Kozie mleko modyfikowane dla niemowląt – dlaczego warto je wybrać?

Karmienie niemowląt  – co zamiast mleka matki?

Czym najlepiej karmić niemowlę? To pytanie zadaje sobie każda matka, każdy rodzic. Odpowiedź jest jasna – mlekiem matki! Mleko matki to niezastąpiony pokarm dla dziecka i powinno stanowić jedyne pożywienie przez pierwszych 6 miesięcy życia niemowlęcia. Ma ono skład specjalnie dostosowany do potrzeb małego człowieka, a oprócz białek, tłuszczów i węglowodanów w odpowiednich proporcjach zawiera także przeciwciała ochronne (alfa-immunoglobuliny), oligosacharydy (prebiotyki), witaminy i składniki mineralne w ilościach dokładnie odpowiadających potrzebom dziecka. Jest także zawsze świeże i podawane dziecku wprost „ze źródła”, dlatego jego składniki pozostają niezmienione np. przez obróbkę termiczną.

Pomimo tego, że karmienie piersią stanowi najzdrowszy sposób żywienia niemowląt, czasem matka – z przyczyn zdrowotnych lub innych - nie może lub nie chce karmić piersią. Nigdy nie należy osądzać takiego wyboru matki, ponieważ to ona najlepiej zna jego przyczyny i działa w najlepszej wierze. Trzeba jednak wiedzieć, że dla dobra dziecka decyzję taką zawsze powinno się skonsultować z lekarzem pediatrą. Czasem karmienie piersią bywa niewystarczające i dziecko musi być dokarmiane. W obu przypadkach powstaje problem wyboru najlepszego pokarmu zastępującego lub uzupełniającego karmienie piersią.

 

 

Mleko modyfikowane zamiast mleka kobiecego

Należy pamiętać, że niemowlętom do 1. roku życia nie wolno podawać zwykłego mleka krowiego ani koziego! Różni się ono znacznie składem od mleka ludzkiego, a niedojrzały organizm niemowlęcia może nie poradzić sobie z jego trawieniem. Skutkiem mogą być różne choroby i zaburzenia rozwoju dziecka. Na polskim i europejskim rynku istnieją specjalne mleka modyfikowane, którymi można karmić niemowlęta, jeśli z różnych przyczyn nie są karmione piersią. Takie preparaty produkuje się na bazie mleka krowiego lub koziego, jednak ich skład został tak zmieniony, aby możliwie upodobnić  je do mleka ludzkiego. Produkty te podaje się dzieciom w różnym wieku: mleko początkowe niemowlątom od urodzenia do 6. miesiąca życia, mleko następne –niemowlątom w wieku 6-12 miesięcy i wreszcie mleko typu junior – dzieciom, które ukończyły już pierwszy rok życia. Skład mleka modyfikowanego jest regulowany prawnie przez instytucje europejskie, a przepisy te są aktualizowane w miarę pojawiania się nowych badań naukowych dotyczących żywienia niemowląt.

 

Różnice między mlekiem krowim a kozim

Bazę wyrobu mleka modyfikowanego stanowi najczęściej mleko krowie, jednak od kilku lat na polskim rynku pojawia się oferta mleka modyfikowanego produkowanego na pełnym mleku kozim. Produkty te cieszą się coraz większym powodzeniem, dlatego warto przyjrzeć się im bliżej. Dlaczego kozie mleko jest tak dobrą bazą do produkcji pokarmu dla niemowląt? Po pierwsze, białka mleka koziego – bardziej niż krowie – przypominają swoim składem białka ludzkiego mleka. Dzięki temu formują w żołądku dziecka miękką, podobną do twarogu masę, tzw. skrzep kazeinowy. Dzięki niej dziecko trawi te białka szybciej niż białka mleka krowiego. U niektórych dzieci podawanie koziego mleka modyfikowanego może więc ograniczyć problemy z trawieniem.

 

 

Także dzięki temu że białka koziego mleka są nieco inne niż białka mleka krowiego, czasem zaleca się podawanie koziego mleka modyfikowanego – zawsze po konsultacji z lekarzem – dzieciom z ryzykiem wystąpienia alergii na mleko krowie. Stanowi ono wtedy alternatywę dla mleka typu HA (hipoalergicznego). Należy jednak pamiętać, że takie mleko nie nadaje się dla dzieci, u których alergia już wystąpiła! Mali alergicy muszą otrzymywać inne produkty, przeznaczone specjalnie dla nich.

Po drugie, kozie mleko zawiera więcej tzw. średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (kapronowego, kaprylowego i kaprynowego) niż mleko krowie. Tłuszcze średniołańcuchowe są łatwo strawne i łatwo przyswajalne, dlatego stanowią ważny element diety dziecka. Dzięki temu znaczna część tłuszczu mleka koziego może pozostać w mleku modyfikowanym, a reszta jest uzupełniania różnymi olejami roślinnymi. W przypadku mleka krowiego, które zawiera przeważnie długołańcuchowe kwasy tłuszczowe, tłuszcz mleczny jest całkowicie lub częściowo zastępowany innymi tłuszczami (głównie roślinnymi), aby uzyskać odpowiedni dla dziecka skład kwasów tłuszczowych.

