Bona. Zmierzch Jagiellonów (okładka zintegrowana)

Królowej Bony chyba nie muszę nikomu przedstawiać. To była żona Zygmunta Starego, matka szóstki jego dzieci (tak, mieli ich aż tyle). Była ambitna, bezwzględna i oskarżano ją o trucicielstwo. Łatwo ulegała emocjom i nie potrafiła trzymać się z daleka od polityki. A przy okazji sprowadziła do Polski włoszczyznę i makarony. Była także przedsiębiorcza i nie lubiła, gdy ziemie leżały odłogiem. Nie wiem jak Wy, ale ja nigdy nie pałałam miłością do królowej Bony. Była chyba najbardziej znienawidzoną przeze mnie żoną króla Polski. Dlaczego więc zdecydowałam się na lekturę? Przede wszystkim dlatego, że uwielbiam prozę Magdaleny Niedźwiedzkiej i biorę jej książki w ciemno. Autorce udało się nieco odczarować w moich oczach postać królowej Bony. Pokazała ją nie tylko z jej złej strony, za co należy się autorce duży plus. Jedyne, czego mi w tym obrazie nieco zabrakło, to Bony jako matki. Trochę dla mnie tego było za mało. Sięgając po tę książkę, nie spodziewałam się tego, że Magdalena Niedźwiedzka połączy ze sobą w całość kilka historii. Mamy tu bowiem nie tylko opowieść o Bonie, jej dorastaniu i o tym, jak znalazła się w Polsce, ale także dostajemy tutaj całkiem niezłą lekcję historii. Poznajemy Zygmunta Starego, jego współpracowników i przeciwników. I chociaż dość często zmienia się miejsce akcji oraz jej czas, autorka poprowadziła narrację tak, że wszystko składa się w logiczną całość. Ciąg przyczynowo-skutkowy został zachowany i nie zastanawiałam się, dlaczego dzieje się akurat to, a nie coś innego. Pojawia się tu sporo postaci, ale są one dobrze wykreowane i uważam, że bardzo dobrze zagrały relacje między nimi. Zwłaszcza jeśli chodzi o Zygmunta Starego i kobiety w jego życiu. Autorce udało się uchwycić temperament Bony i jej nagłe zmiany nastrojów. Czytając książkę, podziwiałam ją za to, ile pracy w nią włożyła. Przedstawia bowiem tę historię, której nikt nam w szkole nie opowiada, bo przecież nasi królowie byli cudowni, mieli dzieci wyłącznie z prawego łoża, a ich żony także były idealne. Chociaż powieść jest obszerna, pochłonęłam ją niemal jednym tchem. Jest napisana prostym językiem, ale wciąga. Przeniosłam się w czasie i przyglądałam się upadkowi dynastii Jagiellonów. Co się do niej przyczyniło? O tym już musicie przekonać się sami. Jeśli chcecie dowiedzieć się o tym, jak wyglądało życie Bony, zachęcam Was do lektury. Magdalena Niedźwiedzka powie Wam o faktach, których nie wyniesiecie ze szkoły. Moim zdaniem to bardzo dobry początek cyklu i na pewno sięgnę po kolejne części.

Bona. Zmierzch Jagiellonów to nowa książka Magdaleny Niedźwiedzkiej. Jest to obszerna, fabularyzowana biografia Bony Sforzy, królowej Polski i wielkiej księżnej litewskiej. Na naszym rynku wydawniczym ukazała się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka jest zarazem pierwszym tomem nowej serii Zmierzch Jagiellonów. Oprócz losów wielkiej królowej książka ukazuje również wydarzenia, które rozpoczęły proces upadku dynastii Jagiellonów i finalnie całej Rzeczypospolitej. Na tle tych przemian poznajemy wiele ważnych historycznych postaci. Zaczynając od tytułowej królowej, poprzez króla Polski Zygmunta I Starego, wielkiego mistrza krzyżackiego Albrechta Hohenzollerna, czy Annę – księżną mazowiecką. Istotą zaś opowieści jest przedstawienie nie tylko losów samej Bony – choć one wysuwają się na plan pierwszy i ukazane są w sposób szczegółowy, poczynając od dzieciństwa – ale przede wszystkim również realiów ówczesnej Europy. Autorka omawia bezwzględność, wojny, spiski, zamachy i morderstwa. Można by rzec, że sama kwintesencja tamtych czasów. Czy aby na pewno? Jest to również okres rozwoju sztuki, czas wielkich humanistów i mecenasów. Dwa te obrazy generują dysonans okresu, ukazując ludzi bezwzględnych dla innych, potrafiących równocześnie zachwycać się otaczającym ich pięknem. Bona. Zmierzch Jagiellonów to opowieść wyróżniająca się na tle innych tego typu historii. Autorka rewelacyjnie łączy wydarzenia historyczne, losy postaci i realia ówczesnej polski i Europy. Nie komplikuje jednak swojej opowieści i tak już mocno skomplikowanymi wydarzeniami. Jej opowieść czyta się lekko i przyjemnie, zarazem nie tracąc nic z kontekstu historycznego.

