Jesienne prace w ogrodzie – o czym trzeba pamiętać?

Jesień to intensywny czas dla każdego ogrodnika. Od września do listopada należy uporządkować ogród przed nadchodzącą zimą i przygotować go na kolejny sezon. Zobacz, o czym musisz pamiętać, i zaplanuj swój kalendarz na nadchodzące miesiące.

Autorka: Justyna Aleksandrzak

Każdy właściciel ogrodu wie, ile pracy wymaga on niemal przez cały rok. Ale wysiłek się opłaca, bo zadbana działka cieszy oko. Jesień to bardzo ważny czas, ponieważ pozwala przygotować ogród na nadchodzącą zimę, ale i na kolejny sezon. To także okazja do uporządkowania przestrzeni po zakończonym lecie. W ciepłych miesiącach, gdy rośliny są w fazie wzrostu, nie można wykonywać wielu czynności, np. przycinania. Ale gdy dni stają się krótsze i chłodniejsze, rośliny powoli przechodzą w stan spoczynku. To idealny moment na to, aby je przycinać i przesadzać.

Możesz też pomyśleć, jak Twój ogród ma wyglądać po zimie i w tym celu jesienią rozpocząć sadzenie krzewów, drzew i mrozoodpornych cebulek kwiatowych. Czeka Cię też niemało prac porządkowych – grabienie liści, przekopanie gleby czy okrycie roślin przed zbliżającymi się mrozami to tylko niektóre z nich. Zapoznaj się z kalendarzem ogrodnika i dokładnie zaplanuj każdy miesiąc pracy, aby niczego nie przeoczyć. Dzięki temu już za kilka miesięcy będziesz cieszyć się zachwycającym widokiem z okien swojego domu, gdy ogród wybuchnie feerią barw na wiosnę.

Rodzinne prace w ogrodzie

Jesienne prace w ogrodzie. Lista

1. Dbaj o trawnik

Zasada jest prosta – koś trawnik do momentu, w którym przestanie rosnąć, czyli aż do pierwszych mrozów. Podczas ostatniego koszenia przytnij trawę na wysokość ok. 5 cm. Jeśli źdźbła będą krótsze, trawnik może sobie nie poradzić podczas mroźnej zimy. Wyższa trawa to także nie najlepszy pomysły, ponieważ stworzy doskonałe warunki do rozwijania się pleśni śniegowej. Wczesną jesienią warto też napowietrzyć trawnik przy użyciu aeratora, aby rozluźnić system korzeniowy darni. Dostarczenie trawnikowi większej ilości tlenu pozwoli mu lepiej rosnąć i poprawi jego wygląd. We wrześniu możesz też ostatni raz przeprowadzić nawożenie. Przyda Ci się specjalna mieszanka z fosforem i potasem, przeznaczona specjalnie na jesień, która uodporni trawę na przymrozki i choroby. Natomiast unikaj nawozów z nadmiarem azotu, który pobudza trawę do wzrostu – o tej porze roku jest to niepotrzebne.

2. Przekop glebę

Jesień to dobry czas na przekopanie działki. Poprawi to strukturę gleby oraz jej nawodnienie, a przy okazji pozbędziesz się chwastów. Ziemia będzie przygotowana do siania i sadzenia nowych roślin, również jesienią. Do gruntownego spulchniania gleby przydaje się glebogryzarka ogrodowa. Z jej pomocą szybko i skutecznie przekopiesz ziemię, napowietrzysz ją i odchwaścisz. Pamiętaj, aby wybrać urządzenie o odpowiedniej mocy. Im cięższą pracę masz do wykonania, tym moc powinna być większa. Glebogryzarka elektryczna o mocy 1500 W świetnie poradzi sobie z poważniejszymi zadaniami w ogrodzie. Zwróć też uwagę na szerokość roboczą, która informuje o tym, jaką powierzchnię obrobi glebogryzarka w trakcie jednego przejazdu – przedział od 35 do 45 cm będzie odpowiedni dla średnich ogrodów. Równie duże znaczenie ma głębokość robocza. W wielu przypadkach wystarczające jest 20 cm.

