Poparzenie słoneczne – jak mu zapobiegać i jak łagodzić skutki nadmiernego opalania?

Co to jest poparzenie słoneczne?

Oparzenie słoneczne to stan, w którym promienie słoneczne uszkadzają skórę w sposób podobny do wysokiej temperatury. Kiedy zbyt długo wystawiamy skórę na słońce, po kilku godzinach może pojawić się zaczerwienienie, pieczenie, ból i lekki obrzęk (opuchlizna). Skóra staje się gorąca, wrażliwa na dotyk i zmiany temperatury. To znak, że promieniowanie ultrafioletowe, szczególnie z zakresu UVB, zbyt mocno dało się nam we znaki i doznaliśmy poparzenia słonecznego pierwszego stopnia. Taki stan można leczyć samodzielnie, a objawy powinny ustąpić po kilku dniach – rumień blednie, ból ustaje, martwy naskórek złuszcza się i nie pozostają żadne blizny.
 

 

Poparzenie słoneczne drugiego stopnia

Jeśli jednak skóra mocno boli, pojawiają się pęcherze i obrzmienie, to znaczy, że mamy do czynienia z poparzeniem słonecznym II stopnia. Z takim uszkodzeniem skóry należy zgłosić się do lekarza, bo może być konieczne zastosowanie specjalnych leków i opatrunków. Jeśli komuś zdarzy się zasnąć na słońcu i przebywać w ten sposób bardzo długo, może dojść do jeszcze gorszych poparzeń oraz porażenia słonecznego – wtedy konieczna jest natychmiastowa interwencja lekarska. Poparzenia słoneczne II (lub wyższego) stopnia niestety zwykle pozostawiają blizny i znacznie zwiększają ryzyko czerniaka i innych nowotworów skóry.
 

 

Poparzenia słoneczne – lepiej zapobiegać, niż leczyć

Aby unikać oparzeń słonecznych, należy pamiętać o kilku sprawach. Po pierwsze – im jaśniejsza karnacja, tym wyższe ryzyko poparzeń. Osoby o jasnej skórze i włosach rudych lub blond są najbardziej podatne na poparzenia słoneczne i powinny w największym stopniu chronić się przed słońcem. Osoby o ciemniejszej karnacji także nie powinny lekceważyć tego niebezpieczeństwa. Ryzyko poparzeń maleje, kiedy skóra przyzwyczaja się do słońca i produkuje melaninę, czyli brązowy barwnik chroniący ją przed promieniowaniem UV. Jednak nawet wtedy trzeba odpowiednio chronić skórę przed nadmiarem słońca.
 

 

Jak chronić się przed poparzeniem słonecznym?

Tutaj znajdziesz kilka prostych rad, dzięki którym zapobiegniesz poparzeniu słonecznemu.

• Staraj się unikać słońca, kiedy jest najwyżej tzn. od przedpołudnia do wczesnego popołudnia. Promienie padające prostopadle działają najsilniej. Jeśli to niemożliwe, noś na dworze kapelusz z rondem, używaj obficie kremów z wysokim filtrem i chroń skórę lekkimi ubraniami (np. lniane lub bawełniane koszule, pareo, chusty itp.).
• Jeśli masz jasną karnację, używaj kremów o najwyższym filtrze SPF, czyli 30-50. Nie żałuj kremu – zbyt cienka warstwa nie zapewni dobrej ochrony. Ponawiaj aplikację co 2 godziny i po każdej kąpieli w wodzie, nawet jeśli używasz produktów wodoodpornych.
• Nie pozostawaj na słońcu zbyt długo. Zacznij od 15 minut pierwszego dnia i stopniowo wydłużaj czas opalania, aby skóra mogła się przyzwyczaić.

Wiadomo, że czasem zdarzy się zapomnieć o tych zasadach lub zaniedbać je. Co więc robić, kiedy już doszło do poparzenia? Czy da się szybko pozbyć poparzenia słonecznego? Jak je złagodzić?
 

 

Poparzenie słoneczne – pierwsza pomoc

Aby złagodzić i wyleczyć poparzenie słoneczne, potrzeba czasu. Nie ma żadnego magicznego sposobu na szybkie pozbycie się poparzenia. Skóra musi się wygoić i zregenerować, a to trwa. Co robić, aby ten proces ułatwić?

