Części rowerowe – jakie wybrać hamulce, opony, łańcuchy, przerzutki, amortyzatory i pedały?

Hamulce rowerowe – rodzaje, jakie wybrać?

W starszych modelach jednośladów hamulce dzielono na dwie grupy: nożne i ręczne. Dziś podział jest o wiele bardziej zróżnicowany. Najpopularniejsze są następujące rodzaje hamulców rowerowych:

• V-Brake,
• tarczowe,
• rolkowe,
• szosowe Dual-Pivot,
• torpedo.

Hamulce V-Brake są cenionym i popularnym wyborem – wciśnięcie klamki hamulcowej powoduje, że linka hamulca przyciąga do siebie ramiona szczęk hamulcowych, do których przymocowane są klocki. Te z kolei zaczynają trzeć o obręcz koła. Jeśli klamki, klocki i szczęki są dobrej jakości, a jezdnia jest dosyć sucha, to zapewnią skuteczne hamowanie. W czasie deszczu nie pracują już tak dobrze, a jakość działania spada wraz ze wzrostem ilości wody zbierającej się na obręczy. Dlatego V-Brake nie będą odpowiednie np. w rowerach górskich. Zaletą tych hamulców jest ich prosta budowa i regulacja, które umożliwiają naprawę tej części nawet w trasie, podczas dłuższej wycieczki.

Alternatywą dla hamulców V-Brake są hamulce tarczowe, w przypadku których częścią hamującą jest tarcza wsunięta do zacisku i przymocowana do piasty koła. Zacisk ma klocki, które po naciśnięciu przez kolarza klamki hamulcowej, zaczynają trzeć o tarczę hamulcową.

Istnieją dwa rodzaje hamulców tarczowych:

• Tarczowe hamulce mechaniczne, w przypadku których od klamki do zacisku biegnie linka hamulcowa.
• Tarczowe hamulce hydrauliczne, gdzie nie ma linki hamulcowej, ale jest płyn hamulcowy, na wzór samochodów.

Dozowanie siły hamowania zapewniają hamulce tarczowe hydrauliczne, ale są one droższe i bardziej skomplikowane w budowie.

 

W rowerach miejskich, tak zwanych holenderkach, montowane są na ogół hamulce rolkowe. Podczas hamowania wewnątrz rolki powstaje zjawisko tarcia zatrzymujące jednoślad. Na ogół takie hamulce są wyposażone w mechanizm, który przeciwdziała całkowitej blokadzie koła. Hamulce te są niemal bezobsługowe, choć trzeba uzupełniać w nich smar.

Hamulce szosowe Dual-Pivot pod względem zasady działania pracują podobnie do hamulców V‑Brake. Klocki trą w ich przypadku o obręcz, ale montowane są one centralnie nad kołem. Hamulce szosowe Dual-Pivot mają zwartą budowę, sprzyjającą aerodynamice pojazdu oraz są lżejsze od innych hamulców. Charakteryzują się jednak mniejszą siłę hamowania od hamulców V‑Brake.

Ostatnim typem wspomnianych rozwiązań są hamulce torpedo, inaczej nożne czy w pedałach. Nie ma w nich klamki hamulcowej, a kolarz może zatrzymać swój rower, naciskając pedały w kierunku przeciwnym do tego, w którym jedzie. Koło wyhamują elementy cierne. Hamulce torpedo nie muszą być jedynymi, jakie będą zainstalowane w jednośladzie. Ich działanie może wspomagać hamulec V-Brake.

Przerzutki rowerowe przednie i tylne – czym się kierować w wyborze?

Ważnym elementem jednośladu, który wpływa na bezpieczeństwo jego użytkowania, są przerzutki rowerowe. Podstawowy ich podział wyróżnia przerzutki tylne oraz przednie. Tylne odpowiadają za zmianę przełożeń na tylnych zębatkach i składają się z wodzika oraz korpusu. W każdym korpusie umieszczona jest ponadto sprężyna, dzięki której wodzik (wózek) przesuwa się pomiędzy zębatkami, lokując łańcuch roweru na odpowiednim miejscu.

Natomiast przerzutki przednie służą do zmiany przełożeń na zębatkach przednich. Najczęściej są to modele zmieniające trzy tarcze zębatek. Te przerzutki również składają się z wodzika, a ponadto z obejmy lub specjalnej płytki mocującej element do ramy rowerowej. Wózek przerzutki obejmuje łańcuch i poprzez siłę pchania oddala go od ramy lub przybliża. Przednie przerzutki dostępne są w trzech rozmiarach, a najbardziej powszechne są te o wymiarze 34,9 mm.

Inna klasyfikacja wyróżnia przerzutki w piaście – zewnętrzne i wewnętrzne. Te pierwsze działają tak, że zmiana przełożeń dokonywana jest dzięki przerzucaniu łańcucha pomiędzy tylnymi kołami zębatymi, a przerzutki wewnętrzne mają przekładnię planetarną, znajdującą się na ogół w tylnej piaście.

Amortyzatory rowerowe – jakie rodzaj wybrać?

Ważnym elementem jednośladów, zwłaszcza górskich i trekkingowych, są amortyzatory. Mają one wpływ na komfort jazdy i bezpieczeństwo kolarza. Tłumią drgania, powodują zwiększenie przyczepności kół do podłoża oraz zmniejszają obciążenie stawów w nadgarstkach i ramionach.