3. Siej, sadź i przesadzaj

Wbrew temu, co wiele osób myśli, sianie i sadzenie nie odbywa się wyłącznie na wiosnę. Wiele roślin należy „zadomowić” w ogrodzie jesienią. Dotyczy to niektórych roślin cebulowych, do których należą m.in.: krokus, szachownica, narcyz, tulipan, przebiśnieg, hiacynt, czosnek ozdobny, zawilec i szafirek. Pamiętaj, aby przebiśniegi i krokusy sadzić jak najwcześniej jesienią, ponieważ one zakwitną jako jedne z pierwszych, jeszcze, gdy śnieg nie do końca stopnieje, i muszą mieć czas na wykiełkowanie. Możesz też zasiać kwiaty takie jak chaber bławatek, mak lekarski, ostróżka letnia czy pozłotka kalifornijska. To rośliny wieloletnie, które nazywane są bylinami. Zasiane we wrześniu, będą cieszyć oczy nie tylko podczas najbliższej wiosny i jesienie, ale przez kilka kolejnych sezonów.

Wśród jesiennych prac w ogrodzie powinno znaleźć sie też sadzenie i przesadzanie wielu krzewów oraz drzew. Będą miały szansę na spokojnie zakorzenienie się, jeszcze na długo przed letnimi suszami. Dotyczy to większości iglaków, roślin zimozielonych i owocowych, bylin oraz roślin dwuletnich. Wiedz, że niektóre gatunki są nieodporne na mróz – brzoskwinia, morela i klon palmowy – dlatego z sadzeniem ich należy zaczekać do wiosny.

Cebulki i nasiona niewielkich kwiatów możesz umieścić bezpośrednio w ziemi na rabacie, ale też w ozdobnej donicy, którą ustawisz na tarasie lub przy wejściu do domu, gdy tylko wiosną wszystko pięknie w niej zakwitnie. Musisz tylko wybrać odpowiedni rozmiar donicy, aby kwiaty miały szansę zdrowo rosnąć, nie zagłuszając się nawzajem.

4. Przycinaj rośliny

Niektóre rośliny wymagają przycięcia przed zimą, np. ogrodowe pnącza jak powojnik. Jeśli tego nie zrobisz, podczas chwilowego ocieplenia pojawią się przyrosty, które jednak uschną, gdy tylko pojawi się mróz. Na skutek tego roślina będzie mniej odporna na różne choroby. Jesienią przycina się także uschnięte części bylin, a także wszystkie części roślin, które zostały zaatakowane chorobami. Nie musisz wycinać wszystkiego. Niektóre zasuszone kwiaty mogą być prawdziwą ozdobą zimowego ogrodu, np. hortensje. Potrafią osiągnąć pokaźne rozmiary, tworząc piękne bukiety.

Przycinanie drzew na jesien

5. Zbierz warzywa i owoce

Wrzesień to czas największych zbiorów. Jabłka, śliwki, gruszki, winogrono, maliny, kapusta, marchew, seler, pietruszka, buraki, dynia, cukinia, cebula i ziemniaki – wszystko to należy zebrać wczesną jesienią, aby przez kolejne miesiące cieszyć się smakiem warzyw i owoców z własnego ogródka. Pamiętaj, aby zapewnić im dobre warunki zimowania. Przechowuj zbiory w chłodnym i suchym miejscu. W ten sposób będzie można z nich korzystać aż do wiosny, jeśli tylko wcześniej nie zjesz wszystkiego. Warto też zerwać koperek i natkę pietruszki, posiekać je i zamrozić. Jesień to także czas, gdy pojawiają się owoce dzikiej róży, głogu i bzu, a także zioła. Możesz przygotować z nich zdrowotne nalewki, soki i napary. We wrześniu zbierz też orzechy laskowe, a w październiku włoskie.

Zbior jablek jesien

6. Wykop cebulki roślin nieodpornych na mróz

Najpóźniej w listopadzie wykop cebulki roślin, które nie są mrozoodporne, m.in. frezje, begonie bulwiaste, dalie i mieczyki. Odrzuć te, które są chore lub spleśniałe i starannie osusz pozostałe. W ten sposób przygotujesz je do zimowania i wykorzystasz ponownie wiosną. Aby cebulki nie zgniły, przechowuj je w ciemnym, przewiewnym i chłodnym miejscu, w którym temperatura wynosi 5-10 stopni Celsjusza. Dobrym pomysłem jest rozłożenie cebulek w skrzynkach wypełnionych piaskiem lub trocinami.