Po trzecie i czwarte wreszcie, kozie mleko zawiera większą różnorodność tzw. oligosacharydów. Są to węglowodany podobne  do błonnika. Korzystnie wpływają na zdrowie układu pokarmowego dziecka i wspomagają rozwój prawidłowej mikroflory jelitowej. Mleko kozie dostarcza także dziecku dużo tauryny i nukleotydów. Obie te substancjee są bardzo ważne w żywieniu niemowląt i obowiązkowo dodaje je się do mleka modyfikowanego.  A dzięki temu, że mleko kozie jest wydzielane głównie przez gruczoły apokrynowe, podobnie jak u ludzi (a nie merokrynowe, jak u krów), zawiera ono także inne cenne składniki, pochodzące z komórek gruczołów mlecznych.

 

Czy kozie mleko zawiera laktozę?

Tak. Laktoza, czyli cukier mleczny, jest obecna w mleku kozim, krowim i ludzkim, podobnie jak w mleku wszystkich ssaków. Co ciekawe, w ludzkim mleku jest jej o około 30% więcej niż w mleku kóz i krów. Wynika to z większego zapotrzebowania ludzkich noworodków na energię dla funkcjonowania ich dużego mózgu, a laktoza to węglowodan, czyli lekkostrawne i dobrze przyswajalne źródło energii. Dlatego wszystkie mleka modyfikowane są wzbogacane w laktozę (rzadziej w inne cukry), aby jej zawartość była taka, jak w mleku kobiecym.

Laktoza stanowi niezbędny składnik diety niemowląt i nie należy dążyć do jej wyeliminowania; chyba, że dziecko cierpi na nietolerancję laktozy. Jednak jest to bardzo rzadka przypadłość u dzieci w tym wieku i zawsze wymaga konsultacji lekarskiej.

 

 

Kozie mleko modyfikowane dla niemowląt

Preparaty dla niemowląt przygotowane z mleka koziego przechodzą krótszy proces modyfikacji niż podobne produkty wytwarzane z krowiego mleka. Wynika to z jego unikalnego składu białek i tłuszczów. W składzie mleka modyfikowanego koziego może pojawić się pełne mleko kozie w proszku. W przypadku mleka krowiego jest to zawsze mleko odtłuszczone, w połączeniu z białkami serwatkowymi. W obydwu przypadkach, mleka modyfikowane uzupełniane są o niezbędne tłuszcze, witaminy i składniki mineralne, a także inne konieczne składniki wzbogacające.

Co istotne, mleka modyfikowane na bazie mleka koziego dostępne w Polsce są w większości produkowane z surowców ekologicznych, z mleka od kóz hodowanych w Nowej Zelandii lub w Europie. Surowiec do ich wyrobu spełnia więc normy produkcji ekologicznej, które dotyczą sposobu wypasania kóz, jakości paszy i sposobu przetwarzania mleka. Ponadto, mleko kozie jest mniej rozpowszechnione na rynku niż krowie, dlatego kontrola hodowli i jakości wyrobów oraz współpraca producentów z dostawcami jest łatwiejsza.

Wszystkie te czynniki sprawiają, że kozie mleko modyfikowane ma niestety wyższą cenę niż popularne preparaty na bazie mleka krowiego. Jednak wiele mam i wielu ojców uważa, że warto zapłacić za nie więcej, ponieważ takie mleko służy zdrowiu ich dzieci. Ten wydatek można potraktować jako inwestycję w zdrowie i rozwój dziecka, która stokrotnie zwróci się w przyszłości.  

 

Ofertę mlek modyfikowanych dostępnych w Empiku znajdziesz tutaj. Dowiedz się także, jak wybrać krzesełko do karmienia.

 

Bibliografia:

1. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA); Scientific Opinion on the suitability of goat milk protein as a source of protein in infant formulae and in follow‐on formulae. EFSA Journal 2012; 10( 3):2603. [18 pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2012.2603.
2. Maathuis A, Havenaar R, He T, Bellmann S. Protein Digestion and Quality of Goat and Cow Milk Infant Formula and Human Milk Under Simulated Infant Conditions. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2017;65(6):661-666. doi:10.1097/MPG.0000000000001740.
3. Leong A, Liu Z, Almshawit H, et al. Oligosaccharides in goats' milk-based infant formula and their prebiotic and anti-infection properties. Br J Nutr. 2019;122(4):441-449. doi:10.1017/S000711451900134X.
4. Prosser CG, Mclaren RD, Frost D, Agnew M, Lowry DJ. Composition of the non-protein nitrogen fraction of goat whole milk powder and goat milk-based infant and follow-on formulae. Int J Food Sci Nutr. 2008;59(2):123-133. doi:10.1080/09637480701425585.

Mleko matki jest najlepszym sposobem odżywiania niemowląt. Mleko modyfikowane służy uzupełnieniu diety dzieci, które z różnych względów nie mogą być karmione piersią.