W rowerach stosowane są różnego rodzaju amortyzatory:

• Sprężynowe – najbardziej popularne i tanie amortyzatory, wykorzystują one sprężynę stalową, co pozwala na sprawne ugięcie kół na nierównościach terenu, cechuje je niska trwałość.
• Elastomerowo-sprężynowe – tanie amortyzatory, umożliwiające sprawne poruszanie się na niewielkich nierównościach terenu, ale na większych nie zapewnią komfortu jazdy, dają możliwość regulacji działania.
• Olejowo-sprężynowe – specjalistyczne amortyzatory rowerowe, montowane na ogół w jednośladach trekkingowych i crossowych, mają resorującą sprężynę, którą chroni część olejowa, zwiększająca jej trwałość.
• Olejowo-powietrzne – najdroższe amortyzatory montowane są głównie w rowerach wyczynowych, ponieważ doskonale amortyzują wszelkie nierówności terenu, wymagają regularnego serwisowania.

Jakie opony rowerowe? Jak czytać rozmiary?

Bardzo ważną funkcję w bicyklach, podobnie jak i w innych pojazdach, pełnią opony. Mają one stały kontakt z podłożem, dlatego od ich jakości oraz aktualnego stanu zależy bezpieczeństwo i komfort jazdy. Każda opona rowerowa ma określone oznaczenia. Na ogół jej rozmiar jest podawany w calach, np. 26x2,1. Cyfry te informują o tym, że mamy do czynienia z ogumieniem przeznaczonym do koła o średnicy 26 cali i szerokości 2,1 cala.

Zdarza się, że opony rowerowe są opisywane sposobem metrycznym, który składa się z trzech elementów:

• przybliżonej średnicy zewnętrznej opony wyrażonej w milimetrach,
• szerokości opony,
• litery A, B lub C, oznaczającej różne średnice wewnętrzne opony.

Istnieje też standard ETRTO – European Tyre and Rim Technical Organisation. Urząd ten standaryzuje opony pneumatyczne i obręcze na europejskim rynku. Według systemu ETRTO pierwsza cyfra oznacza szerokość opony podawaną w mm, a druga to średnica wewnętrzna ogumienia. Na przykład opona 24x622 będzie miała 24 mm szerokości i 622 mm średnicy wewnętrznej.

Do rowerów szosowych nadaje się ogumienie wąskie, z oznaczeniem wg standardu ETRTO 23x622 do 28x622. To opony mające 28 cali. Nie mają one bieżnika lub jest on symboliczny.

Z kolei w jednośladach miejskich i turystycznych używa się opon od 32x622 do 47x622. Natomiast posiadacze modelów MTB powinni wybrać ogumienie pod kątem zastosowanej mieszanki. Na łatwe, szybkie trasy najlepiej nadają się opony ze wzmocnionymi ścianami bocznymi i wzmocnieniem pod bieżnikiem. Mają one też urozmaiconą rzeźbę bieżnika.

Pedały rowerowe – różne rodzaje na różne rowery

Rowery mogą być wyposażone w różnego rodzaju pedały:

• Z noskami – przeznaczone dla profesjonalnych kolarzy.
• Z kolcami – zwiększają przyczepność stopy i sprawdzają się przy wykonywaniu akrobacji na jednośladzie.
• Zatrzaskowe – pozwalają na zamocowanie butów na pedałach, co zwiększa efektywność jazdy cyklisty.
• Platformowe – to najpopularniejszy pedały, które mogą być zrobione z tworzywa sztucznego lub metalu, w typie tym platforma pedałów przytwierdzona jest do łożyskowej osi.

Pedały rowerowe trzeba dobierać pod kątem tego, jak chcemy jeździć. Jeśli będzie to typowe, amatorskie jeżdżenie, w zupełności wystarczą pedały platformowe. Dla zwiększenia komfortu i efektywności jazdy można zdecydować się na pedały z zatrzaskami.

Łańcuch rowerowy – jak wyczyścić i czym smarować

Dbanie o dobrą kondycję łańcucha sprawia, że na bicyklu będzie nam się jeździło łatwiej i przyjemniej. Nie wystarczy tylko okresowo smarować go smarem. Najpierw trzeba go wyczyścić ze starych smarów i brudu. Łańcuch można umyć z użyciem dedykowanych do tego preparatów, głównie odtłuszczaczy, ale do tego celu można też wykorzystać benzynę ekstrakcyjną. Łańcuch można zdemontować z roweru i włożyć do plastikowej butelki z odtłuszczaczem. Energicznie potrząsając butelką, możemy wygodnie umyć łańcuch, a następnie wyjąć go i pozostawić do wyschnięcia. Na koniec smarujemy go odpowiednim smarem. Takie czynności trzeba przeprowadzać regularnie, np. w ramach przygotowywania do sezonu.

Koniecznie zapoznaj się z naszymi innymi artykułami, dotyczącymi jednośladów. Podpowiemy w nich, jakie inne części i akcesoria dobrać, a także jaki rower wybrać, by spełniał wszelkie nasze wymagania i potrzeby!