Kiedy jest śniadanie wielkanocne w 2024 roku?

W tym roku do wielkanocnego śniadania zasiądziemy 31 marca. Dlaczego akurat wtedy? Śniadanie wielkanocne obchodzimy zwykle w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Jest to tradycja chrześcijańska sięgająca korzeniami aż do 325 roku n.e., kiedy podczas soboru w Nicei ustalono sposób obliczania daty w oparciu o kalendarz księżycowy. Nieco inaczej wypadają Święta Wielkanocne w kościele prawosławnym, gdzie ustala się datę na podstawie kalendarza juliańskiego. Oprócz warunku z soboru obowiązuje jeszcze jedna zasada – Niedziela Wielkanocna musi przypadać po zakończeniu Paschy, która również jest świętem ruchomym.

Co przygotować na śniadanie wielkanocne? Przepisy

Wielkanocna zupa – przepis żurek i barszcz biały

W różnych regionach Polski śniadanie wielkanocne wygląda nieco inaczej. Można o tym przeczytać w naszym artykule. Zwykle śniadanie wielkanocne rozpoczyna się od podzielenia się święconką – chlebem, wędlinami, jajkiem, solą i wszystkim tym, co było w wielkanocnym koszyczku. Następnie przychodzi czas na sycącą i gorącą zupę. Jedzenie żurku na śniadanie wydaje się dość dziwnym pomysłem. Kiedyś jednak post był naprawdę trudny i długi, a poranna liturgia sprawiała, że ludzie byli potwornie głodni. Stąd zwyczaj przygotowywania sycącej zupy pełnej mięsa, które przez 40 poprzednich dni było zakazane.

Składniki:

  • korzeń pietruszki
  • marchewki
  • seler
  • por
  • kilka brukselek
  • kłąb kapusty
  • cebula
  • liść laurowy
  • ziele angielskie
  • pieprz
  • sól
  • łata wołowa / indycza szyja
  • 3 ziemniaki
  • pęto białej kiełbasy
  • 1 łyżka majeranku
  • zakwas
  • jajka

 

żurek na śniadanie wielkanocne

 

Sposób przygotowania:

  1. Jak przygotować żurek lub barszcz biały? Najpierw trzeba zrobić klasyczny wywar warzywny lub mięsny. Do garnka wrzucamy marchewki, pietruszkę, seler, por, kilka brukselek lub kłąb kapusty, przypieczoną na ogniu cebulę, liść laurowy, ziele angielskie, pieprz i sól. Możemy dodać łatę wołową lub indyczą szyję.
  2. Gotujemy na małym ogniu przez 3-4 godziny.
  3. Przelewamy wywar do drugiego garnka, a warzywa i mięso wyrzucamy (naprawdę nie mają smaku po takim czasie).
  4. Do wywaru dodajemy 3 pokrojone w kostkę ziemniaki, pęto białej kiełbasy i 1 łyżkę majeranku. Gotujemy na małym ogniu przez 20 minut.
  5. Dodajemy zakwas i próbujemy zupy. Jeśli jest za mało słona lub za mało kwaśna, dodajemy odpowiednio sól i zakwas.
  6. Wyciągamy kiełbasę, kroimy w plasterki lub kawałki.
  7. Żurek i biały barszcz podajemy z jajkiem. Czym się różnią te zupy? Do żurku dodajemy zakwas żytni, a do barszczu zakwas pszenny. Niektórzy obie zupy zaprawiają śmietaną.

Szukasz przepisu na domowy zakwas? Znajdziesz go w naszym artykule „Zrób sobie zakwas - pszenny, żytni i bezglutenowy


 

Zestaw garnków Berlinger Haus Jewellery Collection

 

Co musi się znaleźć na wielkanocnym stole? Jajka!

Jajko to symbol Wielkanocy i życia. Na wielkanocnym stole zwykle stoją piękne kraszanki albo pisanki, a między nimi są położone połówki jajek na twardo z majonezem. Niektórzy lubią przygotowywać faszerowane skorupki jaj. 

