Amber-Gold (okładka miękka)

„Amber-Gold” Krzysztofa Beśki, czyli retro kryminał z elementami sensacji z przełomu wieków. Wydarzenia z końca lata 1895 r. rozgrywają się w fabrycznej Łodzi wśród scenerii wątpliwej moralnie acz kupiecko zamożnej. Główny bohater, Stanisław Berg (a czasami na bieżące potrzeby posiadacz innych nazwisk), detektyw-elegant (by nie rzec dandys) ma odnaleźć zaginionego studenta – syna finansowej fiszy. Ślady, żywe lub martwe, wiodą go do Koenigsberga (Królewca). „Amber-Gold” przyjemnie się czyta i od razu spieszę wyjaśnić, co dla mnie owa przyjemność oznaczała. Nie raz podkreślałam, że opasłe tomiska niezmiennie nęcą mnie możliwościami obszerności. A Beśka nie pożałował czytelnikowi atrakcji. Historia jest wręcz przepakowana wątkami, postaciami, miejscami. Topograficznie dostajemy wielokulturową mieszankę począwszy od ziem polskich pod zaborem rosyjskim (akcja rozpoczyna się w Łodzi), kolejno przenosimy się do Prus Cesarstwa Niemieckiego (poznajemy życie Królewca). Jakby tego było mało, Beśka dorzuca jeszcze elementy orientalne, litewskie czy motywy judaistyczne. Jest więc bardzo różnorodnie i kolorowo. Do mniej więcej połowy lektury pojawiają się wręcz w błyskawicznym tempie nowe postaci, których znaczenie jest – jak to w kryminale bywa – wielce enigmatyczne. Rola niektórych stopniowo się wyjaśniała, jednak sens wprowadzenia innych pozostawał w mojej ocenie długo wątpliwy. Być może opowieść wcale nie ucierpiałaby na mniejszej ilości wątków pobocznych, a zyskała nieco na lekkości? Jednakowoż nie sposób odmówić historii uroku. Zwłaszcza językowego. Skoro akcja rozgrywa się pod koniec XIX w., to i język został „ufryzowany” na ówczesną modę. Autor niby od niechcenia kieruje swych bohaterów w sprawach urzędowych do cyrkułu, na frywolną rozrywkę do lupanaru, pozwala im mknąć po mieście raz szykownym landem, innym razem mega nowoczesną elektryczną strasznoboną. Klimat realiów przełomu wieków dopełniają sceny z modelowej kawiarni Roszkowskiego w Łodzi, z których aż roznosi się aromat świeżo zmielonej kawy zmieszany z lekko duszącym dymem cygar. Z kolei w portowych dzielnicach Królewca z oberżami i szynkami pod masywnymi sklepianiami przy piwie (albo i czym mocniejszym) tłoczy się ciasno obok siebie szerokie spektrum przedstawicieli warstw miejskich od zwykłych rzezimieszków po morskich kapitanów o nieprzeciętnych walorach. Gościmy w uroczych wnętrzach pałaców, podziwiamy arystokratyczne ogrody, zażywamy pańskich rozrywek, bywamy w kamienicach możnych ówczesnego świata, trafikach i składach ubraniowych dla wytwornych dżentelmenów. Główny bohater, Stanisław Berg, to przecież elegant ceniący sobie dobry smak i jakość, dlatego przenigdy nie pogardzi szykownym cylindrem, spodniami z szewiotu czy gustownym surdutem. Cechuje go także wysoka sprawność dedukcji, wprawne oko i niezwykłe możliwości fizyczne, czyli wersja atrakcyjnego mężczyzny na miarę swoich czasów. I jeszcze słowo do konstrukcji. Nie bardzo umiałam znaleźć związek między historią główną a ramą kompozycyjną wydarzeń z 1945 r. Liczyłam, że będzie między nimi jakaś zależność, ale albo jej rzeczywiście nie ma, albo ja jej nie odkryłam. A może wyjaśni się dopiero w kolejnej odsłonie historii o detektywie? (Fakt ten nie wpłynął na mój odbiór całokształtu lektury, chciałam się tylko podzielić z Wami spostrzeżeniem.) „Amber-Gold” to kryminał z niejedną tajemnicą, bo zaczyna się od zaginięcia bogatego młokosa, a kończy aferą zakrojoną na szeroką skalę – w tle przeplatają się uczucie i mamona, czego więcej i w jakiej odmianie okaże się oczywiście w finale, bo taki już urok kryminału. Akcja rozgrywa się ponad wiek temu, w międzyczasie z mody wyszło słownictwo, przeminęły z wiatrem dryndy i pleografy, ale jedno pozostało niezmienne – ludzka natura. Beśka uchwycił aurę minionej epoki (miejscami aż trudno nie mieć skojarzeń z epizodami nawiązującymi do polskiej klasyki, np. „Lalka”, „Ziemia obiecana”, czy odniesień do stereotypowego obrazu rosyjskiego urzędnika), jednak człowiek ze swoimi namiętnościami i pragnieniami pozostaje od lat taki sam. W „Amber-Gold” autor połączył więc retro chwile z bohaterami o współczesnych rysach. Jak na taką wizję opowiadanej historii zareagują czytelnicy? Moje zdanie już poznaliście.