Przeczytaj także:

7. Sprzątnij opadające liście

Są dwie szkoły, dotyczące opadających liści w ogrodzie. Jedna mówi o tym, aby zostawić je na trawniku przez całą zimę. Według tej teorii liście rozłożą się, w ten sposób nawożąc glebę. Jesienią, zanim zgniją, będą dobrym schronieniem dla małych zwierząt i niektórych owadów. Jednak zgodnie z drugą szkołą liści należy się szybko pozbyć, nie dopuszczając do ich gnicia, ponieważ przy okazji gnić może trawnik. W efekcie pożółknie i powstaną w nim dziury. Poza tym dla wielu osób widok opadniętych liści zalegających w ogrodzie nie ma niczego wspólnego z estetyką. Jeśli więc chcesz uprzątnąć trawnik, wykorzystaj do tego tradycyjne grabie albo odkurzacz ogrodowy, którym szybko i bez większego wysiłku pozbędziesz się wszystkich liści. Dzięki niemu zredukujesz objętość liści, które umieścisz w mniejszej ilości worków, przeznaczonych do wyrzucenia wraz z innymi bioodpadami. Możesz też wykorzystać zebrane liście, dorzucając je do kompostownika.

8. Załóż kompostownik

Jeśli jeszcze nie masz kompostownika, jesień to doskonała okazja do tego, aby go założyć. Przyda się do składowania ogrodowych, które powstają podczas jesiennych prac w ogrodzie. Nic się nie zmarnuje! Wrzucisz do niego liście zebrane z trawnika, połamane gałązki, przekwitnięte i ususzone kwiaty z tarasu, skoszoną trawę oraz resztki owoców i warzyw – koniecznie zwróć uwagę, aby nie były zainfekowane przez choroby. W przeciwnym razie, powstały z resztek kompost będzie niezdatny do użytku.

9. Zabezpiecz rośliny przed zimą

Na przełomie listopada i grudnia, zaraz po tym, jak pojawią się pierwsze przymrozki, koniecznie zabezpiecz rośliny, które nie są odporne na mróz. Dotyczy to bylin, traw ozdobnych, róż, magnolii, drzew owocowych i niektórych drzew liściastych oraz krzewów. Co ciekawe, nie musisz okrywać hortensji, jeśli zostawisz na nich uschnięte kwiatostany. Będą stanowiły naturalną ochronę przed mrozem.

Do zabezpieczenia roślin możesz wykorzystać trzcinowe maty, słomiane chochoły, grubą agrowłókninę oraz jutową tkaninę. Jeśli roślina będzie wymagała okrycia jedynie korzeni, jak budleja, hortensja, milin, azalia czy różanecznik, poprzez uformowanie kopczyka, możesz użyć torfu, trocin, kory lub liści.

jesienny ogrod

10. Zabezpiecz narzędzia ogrodnicze

Nie tylko rośliny wymagają zabezpieczenia przed zimą. Ta zasada dotyczy również narzędzi ogrodniczych, jeśli chcesz, aby służyły Ci dłużej niż przez jeden sezon. Wystawione na wilgoć i mróz mogą rdzewieć albo gnić, jeśli mają drewniane elementy, a już bezwzględnie należy chować wszelkie urządzenia elektryczne, spalinowe i akumulatorowe. Najlepszym rozwiązaniem jest przechowywanie sprzętu w domku narzędziowym. Często zmieści się w nim dużo więcej niż same narzędzia. Wybierz domek, który jest łatwy w czyszczeniu, a jego wytrzymała konstrukcja jest odporna na warunki atmosferyczne. Dzięki temu przez długie lata będzie świetnie się prezentował w ogrodzie, zamiast straszyć. Zwróć też uwagę na jego wielkość, aby zmieścić w nim wszystko, co potrzebujesz. Przy okazji uwzględnij ewentualne dodatkowe sprzęty, które prawdopodobnie pojawią się w niedalekiej przyszłości. Zanim schowasz narzędzia do domku, dokładnie je wyczyść i osusz. Warto też potraktować je specjalnym środkiem konserwującym, a kosiarkę oddać do zabezpieczenia specjaliście. Ale to nie wszystko! Pamiętaj też o wodnej instalacji ogrodowej. Na zimę zakręć zawór, a następnie odkręć kran, aby wyleciała z niego resztka wody. Jeśli tego nie zrobisz, podczas mrozów zamarznie i uszkodzi instalację. Koniecznie schowaj też węże ogrodowe – dokładnie złożone, bez zgięć.

Jeśli odpowiednio przygotujesz się do jesiennych prac w ogrodzie, mogę one być dla Ciebie przyjemnością, a nie tylko koniecznym obowiązkiem. Pomyśl też o tym, że Twój wysiłek nie idzie na marne.

Sprawdź inne porady z kategorii Dom i ogród.