 

faszerowane jajka na śniadanie wielkanocne

 

  • Faszerowane skorupki jaj – przepis

Najpierw trzeba ugotować jajka na twardo, a potem bardzo ostrym nożem przekroić je wzdłuż na pół. Wydrążone jajka miażdżymy widelcem i mieszamy z posiekanym koperkiem, odrobiną miękkiego masła, solą, natką pietruszki. Masę wkładamy do skorupek, wyrównujemy. Oprószamy bułką tartą i delikatnie wciskamy ją w jajka. Smażymy na maśle do zazłocenia. Możemy je udekorować rzeżuchą, żeby wyglądały świeżo i wiosennie.

 

 

  • Jajka faszerowane szynką – przepis

Przepyszne są też jajka faszerowane szynką. Jak je przygotować? Najpierw wydrążamy żółtka. Siekamy je nożem, dodajemy pokrojoną w malutką kosteczkę szynkę i tyle majonezu, żeby masa się połączyła. Powstałą sałatką napełniamy białka. Dekorujemy szczypiorkiem, pietruszką lub kiełkami. Takie jajka z szynką są świetną opcją na śniadanie wielkanocne dla dzieci.

  • Jajka faszerowane wędzonym łososiem – przepis

Miłośnicy łososia z pewnością polubią jajka faszerowane posiekanym wędzonym łososiem z odrobiną chrzanu. Wystarczy z jajek wyciągnąć żółtka, połączyć je z odrobiną majonezu, chrzanu i kilkoma kaparami, włożyć jeszcze raz w białko, a na górze położyć kawałek wędzonego łososia i rzeżuchę.

  • Jajka z pastą łososiową – przepis

Składniki:

  • Opakowanie jajek
  • 4 łyżki posiekanego łososia
  • 1 żółtko
  • 1 łyżka majonezu
  • Sok z cytryny
  • Koperek/rzeżucha

Źółtko miksujemy w blenderze z 1 łyżką majonezu, 4 łyżkami posiekanego wędzonego łososia, odrobiną soku z cytryny; wypełniamy jajka i oprószamy świeżym koperkiem lub rzeżuchą

 

jajka faszerowane

 

  • Jajka gravadlax – przepis

Składniki:

  • Opakowanie jajek
  • Pieczony burak
  • Chrzan
  • Wędzony łosoś
  • Koperek

Jajka wypełniamy drobno posiekanym pieczonym burakiem z odrobiną chrzanu, dekorujemy kawałkiem wędzonego łososia i koperkiem

Warto do różnych wersji jajek wykorzystać składniki, których będziemy chcieli użyć do innych świątecznych dań.

  • Jajka a’la guacamole – przepis

Składniki:

  • Opakowanie jajek
  • ¼ awokado
  • Sól
  • Limonka
  • chilli

2 żółtka mieszamy z 1/4 dojrzałego awokado, solą, odrobiną soku z limonki i opcjonalnie chilli; masą wypełniamy jajko, wkładamy połówkę pomidorka koktajlowego i ozdabiamy świeżą kolendrą.

 

Półmisek MARIAPAULA Moderna Gold, 28 cm na wędliny na jajka wielkanoc 2022

Uroczyste śniadanie wielkanocne – przepis na domowy pasztet

Stół wielkanocny i pasztet są nierozłączne. Jak przygotować przepyszny pasztet? To bardzo proste!

Składniki:

  • 1,5 kg mięsa (najlepiej ligawy i udźca z indyka)
  • 100 g wątróbki drobiowej
  • 2 marchewki
  • 1 pietruszka
  • kawałek selera
  • 1 cebula
  • 2 liście laurowe
  • 1 łyżka ziela angielskiego
  • 1 łyżeczka ziaren pieprzu
  • 2 łyżeczki soli
  • 1 czerstwa bułka
  • 1/2 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej
  • 1 jajko

 

pasztet na śniadanie wielkanocne

 

Sposób przygotowania:

