Talerze i miseczki do zadań specjalnych
Każdy, kto widział małe dziecko, które próbuje samodzielnie jeść wie, że przypomina to zabawę pod tytułem „Pac, chlap i do buzi! Może tym razem trafimy, ucho też się liczy!”. Małe ręce nie bardzo potrafią coś chwycić i przytrzymać w jednym miejscu. Trafienie łyżeczką do ust jest także kwestią szczęścia. I tutaj w sukurs przychodzą producenci talerzy i miseczek z silikonowymi lub gumowymi przyssawkami na spodzie, pozwalającymi umocować naczynie do stołu lub blatu krzesełka do karmienia. W całym tym radosnym i smacznym bałaganie możemy być spokojni, że przynajmniej talerzyk nie spadnie na podłogę. Niektóre modele mają także budowę ułatwiającą utrzymanie właściwej temperatury jedzenia, gdyby posiłek miał przeciągnąć się w czasie. Dobrym rozwiązaniem mogą być także silikonowe maty i miseczki w jednym. Elastyczne, trwałe i nieślizgające się po podłożu, łączą funkcję tacki i zastawy. Warto pamiętać, że silikon może ulec zabarwieniu od kolorowych potraw, jednak nie stanowi to jego wady.
Do zabrania przekąski na spacer lub plac zabaw sprawdzą się specjalne miseczki ze szczelną pokrywką. Niektóre mają w pokrywkach specjalne przegródki na łyżeczkę, dzięki czemu w wygodny i higieniczny sposób można zapakować całość do torby lub koszyka. Bywają także produkty, które łączą wszystkie te cechy: stabilizującą przyssawkę i pokrywkę z przegródką na sztućce, są więc uniwersalnymi naczyniami do użytku w domu i poza nim.
Kiedy dziecko jada już posiłki złożone z różnych składników, można podać mu obiad lub podwieczorek na talerzu z przegródkami. W ofercie wielu firm znajdziemy talerzyki i miseczki podzielone na dwie, trzy i więcej części. Na takim talerzyku można podać bardzo ładny, kolorowy i zdrowy posiłek, a dziecko będzie mogło samo wybierać składniki potrawy z poszczególnych przegródek. Takie podzielone talerzyki sprawdzą się także do podawania różnych drobnych przekąsek, owoców i niewielkich smakołyków.
Sztućce dla dziecka – metalowe, plastikowe, czy silikonowe?
Kiedy przychodzi do rozszerzania diety niemowlęcia, trzeba zaopatrzyć się w odpowiednie sztućce. W pierwszym okresie, kiedy dziecko jest karmione przez osobę dorosłą, nie stanowi do wielkiego problemu, ponieważ łyżeczka jest wówczas „obsługiwana” przez opiekunkę lub opiekuna. Trzeba tylko zadbać, aby łyżka nie była zbyt duża – bo nie zmieściłaby się do buzi dziecka, ani zbyt głęboka – wtedy dziecko miałoby problem, aby zgarnąć z niej ustami całą porcję. W większości przypadków sprawdzi się zwykła łyżeczka do herbaty.
Kiedy jednak dziecko chce spróbować samodzielnego jedzenia, metalowe sztućce dla dorosłych będą dla niego zbyt ciężkie i nieporęczne. Oczywistym jest, że nie należy także dawać małemu dziecku ostrego widelca lub noża. Na pierwsze próby jedzenia łyżeczką – z założenia niezbyt jeszcze udane – warto wybrać lekkie sztućce plastikowe lub silikonowe. Są one zwykle wyprofilowane i zaokrąglone, więc dziecko nie zrobi sobie nimi krzywdy, ani nie podrażni dziąseł, jeśli spróbuje je gryźć. W dalszej kolejności (kiedy dziecko ma około półtora roku lub więcej) można kupić dziecku zestaw sztućców, które bardziej przypominają te dla dorosłych. Dobrze, aby były twarde (by nie uginały się w buzi dziecka) – plastikowe lub metalowe, z dobrymi uchwytami. Łyżeczka nie powinna być zbyt płytka, aby zupa czy kaszka nie wylewały się z niej. Zawsze przy jedzeniu należy nadzorować dziecko – szczególnie, kiedy zaczyna ono jeść widelcem. Kiedy dziecko już lepiej nauczy się samodzielnego jedzenia, można kupić mu komplet metalowych sztućców dla dzieci. Są one trochę mniejsze, niż te dla dorosłych i często bywają ozdobnie grawerowane lub malowane. Takie sztućce mogą stanowić piękną pamiątkę na cale życie i służyć jeszcze przyszłym dzieciom naszego dziecka. Jeśli jednak dziecko chce używać takich łyżek, jak rodzice i starsze rodzeństwo, i dobrze radzi sobie z ich trzymaniem – nie ma powodu, by mu tego odmawiać. Często małe dzieci chcą naśladować dorosłych i lubią używać tych samych przedmiotów, co reszta rodziny.
Z czego zrobione są naczynia i sztućce dla dzieci?
Praktycznie wszystkie naczynia i akcesoria do jedzenia dla dzieci wykonane są z materiałów lekkich i nietłukących się. W większości są to tworzywa sztuczne – polipropylen, polietylen, żywice melaminowe (potocznie zwane „melaminą”) i tworzywa z surowców odnawialnych (tzw. ekoplastik lub bioplastik). Często spotyka się naczynia i łyżeczki silikonowe, których charakterystyczną cechą, oprócz trwałości jest miękkość i elastyczność. Spotyka się także naczynia i sztućce z drewna (np. bambusowego) i metalu, a także z połączenia różnych materiałów. Żadne z tworzyw nie może zawierać bisfenolu A, zgodnie z obowiązującym w Polsce i Europie prawem. Czym różnią się te tworzywa i o czym należy pamiętać przy użytkowaniu wyrobów z poszczególnych tworzyw?
