04 stycznia 2022

Dłuta do drewna – jakie wybrać? Jak o nie dbać?

Rzeźbienie w drewnie to trudne, ale niezwykle satysfakcjonujące hobby. Aby zacząć to robić i nie zrazić się na samym początku, należy wybrać do tego odpowiednie narzędzia.. W naszym artykule przedstawiamy wszystkie aspekty, którymi warto się kierować przy wyborze dłut do drewna. Przy okazji dowiesz się również, jak dbać o te, które już posiadasz.

Jakie mogą być rodzaje dłut stolarskich?

Producenci oferują różne typy dłut, które wykorzystuje się do takich prac, jak nadanie ogólnego kształtu rzeźbie, tworzenie detali czy żłobienie konkretnych miejsc. Pod tym względem wyróżnia się dłuta:

z fazowaniem bocznym – najpopularniejszy i najbardziej podstawowy model. Służy do prostych prac i jest dobry na początek przygody z rzeźbieniem w drewnie;
z fazowaniem zbieżnym – dzięki odpowiednio wyprofilowanej fazie bocznej nadaje się do bardziej zaawansowanych prac. Służy bowiem do rzeźbienia w miejscach, które są trudno dostępne i wymagają szczególnej precyzji;
bez fazowania – nadaje się do trudnych prac w twardym drewnie. Konstrukcja wzmocniona brakiem fazowania czyni dłuta tego typu odpowiednimi nawet do prac stricte ciesielskich;
gniazdowe – dzięki specjalnemu profilowi służą przede wszystkim do drążenia otworów w drewnie. Podtypem jest tutaj tzw. „żłobak”;
skośne – specyficzny kształt nie nadaje się do klasycznego rzeźbienia, jednak idealnie sprawdza się w przypadku prac wykończeniowych.

Czy rękojeść dłuta rzeźbiarskiego to istotna kwestia?

Niektórzy początkujący rzeźbiarze lekceważą kwestię rękojeści, skupiając się przede wszystkim na ostrzu. Jest to jednak bardzo błędne założenie. Komfort pracy zależy bowiem w równej mierze od samej klingi oraz od uchwytu. Warto zatem wybrać model z jak wygodną, ergonomiczną rączką. Jeśli chodzi o materiał wykonania, to najczęściej spotyka się drewno bukowe. Spotyka się także rękojeści z tworzyw sztucznych, jednak w ich przypadku należy wybierać modele najwyższej jakości. Tani plastik może bowiem bardzo szybko kruszeć.

Jaka powinna być twardość dłuta ciesielskiego?

Twardość klingi to kolejny ważny element przy podejmowanie decyzji o zakupie dłuta do drewna. Wartość podaje się w skali twardości Rockwella, która uwzględnia wytrzymałość danego elementu. Jeśli nie wiesz, jak twarde powinno być narzędzie, pamiętaj, że najtwardsza stal tępi się najwolniej, ale jest przy tym najbardziej krucha. Minimalna wartość powinna wynosić około 60 HRc, ale warto przetestować kilka różnych modeli.

Dłuta do rzeźbienia a długość ostrza

Dłuta rzeźbiarskie mają różną długość, a wartość ta znacząco wpływa na jakość i rodzaj wykonywanych prac. Krótkie modele nadają się przede wszystkim do precyzyjnych prac przy detalach i wykończeniu. Cieśla ma także większą kontrolę nad narzędziem. W przypadku dłuższych produktów często zaznaczaną zaletą jest szybkość pracy. Większa klinga pozwala bowiem na łatwiejsze usuwanie większych fragmentów drewna. Na początek najlepiej wybrać długość podstawową, czyli ani długą, ani krótką. Umożliwi ona zapoznanie się z narzędziem i poznanie metod pracy.

Zestaw dłut do drewna czy pojedyncze sztuki?

Przeglądając różne oferty, można zauważyć, że wielu producentów sprzedaje zestawy dłut z kilkoma różnymi modelami w komplecie. Rozwiązanie to pozwala zaoszczędzić nieco pieniędzy, ponieważ cena za gotowy zestaw jest zazwyczaj niższa niż w przypadku pojedynczych modeli. Jest to także wygodne rozwiązanie dla tych, którzy spróbowali już rzeźbienia i chcą teraz pójść o krok dalej. Profesjonaliści również mogą skorzystać z tego typu ofert, jednak dużą wadą może być brak modeli, których akurat poszukują.

Czy marka dłuta do rzeźbienia w drewnie jest ważna?

Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z rzeźbieniem w drewnie, kwestia wyboru odpowiedniej marki dłut zapewne nie jest dla ciebie priorytetowa. Jeśli jednak masz już doświadczenie w rzeźbieniu, postaw na dłuta renomowanej marki – w ten sposób zaoszczędzisz sporo czasu na dokładne analizowanie parametrów, ponieważ najlepsi producenci będą oferować wyłącznie najlepszej jakości sprzęt. Najczęściej polecane są marki Kirschen oraz Stanley.

Jak powinno wyglądać ostrzenie dłut?

Aby utrzymać narzędzia w doskonałej formie, należy regularnie je ostrzyć. Jest to proces, który należy wykonywać starannie, by dłuto służyło jak najdłużej. Do tego celu można użyć specjalnego kamienia bądź ostrzałki elektrycznej. Niezależnie od tego, czego używasz, zacznij od wyostrzenia płaskiej powierzchni, szlifując ją równolegle do powierzchni osełki. Kolejnym etapem jest naostrzenie powierzchni ściętej – zwróć uwagę, aby całą powierzchnią przylegała do ostrzałki. Na sam koniec stosuje się specjalnie wyprofilowany kamień, dzięki któremu możliwe jest oczyszczenie wewnętrznej części dłuta.