Ciemniejsze niebo. The Canary Island. Tom 1 (okładka miękka)

Często sięgam po książki skandynawskich autorów, szczególnie zaś po powieści kryminalne, w których, wychodząc poza samą zagadkę, staram się zrozumieć tak zwaną szwedzką duszę. Opisywane zbrodnie często są pretekstem do ukazania kontekstu społecznego, obyczajowego lub politycznego. Punkt widzenia pisarzy staram się porównać z własnymi refleksjami dotyczącymi mieszkańców Skandynawii, szczególnie Szwecji, do której mam przyjemność podróżować od wielu lat. Na liście uznanych autorów rodem z Północy znajduje się Mari Jungstedt, kolejna dziennikarka, która na dobre zajęła się pisaniem powieści kryminalnych. Najbardziej znaną serią są jej powieści opowiadające o zbrodniach dokonywanych w pięknych plenerach Gotlandii. Niedawno pisarka nawiązała współpracę z norweskim pisarzem fantasy Rubenem Eliassenem – laureatem nagrody National Book Awards. W efekcie powstała wspólna powieść „Ciemniejsze niebo”, czyli pierwsza część nowej serii kryminalnej „The Canary Island”. Jak już wspomniałam, bardzo ważne w szwedzkich czy norweskich kryminałach są miejsca i środowisko społeczne, w których dochodzi do opisywanych zbrodni. „Ciemniejsze niebo” umieszcza historię kryminalną w neutralnym dla Szwedów, ale znanym terenie wakacyjnym, w którym spędzają oni swoje urlopy, na Wyspach Kanaryjskich. To miejsce przyciąga spragnionych słońca turystów jak magnes. Cieszą się ciepłem, lokalnymi przysmakami hiszpańskiej kuchni, dobrymi trunkami i piękną przyrodą. W takiej scenerii niełatwo jest mierzyć się z serią okrutnych zbrodni. Oto bowiem na plaży zostają znalezione zwłoki szwedzkiej turystki, ułożenie ciała i ogólny sztafaż przywołują słynny obraz włoskiego malarza z XV wieku. Zamordowana kobieta wygląda jak bohaterka renesansowego dzieła „Narodziny Wenus”. Do takich wniosków dochodzą osoby bezpośrednio zaangażowane w prowadzone na Gran Canarii śledztwo. Poza miejscową policją w sprawie uczestniczą dziennikarka szwedzkiej gazety, Sara Moberg oraz pracownik konsulatu skandynawskiego w Las Palmas, Kristian Wede. Duet bohaterów dość szybko odkrywa nić łączącą morderstwo z centrum jogi i jej charyzmatycznym właścicielem Samsarą. Zanim pojawią się nowe tropy, mieszkańcy wyspy jeszcze kilkakrotnie zetkną się z podobnymi, bo nawiązującymi do dzieł sztuki, scenami zbrodni. I chociaż pomysł nie wydaje się zbyt nowatorski, to odniesienia te stanowią ciekawą otoczkę przedstawianych wydarzeń. Podobnie jak historia pewnej hiszpańskiej rodziny rybaków, która opowiadana w tle, po pewnym czasie rzuca światło na prowadzone dochodzenie. „Ciemniejsze niebo” to kryminał, który w środku zimy, zabiera nas do ciepłego kraju, pełnego słońca. Okraszony nutą lekkiego erotyzmu sprawia wrażenie napisanego dla tych, którzy spragnieni wakacyjnych wrażeń zostają skonfrontowani z całym smutnym bagażem ludzkiej egzystencji. Każdy ma swoje problemy, złe wspomnienia, niezrealizowane pragnienia i tajemnice. Ani piękno krajobrazów, ani poszukiwanie równowagi duchowej w renomowanym ośrodku jogi, ani nocne eskapady do popularnych tawern i barów, nie są w stanie osłodzić niektórym bohaterom goryczy ich życiowych porażek. Przywodzi to na myśl niektóre seriale obyczajowe, w których dużą rolę odgrywają zarówno perypetie uczuciowe jak i codzienne problemy, tak podobne do naszych. „Ciemniejsze niebo” to współczesna opowieść o zbrodniach, nieczystej miłości i trudnych relacjach małżeńskich ze Szwedami w rolach głównych. Poznajemy ich punkt widzenia i mentalność w