jak świętują Anglicy? - angielskie potrawy wigilijne 

W Wielkiej Brytanii główne świąteczne danie stanowi faszerowany indyk podany z żurawiną, pure ziemniaczanym i sosem pieczeniowym. Najważniejszy jest jednak deser: British pudding, czyli rodzynki i jabłka połączone z jajkiem i wołowym smalcem, które gotuje się, skrapia brandy i podpala tuż przed podaniem. Można go przygotować nawet kilka tygodni przed świętami, a tuż po świątecznym obiedzie polać alkoholem i podpalić. Jeśli jednak nie przypada nam do gustu myśl o puddingu możemy skusić się na angielskie ciasto świąteczne, które przed świętami warto kilka razy napoić whisky lub brandy.

 

 

•  Pijane angielskie ciasto - przepis

 Składniki:

• 50 g suszonej żurawiny
• 1 opakowanie skórki pomarańczowej
• 90 g posiekanej suszonej śliwki
• 80 g rodzynek
• 30 g suszonych wiśni
• 4 łyżki rumu, whiskey lub miodu pitnego
• 1 szklanka mąki
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• szczypta soli
• 1 łyżka przyprawy piernikowej
• 125 g miękkiego masła
• 3/4 szklanki ciemnego cukru brązowego
• 2 jajka
• 1/4 szklanki melasy
• 1 szklanka posiekanych orzechów

 

 

Jak przygotować „pijane” angielskie ciasto? 50 g suszonej żurawiny wrzucamy do słoika z 1 opakowaniem skórki pomarańczowej, 90 g posiekanej suszonej śliwki, 80 g rodzynek, 30 g suszonych wiśni (są w eko sklepach). Zalewamy to 4 łyżkami rumu, whiskey lub miodu pitnego. Zakręcamy słoik i zostawiamy na blacie na min. 24 godziny.

Piekarnik nagrzewamy do 150 stopi Celsjusza. W misce mieszamy 1 szklankę mąki, 1 łyżeczkę proszku do pieczenia, szczyptę soli, 1 łyżkę przyprawy piernikowej. Dodajemy 125 g miękkiego masła, 3/4 szklanki ciemnego cukru brązowego, 2 jajka i 1/4 szklanki melasy (można kupić w eko sklepie lub zastąpić miodem gryczanym). Wszystko porządnie miksujemy do powstania jednolitej masy. Dodajemy pijane bakalie i 1 szklankę posiekanych orzechów (włoskich, laskowych, pekanów - takich, jak lubimy). Ciasto przekładamy do keksówki wyłożonej papierem do pieczenia i pieczemy 75 minut. Wyciągamy z piekarnika, studzimy. Robimy w nim 30 dziurek patyczkiem i wlewamy 1/4 szklanki rumu, miodu pitnego lub whiskey. Zawijamy w folię aluminiową. Angielski keks świąteczny upijamy jeszcze 2 dni przed Wigilią. Jest idealnym prezentem lub świątecznym deserem. 

 

 

Jak świętują na półkuli południowej? 

Boże Narodzenie w Ameryce Południowej i Australii nie ma nic wspólnego z białymi świętami wypełnionymi ciemnością i śniegiem. Święta rozpoczynają lato i wakacje. W Argentynie wieczór wigilijny jest szczególny - około 22, a nawet 23 cała rodzina zbiera się przy grillu, aby przygotować pieczoną wołowinę, zjeść liczne kanapeczki z tuńczykiem, a wszystko doprawić lodami, ciastkami z karmelem i turrónem (wywodzącym się z Półwyspu Iberyjskiego deserem z orzechów). Nastanie Świąt Bożego Narodzenia zwiastują fajerwerki wybuchające o północy.

Australia w czasie Świąt Bożego Narodzenia zamienia się w światową stolicę grillowania na plaży. Panowie chętnie przebierają się za mikołajów w wersji letniej. Przy stekach, angielskim puddingu, klasycznej pavlovej z owocami i szumie fal Australijczycy śpiewają kolędy i obdarowują się prezentami. 

 

 

Jak przygotować świąteczną pavlovą? 

Składniki:

• 4 białka
• 250 g drobnego cukru do wypieków
• 1 łyżeczka octu
• 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
• 1 łyżeczka mąki ziemniaczanej
• 350 ml śmietanki 36%
• 1 łyżka cukru pudru
• owoce: truskawki albo cytrusy i orzechy

 

 

Nagrzewamy piekarnik do 150 stopni Celsjusza. Na papierze do pieczenia odrysowujemy duży talerz obiadowy. Mikserem na wysokich obrotach ubijamy 4 białka aż powstanie z nich gęsta piana. Dodajemy powoli 250 g drobnego cukru do wypieków i ubijamy aż piana będzie lśniąca. Dodajemy 1 łyżeczkę octu, 1 łyżeczkę ekstraktu waniliowego i 1 łyżeczkę mąki ziemniaczanej i ubijamy do połączenia składników. Gotową masę wykładamy na papier, starając się zagarnąć brzegi do góry. Pieczemy z termoobiegiem przez godzinę. Wyłączamy piekarnik, a bezę zostawiamy w środku do ostudzenia. Ostudzoną bezę dekorujemy bitą śmietaną z owocami (350 ml śmietanki 36% ubijamy z 1 łyżką cukru pudru, aż powstanie bita śmietana) lub kremem mascarpone i owocami (krem ma tę zaletę, że dłużej wytrzyma na bezie, a zrobić go można ubijając mikserem 150 ml śmietanki 36% z 150 ml mascarpone i 1 łyżką cukru pudru). W Australii pavlovą podają z truskawkami, ale grudniowe truskawki w Polsce nie są najlepsze na świecie, więc lepiej zastąpić je kawałkami cytrusów i orzechami.

 

 

Święta na Madagaskarze są kolorowe i radosne. W Wigilię chrześcijanie zbierają się w kościołach już o 17:00 i zaczynają nabożeństwo przeplatane jasełkami, kolędowaniem, dzieleniem się ciasteczkami z dziećmi. W Święta większość rodzin przygotowuje tradycyjne lokalne dania składające się z gotowanego kurczaka i ryżu. Obowiązkowym świątecznym deserem jest … świeże liczi. Jeśli chodzi o nasze ulubione świąteczne kwiaty, to na Madagaskarze „gwiazdy betlejemskie” kwitną przez cały rok.

Jeśli nie mamy ochoty na wielkie przygotowania wigilijnych dań z różnych zakątków świata, to możemy zainspirować się Japończykami, którzy na kilka tygodni przed świętami rezerwują kubełki kurczaków w KFC (bo dla nich Boże Narodzenie, choinki i świętowanie to po prostu element zachodniej kultury, do której należy również sieciówka serwująca kurczaki).

I jak, które świąteczne destynacje skradły twoje serce? Daj znać w komentarzu! Więcej bożonarodzeniowych przepisów i inspiracji znajdziesz w pasji Gotuję.

Zdjęcie okładkowe - źródło: Shutterstock