• Kiedy przesadzisz ze słońcem i poparzysz się, po pierwsze – ochłódź skórę. Weź chłodny prysznic, zrób zimne okłady – nawet przez kilkadziesiąt minut. Nie używaj jednak lodowatej wody, żeby uniknąć szoku termicznego.
• Nałóż na poparzone miejsca łagodzący, nietłusty preparat – piankę z pantenolem, hydrożel na oparzenia, czysty żel z aloesem, kojący, lekki krem z pantenolem i alantoiną itp. W aptekach i drogeriach dostępne są specjalne żele i kremy do stosowania po oparzeniach słonecznych Możesz nanieść na skórę chłodny jogurt naturalny czy kefir. Kiedy zaschnie, zmyj go chłodną wodą.
• Nie smaruj się tłustymi kremami ani wazeliną. To utrudnia parowanie wody i chłodzenie poparzonych miejsc. Skóra powinna oddychać.
• Noś luźne, miękkie ubrania, aby nie podrażniać skóry.
• Zadbaj o nawodnienie organizmu. Pij dużo chłodnych napojów – wody, soków, herbatek.
• Przez następne kilka dni nie wystawiaj się na słońce! Nawet, kiedy zaczerwienienie zniknie, skóra wciąż przez jakiś czas jest bardzo wrażliwa.
• Później konsekwentnie używaj kremu przeciwsłonecznego z wysokim filtrem (SPF 30-50).
• Kiedy naskórek zacznie się złuszczać, nie odrywaj go na siłę, aby nie pozostawić przebarwień. Nawilżaj skórę i pozwól sprawom toczyć się swoim tempem.

Wszystkie te porady dotyczą tylko poparzeń pierwszego stopnia. Jeśli na skórze pojawią się pęcherze (bąble), silny ból i pieczenie, jak najszybciej idź do lekarza. Może się okazać, że będą potrzebne leki czy specjalistyczne opatrunki, aby zapobiec zakażeniu i ułatwić gojenie. Nigdy nie przekłuwaj pęcherzy! Jeśli czujesz się źle, a lekarz nie przyjmuje, zgłoś się na pogotowie. Poparzeniom słonecznym często towarzyszy tzw. „udar”, czyli porażenie słoneczne. Objawia się on bólem i zawrotami głowy, podwyższoną temperaturą, mdłościami, niepokojem i rozdrażnieniem, czasem może dojść do omdlenia (nie wszystkie te objawy muszą wystąpić naraz). Kiedy po długim przebywaniu na słońcu źle się poczujesz – napij się czegoś chłodnego, ochłódź głowę zimnym okładem i zwróć się do lekarza!

Poparzenie słoneczne zwiększa ryzyko czerniaka i nowotworów skóry. Po każdym poparzeniu, szczególnie silnym, obserwuj uważnie swoją skórę pod kątem niepokojących znamion i innych zmian. Najlepiej co roku zgłaszaj się do dermatologa na kontrolę dermatoskopem.
 

 

Bezpieczne opalanie

Niektórzy specjaliści twierdzą, że nie ma czegoś takiego, jak bezpieczne opalanie. Jednak niezależnie od tych opinii, każdego roku miliony ludzi będzie przebywać na świeżym powietrzu i korzystać ze słońca na plażach, na spacerach, wycieczkach, a nawet na domowych balkonach. Jasne światło sprawia, że czujemy się lepiej, jesteśmy mniej podatni na depresję i zmęczenie. Słońce jest nam potrzebne do życia, bo dzięki niemu nasze organizmy produkują witaminę D. To dlatego mieszkańcy północnych krajów mają jasną skórę – aby jak najlepiej wykorzystać skąpe w tych rejonach promienie słoneczne. Jednak każdy nadmiar jest niezdrowy. Dlatego mieszkańcy krajów gorących mają skórę brązową – im bliżej równika, tym ciemniejszą. Melanina jest naturalnym filtrem UV i pochłania nadmiar promieniowania, dlatego zabezpiecza przed poparzeniami. Sama natura uczy nas więc, że ważny jest umiar w korzystaniu ze słońca – zarówno zbyt mało, jak i zbyt wiele może przynieść szkodę. W czasie letnich miesięcy jest wiele światła słonecznego, dlatego korzystajmy z niego mądrze i bez przesady!

Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Zdrowie.

Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com