Czytnik czy książka – co jest bardziej eko?

Spis treści:

1. Kilka faktów na temat drzew i papieru
2. Krótka historia e-papieru i e-książki
3. Produkcja książki a produkcja czytnika e-booków – co jest lepsze dla środowiska?
4. Jak się utylizuje czytniki e-booków, a jak tradycyjne książki? Co jest bardziej eko?
5. E-book vs papier. Dlaczego warto wybrać elektroniczną książkę?
6. Na co zwrócić uwagę, kupując czytnik e-booków?

 

Kilka faktów na temat drzew i papieru

Od tysięcy lat drewno było obecne w życiu człowieka, towarzysząc mu podczas zakładania osad, budowania miast, na wojnach oraz w rozwoju cywilizacyjnym – ewoluując w papier oraz inne materiały drewnopochodne, bez których nie wyobrażamy sobie dziś życia. Na całym świecie prowadzona jest wycinka drzew, wykorzystywanych później do produkcji mebli, papieru, chusteczek higienicznych, dzieł sztuki, łodzi, a także – budowy domów.

Tymczasem – czy wiesz, że:

• Ilość tlenu, którą produkuje jedno drzewo, jest niezbędna do życia aż trzem osobom? Jedno drzewo produkuje około 2,5 litra tlenu.
• Gdyby poddać recyklingowi choćby połowę papieru używanego właśnie w tej chwili na świecie, aż 20 milionów akrów lasu można by uratować od wycięcia?
• Do produkcji zaledwie jednej kartki A4, oprócz drzewa, konieczne jest zużycie 5 litrów wody?
• z jednego drzewa można wyprodukować około 60 kg papieru?

Drzewa są nam niezbędne do życia, dlatego wraz z rozwojem technologii powinniśmy szukać rozwiązań, które pozwolą nam maksymalnie ograniczyć ich wycinkę i zużycie. Jednym z takich rozwiązań jest elektroniczna książka, dzięki której w prosty sposób możesz przyczynić się do oszczędzania papieru każdego dnia.

 

 

Krótka historia e-papieru i e-książki

W 1973 roku amerykańska firma Xerox zleciła swojemu pracownikowi – Nicholasowi Sheridonowi – stworzenie ekranu, dzięki któremu będzie możliwa praca w dzień. Dotychczasowe monitory emitowały tak jasne światło, że efektywnie można ich było używać jedynie w ciemnych pomieszczeniach. W 1974 roku Sheridon zaprezentował światu udoskonalony wynalazek – Gyricon, na którym można było pracować nawet przy najjaśniejszym oświetleniu. Niestety, z niewiadomych przyczyn kierujący firmą Xerox uśpili projekt na kilkanaście lat, pozwalając, by rewolucja w czytelnictwie wymknęła im się z rąk.

W 1996 roku Jacob Jacobson i Barrett Comiskey wprowadzili na rynek swoją wersję e-papieru, nadając jej nazwę „E-ink”. Rok później wraz ze wspólnikami założyli E-ink Corporation i rozpoczęli wyścig o czołowe miejsce w e-świecie.

Jednak prawdziwą rewolucję w świecie e-papieru przyniósł dopiero 2004 rok. Firma Sony stworzyła wtedy pierwszy czytnik e-booków, który wykorzystywał technologię elektronicznego papieru E-ink. Okazało się to przełomem, który ujawnił potencjał drzemiący w pomyśle stworzenia elektronicznej książki.

W 2007 roku Amazon.com wypuścił na rynek swoją wersję e-booka – czytnik Kindle. Od tamtej chwili czytniki e-booków sukcesywnie zaczęły pojawiać się w domach na całym globie.

 

 

Produkcja książki a produkcja czytnika e-booków – co jest lepsze dla środowiska?