Historia Polski zawsze jawiła się w interesujących barwach. Zdrady, spiski, walka o władzę — mężczyźni nie działali wyłącznie przeciwko sobie. Często otaczały ich niezwykle silne kobiety, których musieli się bać. A nie wolno było ufać nikomu, nawet najbliższej rodzinie… Bona Sforza od pierwszych chwil swojego istnienia nie ma łatwego życia. Pochodząca z zamożnej, lecz nieszczęśliwej rodziny od zawsze musi sama zadbać o szczęście. Jej ojciec został odsunięty od władzy w Księstwie Mediolanu przez stryja, Ludovica. Po śmierci ojca Bona wraz z matką i siostrą ucieka przed własnym unicestwieniem. Izabela jednak nie zamierza spocząć na laurach. Ambitna kobieta postanawia odzyskać wpływy, w czym ma jej pomóc odpowiednie wydanie Bony za mąż. Nie dochodzi do ślubu z żadnym z kandydatów, co tylko opóźnia upragniony cel Izabeli. Tymczasem w Polsce trwa walka o tron. Po mnóstwie zawirowań siada na nim pochodzący z dynastii Jagiellonów Zygmunt. To z nim łączy się los Bony, która popierana przez mocarnych Hambsurgów może za niego wyjść. Jednak Włoszka doskonale rozumie, że na nic zdadzą się romantyczne ideały. Od maleńkości przyzwyczajona do trudnych warunków stwierdza, iż będzie przede wszystkim świetną królową. Już na samym początku pobytu w Polsce stara się zdobyć silną pozycję polityczną, między innymi dzięki dobremu wykształceniu. Jej zaangażowanie nie podoba się wielu osobom. Intryga goni intrygę, ale Bona jest nieodrodną córką swojej matki i naprawdę umie walczyć... Od dzieciństwa interesują mnie dynastie europejskie. Historie z dworów królewskich potrafią szokować, lecz głównie fascynować. Intrygi, romanse, mnóstwo krwi i żądzy władzy — brzmi niczym dobry serial, prawda? Nic dziwnego, że tego typu opowieści są inspiracją dla pisarzy, reżyserów, muzyków. Właściwie, osób związanych ze wszelkimi przejawami sztuki. Czerpię garściami, ale muszę przyznać się do rzeczy, która mnie dość zawstydza. Mianowicie, nigdy nie byłam specjalnie zaciekawiona historią rodów rządzących Polską na przestrzeni wieków. To działało na zasadzie odczuć, iż przysłowiowa trawa wygląda na zieleńszą u sąsiada. Podrosłam, postanowiłam zmienić swe przyzwyczajenia, a świetną sposobnością jest premiera najnowszej serii autorstwa Magdaleny Niedźwiedzkiej. Poświęciła ją słynnym Jagiellonom, tę część skupiając na postaci Bony, którą chyba wszyscy znamy. Dodatkowa zachęta, gdyż Włoszka wyjątkowo mnie zafrapowała jakiś czas temu, zdecydowanie chciałam poznać ją lepiej. Z twórczością Niedźwiedzkiej zetknęłam się po raz pierwszy przy okazji jej książki o Marii Skłodowskiej-Curie. Już wtedy byłam pod całkiem dużym wrażeniem warsztatu autorki, która ma na swoim koncie sporo publikacji biograficznych, przedstawionych w formie fabularnej. Zawsze lubiłam ten zabieg, łączenia prawdy i fikcji, w odpowiednich proporcjach, bez zbędnego koloryzowania. Tak, aby móc zainspirować czytelnika do własnych poszukiwań. Zwłaszcza w sytuacji, gdy pisarz sięga po niebanalnych bohaterów, jak w przypadku powieści Magdaleny Niedźwiedzkiej. Nadal czeka na mnie seria o Karolu i dwóch kobietach jego życia. Tymczasem, uwagę kieruję ku Jagiellonom, bo pierwszy tom naprawdę przypadł mi do gustu. Spełniono moje oczekiwania względem tej pozycji — stosunkowo lekki język, dialogi, owszem, stylizowane na nieco archaiczne, ale nie brzmią sztucznie. A spotykałam się z taką zawstydzającą konwencją, gdy całość wypadała żałośnie, zbyt teatralnie. Dlatego ukłony w stronę autorki, która potrafi zachować równowagę, wie, że nie wolno przesadzać. „Bonę” czytało mi się szybko, z wielką przyjemnością i zaciekawieniem dalszymi losami głównej bohaterki oraz jej otoczenia. Niewątpliwym plusem jest bardzo wartka akcja, chwilami wręcz zdumiewająca. Nie spodziewałam się, iż historia Polski może aż tak zauroczyć. Bona Sforza była kobietą zasługującą na wszelkie książki, które o niej powstały. Wiem, że wzbudza i wzbudzała mieszane uczucia. Miała wady, co Magdalena Niedźwiedzka przedstawiła w swej powieści. Odznaczała się dużą siłą, momentami prowadzającą ją do okrucieństwa, nieufności nawet wobec najbliższych. Jednocześnie wykształcona, ze zdolnością do rządzenia, dbania o interesy kraju. Właśnie ona najbardziej mnie zachwyciła, mimo tego, iż każda z postaci wniosła do historii istotne elementy. Teraz chciałabym poświęcić trochę czasu na poczytanie o Bonie z typowo biograficznej strony, by móc oddzielić fakty od fikcji. Cieszę się, że w tak prosty oraz sympatyczny sposób zostałam wprowadzona w zalążki nowej pasji. Seria o Jagiellonach spodoba się zapewne miłośnikom historii, w jej lżejszym wydaniu. To dobra okazja, aby lepiej zrozumieć dzieje naszego pięknego kraju, zagmatwane, brutalne, a równocześnie piekielnie fascynujące. Będę wyczekiwać kolejnej części, której główną postacią jest prawdopodobnie Barbara Radziłłówna. Wspaniały pomysł na cały cykl. Serdecznie polecam, warto się zapoznać!