kontekście obcego dla nich środowiska. Nawet wieloletnie przebywanie wśród miejscowej ludności czy życie w luksusie nie pozwala im żyć pełnią życia. Autorzy powieści próbują w ten sposób budować klimat tajemnicy, wychodzić poza zagadki kryminalne, obalać mit sielskiej natury popularnych wakacyjnych kurortów. Powieść napisana jest prostym językiem, czyta się ją szybko, choć w odbiorze przeszkadzać mogą stereotypowe stwierdzenia związane ze sztuką, a także, moim zdaniem, zbyt ugrzecznione dialogi, które dodają postaciom pewnej sztuczności. Może zawdzięczamy to tłumaczeniu, a może samym autorom. Tego nie wiem. Jeśli chodzi o sprawę kryminalną, dość szybko możemy przewidzieć kto jest odpowiedzialny za zbrodnie, choć przyznam, że niektóre wątki sprytnie próbowały wodzić mnie za nos. ”Ciemniejsze niebo” to książka, która daje przyjemność czytania, ale chciałabym, żeby kolejne tomy w serii kryminalnej bardziej angażowały komórki nerwowe mojego mózgu. Oddając się lekturze, ponownie przyjrzałam się obrazom, do których nawiązywały sceny opisywanych zbrodni. Ich analiza z pewnością daje dużo możliwości i dodatkowo urozmaica odbiór powieści.

Kryminalna rozrywka, którą czyta się szybko i z przyjemnością. Prowadzona dość wartkim rytmem zgrabnie skonstruowana intryga. Barwne opisywanie powieściowej rzeczywistości. Książka nie buduje poczucia bardzo silnego napięcia i zagrożenia, niewiele zaskakujących zwrotów akcji, ale wykreowano na tyle mocny niepokój, aby wciągnąć, wzbudzić ciekawość i pozwolić na snucie własnych domysłów i przypuszczeń. Krótkie, przejrzyste i treściwe rozdziały, liczne wątki i retrospekcje, spektakularne epizody podtrzymują uwagę czytelnika. Co prawda, niektóre karty detektywistycznej zagadki zostają wcześnie odkryte, uważniejszy miłośnik kryminałów stosunkowo szybko wpada na właściwy trop, a przez to zakończenie okazuje się dla niego mniej zaskakujące czy szokujące. Jednak emocjonalny wydźwięk finałowego rozstrzygnięcia scenariusza zdarzeń skłania do zadumy nad konsekwencjami dramatycznych przeżyć także czarnych charakterów. Cieszę się, że i w tej powieści nie zabrakło specyficznego klimatu jaki potrafi wytworzyć w kryminałach Mari Jungstedt. Napisaną przez nią gotlandzką serię kryminalną "Inspektor Anders Knutas" wspominam z sympatią i przychylnością. W "Ciemniejszym niebie" autorzy odmalowują różnorodność klimatyczną Gran Canarii, gwarne i tłoczne turystyczno-wypoczynkowe oblicze wyspy, ale także odludne, spokojne, dzikie zakątki o kamienistych i niedostępnych plażach, z zachwycającym widokiem na masyw górski. I właśnie na tym rajskim "kontynencie w miniaturze" dochodzi do zagadkowego precyzyjnie zaaranżowanego morderstwa. Od razu widać, że zabójca jest niezwykle sprytny i opanowany. Ofiarą okazuje się Erika Bergman, studentka antropologii w Szkokholmie, uczestniczka kursu jogi w cieszącym się renomą wśród zagranicznych gości centrum kontroli relacji pomiędzy ciałem i umysłem. Morderstwo położyło się nad słoneczną i sielską wioską Tasarte mrocznym i nieprzyjemnym cieniem, wstrząsnęło lokalną społecznością i stało się wiodącym tematem w mediach. Trzeba przyznać, że sporo osób angażuje się w wyjaśnienie tragedii, dociekliwy komisarz, przebojowa dziennikarka, nieco tajemniczy pracownik szwedzkiego i norweskiego konsulatu. Czy pomimo niesprzyjających warunków i przeciwności uda się rozwikłać to skomplikowane śledztwo, zapobiec eskalacji okrucieństwa i nienawiści? Dobry pomysł na wieczorne zaczytanie, chwilę relaksu z książką w ręku. bookendorfina.pl