Wiemy już, jak powstała e-książka. Czas porozmawiać o procesie produkcji książki w formie tradycyjnej. Szacuje się, że z jednego drzewa można wyprodukować około stu 500-stronicowych książek. Przy produkcji książek tradycyjnych trzeba pamiętać też o tym, że to nie tylko proces ścinki i wydruku lektury, ale i ogromne przedsięwzięcie logistyczne, często obejmujące dystrybucją cały świat. Książki przecież trzeba jeszcze umieścić w punktach sprzedaży. Dlatego Lasy Państwowe w Raporcie o stanie lasu 2018, jako zagrożenie dla środowiska leśnego w Polsce, na wysokim miejscu umieściły “przemysł”. I choć do papierni najczęściej trafia tzw. drewno z cięć pielęgnacyjnych, a emisja CO2 do atmosfery podczas wycinki lasu jest określana jako mało szkodliwa, sam proces wycinki lasów jest już realną stratą dla środowiska. Pamiętajmy, że las, aby uznać go za “dojrzały”, musi rosnąć nawet około 100 lat.

Nie da się ukryć, że emisja szkodliwego CO2 do atmosfery towarzyszy również produkcji czytników e-booków. Im tańszym kosztem są one produkowane (zwłaszcza w fabrykach na masową skalę, na Dalekim Wschodzie), tym mniejszą wagę przykłada się do ekologii czy wpływu produkcji na środowisko naturalne. Z drugiej strony medalu, firmy, które wciąż rozwijają zaplecze technologiczne, dbają o samodzielne rozwiązania i traktują ekologię jako sprawę priorytetową, są gwarantem nie tylko świetnych osiągów swoich produktów, ale i polepszenia jakości środowiska naturalnego. Oczywiście, pobór energii przez czytniki e-booków przyczynia się do powiększenia śladu węglowego na świecie, ale mając na uwadze to, że pełna bateria w czytniku przy 30-minutowej codziennej lekturze powinna wytrzymać od 4 do 6 tygodni (ile e-książek przeczytasz w tym czasie, a ile drzew zostanie wyciętych?), szkody wydają się niewielkie.

Co więcej, raport amerykańskiej firmy badawczej Cleantech Group z 2009 roku (czyli ponad dekadę temu!) już wtedy postawił ciekawą diagnozę dla rozwoju rynku czytników elektronicznych na świecie. Według badaczy produkcja czytników może mieć ogromny wpływ na poprawę jakości środowiska naturalnego na świecie, zmniejszając globalną emisję CO2 do atmosfery prawie o 11 mln ton. Nie będzie więc przesadą stwierdzenie, że czytniki e-book są bardziej “zielone”, niż książki produkowane – nomen omen – z drzew.

 

 

Jak się utylizuje czytniki e-booków, a jak tradycyjne książki? Co jest bardziej eko?

Nadmiar książek w domu i miejsce, które zajmują, może przyprawić o ból głowy. Na szczęście tradycyjnym książkom można dać drugie życie – sprzedając je, oddając za darmo lub w ostateczności – zanosząc do skupu makulatury, gdzie zostaną zrecyklingowane i w większości wykorzystane na nowo.

Utylizacja czytnika e-book nie jest już tak eko-kolorowa, ale dzięki zaangażowaniu producentów nie wcale nie tak groźna dla środowiska. Wiele firm produkujących te urządzenia zbiera stare, uszkodzone czytniki do recyklingu.

E-book vs papier. Dlaczego warto wybrać elektroniczną książkę?

• Chronisz środowisko naturalne – do produkcji e-booka nie potrzeba ani jednego drzewa.
• Czytnik e-booków jest lżejszy od tradycyjnej książki – jego przeciętna waga to około 200 g.
• W jednym czytniku e-booków z pamięcią 4 GB możesz zapisać nawet 2,5 tys. tytułów książkowych. Niektóre modele oferują nawet ponad 16 GB! Dzięki temu w domu możesz zgromadzić pokaźną biblioteczkę, zaoszczędzając na miejscu, sprzątaniu i katalogowaniu zbiorów.
• Jest to inwestycja, która szybko się zwraca. Dobrej jakości czytnik e-booków to koszt już około 200-300 zł. Książki w formie e-book kosztują nawet o 30 proc. mniej, niż książki w formie tradycyjnej.