Melamina – „nie lubi” kwaśnych potraw i wysokich temperatur
Wiele modeli talerzyków i łyżeczek dla dzieci jest wykonanych z żywic melaminowych. Są to tworzywa twarde, lekkie i odporne na zarysowania, a także bardzo estetyczne. Jednak aby bezpiecznie używać naczyń z melaminy, należy pamiętać o kilku zasadach. Po pierwsze, nie należy używać melaminowych naczyń do przechowywania ani mrożenia żywności, tylko do podawania posiłków. Po drugie, nie należy podawać na nich potraw kwaśnych, ponieważ może to powodować uszkodzenie materiału i przenikanie do żywności szkodliwych związków. Po trzecie, nie należy takich naczyń wyparzać, gotować ani używać do gorących potraw i napojów (powyżej 70°C), z tych samych powodów. Naczynia melaminowe nie nadają się także do użytku w kuchenkach mikrofalowych. Te same zasady warto stosować do naczyń z tzw. tworzywa bambusowego, ponieważ często również zawierają one melaminę.
Od kilkunastu lat istnieją kontrowersje dotyczące melaminy, spowodowane głównie chińską aferą z żywnością skażoną melaminą. Jednak tamte wydarzenia nie były związane z naczyniami, a z celowym dodawaniem melaminy (surowca, z którego produkuje się żywice melaminowe) do pasz lub produktów spożywczych w celu fałszowania zawartości białka. Jeśli używamy naczyń z atestami, od sprawdzonych producentów i przestrzegamy zaleceń użytkowania, możemy być spokojni, że są one bezpieczne dla zdrowia, a stężenie szkodliwych substancji nie przekracza dopuszczalnych norm.
Naczynia z ekoplastiku PLA – dla tych, co dbają o środowisko
Tworzywa sztuczne to prawdziwy problem dla środowiska naturalnego i dla nas wszystkich, ponieważ wykonuje się je z surowców nieodnawialnych, a rozkładają się przez setki lat. Niektórzy producenci wykonują więc swoje produkty z tworzywa sztucznego uzyskiwanego z surowców odnawialnych, a konkretnie – z kukurydzy. Takie tworzywo, PLA (polilaktyd, czyli polimer kwasu mlekowego) jest ładne i trwałe, a ponadto jest biodegradowalne, a po wyrzuceniu rozkłada się w ciągu kilku tygodni do kilku lat w warunkach kompostowania. Jest to więc dobre rozwiązanie dla osób, które dbają o przyszłość swoich dzieci poprzez dokonywanie ekologicznych wyborów. Marki, które oferują naczynia z ekoplastiku, to np. Herobility lub Mother’s Corn.
Polipropylen (PP) i polietylen (PE) – najpopularniejsze plastiki
Są to „tradycyjne” tworzywa sztuczne. Najczęściej do produkcji naczyń dla dzieci jest używany polipropylen, ze względu na jego wyjątkową odporność chemiczną, odporność na wysokie i niskie temperatury, odporność na pęknięcia i estetykę wyrobów. Miseczki i kubki z polipropylenu można myć w zmywarkach, używać do zamrażania żywności i podgrzewania w mikrofali. Można też je wyparzać. Polietylen o dużej gęstości (PE-HD) ma właściwości bardzo podobne do polipropylenu, jednak nie zawsze nadaje się do użytku w mikrofali lub do wyparzania (zawsze należy przeczytać dołączone do produktu informacje).
Silikon – miseczki i kubki z supergumy
Do otrzymywania silikonu używa się związków krzemu, stąd nazwa – krzem to po łacinie silicium. Silikony przypominają gumę, jednak są od niej o wiele trwalsze, odporniejsze na zużycie, wysokie i niskie temperatury oraz działanie środków chemicznych, w tym tłuszczów. Wyroby z silikonu są miękkie i elastyczne jak guma, nie mają jednak charakterystycznego „gumowego” zapachu. Silikon jest obojętny chemicznie, nie utlenia się i nie wietrzeje, dlatego silikonowe produkty są bardzo trwałe. Można je wyparzać i wygotowywać, a także używać w mikrofali. Dzięki tym zaletom naczynia i przedmioty kuchenne z silikonu stają się coraz popularniejsze, również w asortymencie produktów dla dzieci. Wadą silikonu jest niestety jego tendencja do przebarwień. Naczynia używane do potraw np. z pomidorów, marchewki lub buraczków mogą przejąć ich kolor. Nie stanowi to jednak wady w sensie użytkowym, jedynie estetycznym. Przebarwione od potraw naczynia jak najbardziej nadają się do dalszego użytku.
Bibliografia
- Informacje o ekoplastiku PLA z polskiego portalu o tworzywach sztucznych: https://www.tworzywa.pl/wiedzopedia/baza-tworzyw/121,polilaktyd-pla,polimer.html (dostęp 012.2020)
- Bradley EL, Castle L, Day JS, Ebner I, Ehlert K, Helling R, Koster S, Leak J, Pfaff K. Comparison of the migration of melamine from melamine-formaldehyde plastics ('melaware') into various food simulants and foods themselves. Food Addit Contam Part A Chem Anal Control Expo Risk Assess. 2010 Dec;27(12):1755-64. doi: 10.1080/19440049.2010.513339. PMID: 20931418.
Komentarze (0)