  1. Mięso kroimy w kostkę. Jeśli lubimy, dodajemy 100 g wątróbki drobiowej.
  2. Obieramy i kroimy w kawałki 2 marchewki, 1 pietruszkę, kawałeczek selera, 1 cebulę.
  3. Wszystko wkładamy do garnka z 2 liśćmi laurowymi, 1 łyżką ziela angielskiego, 1 łyżeczką ziaren pieprzu i 2 łyżeczkami soli. Dodajemy tyle wody, żeby tylko przykryła zawartość garnka.
  4. Wszystko gotujemy na małym ogniu przez około 30-40 minut, aż warzywa i mięso zmiękną.
  5. Odlewamy wywar do miski lub drugiego garnka. Zanurzamy w nim 1 czerstwą bułkę, aż zmięknie.
  6. Warzywa i mięso studzimy.
  7. Mięso i bułkę mielimy z odrobiną warzyw w maszynce 3 razy. Próbujemy i ewentualnie dodajemy sól, koniecznie dosypujemy 1/2 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej i dodajemy 1 jajko. Masę mieszamy – musi się ładnie połączyć. Jeśli jest nieco za sucha, dodajemy odrobinę wywaru.
  8. Masę wkładamy do formy do pieczenia wyłożonej papierem i pieczemy w 170 stopniach do zazłocenia przez około 1 godzinę i 10 minut. Jeśli lubimy, do pasztetu na śniadanie wielkanocne możemy dodać suszoną żurawinę lub orzechy włoskie, ale taki pasztet trzeba zjeść szybciej.

 

Forma silikonowa do pieczenia

 

Co słodkiego podać na śniadanie wielkanocne? Babkę!

Menu na śniadanie wielkanocne musi uwzględniać mazurki i babki. Kilka świetnych pomysłów na mazurki znajdziecie w naszym artykule „Mazurki świata - oryginale przepisy na ciasta”, gdzie opisaliśmy przepisy na mazurki klasyczne i inspirowane kuchniami z różnych zakątków świata. Co z babką? Na to też mamy pomysły! W naszym artykule „Drożdżowa, marmurkowa, piaskowa – jak upiec najlepszą babkę wielkanocną?” znajdziesz przepisy na wilgotne babki drożdżowe, babki piaskowe, cytrynowe, marmurkowe, a nawet bezglutenowe!

Co musi się znaleźć na wielkanocnym stole zawsze – chleb

Chleb jest tak powszednim elementem stołu, że często o nim zapominamy. Wielkanoc w polskiej tradycji kojarzy się z żytnim chlebem – tym, który dał początek żurkowi, tym, który wkładamy do koszyczka wielkanocnego oraz tym, który tak świetnie smakuje z polskimi daniami. Pieczenie chleba po raz pierwszy życiu przed Wielkanocą bardzo odradzam, bo chleba trzeba się nauczyć. Polecam jednak kupienie porządnego chleba na święta – takiego, który przez te kilka dni będzie świeży i aromatyczny. Jeśli zapraszacie gości i boicie się o świeżość chleba, to tuż po przyjściu do domu z piekarni można go zamrozić. Przed śniadaniem wielkanocnym wystarczy włożyć chleb do piekarnika i podpiekać przez kwadrans w 180 stopniach do chrupkości.

 

Koszyk do wyrastania chleba

 

Śniadanie wielkanocne – jakie dania zrobić wcześniej?

Domowy bulion to nie jedyna rzecz, którą możemy zrobić przed Wielkanocą. Kruchy spód do mazurka wielkanocnego możemy przygotować kilka dni wcześniej, zawinąć w papier do pieczenia i odłożyć. Możemy też zrobić kruchy spód, wywałkować z niego blat i zamrozić na surowo. Potem zawinąć go w folię, a odpiec w Wielką Sobotę (plusem mrożenia będzie niezwykle kruche ciasto). Pasztety też można mrozić, ale potem trzeba je jeść niezwykle prędko, a te warzywne mocno tracą na konsystencji. Dlatego pieczenie pasztetu, gotowanie jajek, pieczenie drożdżowej baby i sernika zostawmy na sobotę.

W sobotę wieczorem warto też zastawić stół na niedzielne śniadanie. Nawet jeśli świętujemy je w bardzo małym gronie warto zadbać o detale - serwetki, piękny obrus, świeże kwiaty, małe elementy dekoracyjne. Jeśli ktoś dobrze czuje się w pracach manualnych, to może też zwinąć serwetki w kształt królika (zachwyt dzieci gwarantowany).

Więcej sprawdzonych przepisów znajdziesz w pasji Gotuję.

Zdjęcia w tekście: Shutterstock