 

 

Na co zwrócić uwagę, kupując czytnik e-booków?

Coraz więcej osób chce żyć w zgodzie ze środowiskiem naturalnym i nie przyczyniać się do jego degradacji. Jeśli należysz do tego grona i chcesz wyposażyć się w czytnik e-booków, koniecznie zwróć uwagę na opisane poniżej parametry.

• Rozmiar ekranu w czytniku e-booków

Podobnie jak w przypadku telewizorów czy laptopów – rozmiar ekranu w czytniku e-book nie jest może i najważniejszym decydentem przy zakupie, ale zdecydowanie wpływa na jakość korzystania z urządzenia. Producenci czytników przyjęli jako standardową wielkość ekranu 6 cali (na przykład Czytnik Pocketbook Basic Lux 3 czy Czytnik eBook -Tolino Vision 6). Tą przekątną ekranu w większości swoich modeli stosuje także światowy potentat czytników – Amazon. Przekątna 6 cali to optymalna wielkość urządzenia i do czytania, i do wygodnego przechowywania czy transportowania.

 

 

• Typ ekranu w czytnikach e-booków

Większość czytników korzysta z tzw. e-papieru, czyli matrycy E-ink – na przykład Czytnik AMAZON Kindle 10 8GB. Imituje on tradycyjny papier, dzięki czemu czytanie e-booka nawet w pełnym słońcu jest nie tylko możliwe, ale i wygodne. Przy zakupie czytnika uwagę na to, czy ma on opcję regulacji oświetlenia ekranu – taką opcją może pochwalić się na przykład Czytnik eBooków ONYX Boox Note Air 2 .

Niektórzy producenci czytników wzięli sobie do serca powiedzenie “więcej znaczy lepiej” i wyposażyli swoje produkty w ekrany OLED czy wyświetlacze LCD. Dzięki temu rozwiązaniu na czytniku e-booków jest możliwe także oglądanie filmów czy zdjęć.

• Pamięć wewnętrzna i zewnętrzna w czytnikach e-książek

Od wielkości pamięci wewnętrznej zależy to, ile pozycji książkowych uda ci się umieścić w czytniku e-booków. Normą wśród producentów tych urządzeń jest przynajmniej 4 GB pamięci wewnętrznej, które pozwala na zmagazynowanie około 2,5 tys. książek. Z kolei czytnik ebooków inkBOOK Calypso Plus BLUE oferuje już 16 GB pamięci do wykorzystania. Jeśli pamięć wewnętrzna w urządzeniu jest niższa, nic straconego – coraz więcej czytników ma także wejście na kartę pamięci, która zwiększy możliwości magazynowania książek.

• Moduł wi-fi w czytniku e-book

Wi-fi kojarzy nam się od razu z surfowaniem po internecie - oglądaniem Youtube’a czy Instagrama. Tymczasem moduł wi-fi w czytniku e-booków służy bezprzewodowemu wysyłaniu zakupionych w sieci książek wprost do czytnika. Wbudowany moduł wi-fi oferuje na przykład czytnik AMAZON Kindle Oasis 3 8GB.

• Dodatkowe bonusy

W czytnikach INKBook można nie tylko czytać zakupione książki, ale także korzystać z programów subskrypcyjnych, takich jak Empik Go.

 

 

Podsumowanie

Świadomość postępującej degradacji środowiska i walka z nią każdego dnia, nawet małymi kroczkami, przyczyniają się do poprawy jakości życia każdego z nas. Drobne gesty, takie jak noszenie zakupów w torbie szmacianej zamiast plastikowej, zastąpienie plastikowych słomek papierowymi (lub zupełne zrezygnowanie z tego dodatku), segregacja śmieci, a także przejście z tradycyjnych książek na czytniki e-book to ważne kroki w kierunku ochrony planety.

Jeśli chcesz wiedzieć, jak ekologia wpływa na gatunki literackie, przeczytaj nasz artykuł. 

Więcej poradników znajdziesz na Empik Pasje w dziale Elektronika.

Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com