Pieniądze – ręka do góry, komu by się przydało więcej. A ile jest to więcej? Potrzebujemy nowe auto, większe mieszkanie, egzotyczny urlop. Ile jesteśmy w stanie zaryzykować, aby to otrzymać? Czy spoczniemy na laurach, kiedy już to dostaniemy? A może apetyt rośnie w miarę jedzenia, a nasze potrzeby będą nadymać się niczym wzdęty brzuch? Fabuła Przenosimy się do 1895 roku. Syn łódzkiego przedsiębiorcy, Nicolas Gross, nie wraca z wakacji. Ojciec wzywa na pomoc Stanisława Berga, znanego detektywa. Trop prowadzi z Łodzi, aż na ziemie wschodnich Prus, do Królewca. Co ma wspólnego zaginiony chłopak ze spekulacjami na giełdzie, nieszczęśliwie zakochaną dziewczyną, oraz firmą sprzedającą kredyty? Okazuje się, że Nicolas miał pecha i zadarł z niewłaściwymi ludźmi. Stanisław Berg wpada na trop szeroko zakrojonej afery. Opis powieści może wydawać się banalny, ale jak opisać fabułę kryminału, żeby za dużo nie zdradzić. Przy tym gatunku trzeba ograniczyć się do minimum, bo jedno nieopatrzne słowo może odebrać komuś przyjemność czytania. Musicie uwierzyć mi na słowo, że "Amber-Gold" to powieść bardzo rozbudowana. Dostajemy do ręki 500 stron, na których się dzieje. Wachlarz postaci i wątków jest szeroki. Bywają momenty, że można się pogubić, ale w tym zamieszaniu autor (i tu dla niego duże brawa) potrafi naprowadzić czytelnika na odpowiednie tory. Najmocniejszym punktem powieść Krzysztofa Beśki jest atmosfera. Muszę przyznać, że dla mnie fabuła stała się tłem dla rysu epoki. Moja wyobraźnia została pobudzona, do tego stopnia, że słyszałam stukot końskich kopyt i szelest długich sukien, czułam zapach cygar, odmawiałam różaniec razem z przerażonymi pasażerami elektrycznego tramwaju. Ja po prostu tam byłam. Stanisław Berg Krzysztof Beśka wykreował bardzo przyjemną postać. Stanisława Berga cechują przymioty dobrego detektywa. Jest inteligentny, czujny, odważny oraz potrafi wykazać się nieszablonowym podejściem. Potrafi być szarmancki, pomóc damie wysiąść z powozu, ale jak trzeba to i obić łobuza. Detektyw Berg to człowiek, który trochę pogubił się w życiu. W czasie swojej działalności wszedł w konszachty z różnymi typami spod ciemnej gwiazdy. Niektórzy są dłużni jemu, a innym on. Krzysztof Beśka udowodnił, że detektyw z problemami nie musi być sfrustrowany i antypatyczny. Każdy z nas ma jakieś zmartwienia, także Stanisław Berg. Stara się, jak może, z nich wyplątać, co nie znaczy, że przysłaniają mu one inne sprawy. Cykl Od dnia,w którym Marek Krajewski popełnił cykl o Breslau zakochałam się w kryminałach retro. Zakochałam się w dżentelmenach w melonikach o nieskazitelnych manierach, prowadzących szemrane interesy. Zakochałam się w detektywach węszących po szynkach, restauracjach i lupanarach. Zakochałam się w kołach dorożek stukających o bruk. Po "Amber-Gold" sięgnęłam bo zorientowałam się, że w tym roku bardzo rzadko wybierałam ten gatunek. Nie zorientowałam się, że jest to czwarty tom przygód Stanisława Berga. Po części nie żałuję, że tego nie zauważyłam odpowiednio szybko. Być może nie usiadłabym do czytania tej książki, a tymczasem wiedza o wcześniejszych poczynaniach łódzkiego detektywa nie była mi do niczego potrzebna. Wspomina się, co prawda kilka epizodów i postaci z jego życia, i być może, gdybym je znała bardziej zwróciłabym na nie uwagę, ale bez tej wiedzy nie miałam żadnych problemów w zrozumieniu i śledzeniu akcji. Podsumowanie Krzysztof Beśka wie po co pisze się książki. Stworzył powieść, która pobudza wyobraźnię i przenosi czytelnika do innego świata. Udało mu się uzyskać to co najlepsze w kryminałach retro, czyli niecodzienną atmosferę. Do tego Amber-Gold niesie przestrogę. W świecie, który pędzi za pieniądzem dobrze znaleźć chwilę, żeby usiąść i zastanowić się, czy może już wystarczy. [Recenzja była wcześniej publikowana na innym portalu czytelniczym/stronie księgarni internetowej/blogu.]

Powieść ta to rasowy kryminał. Nie da się inaczej go określić. Cała akcja toczy się w czasach, gdzie nasz kraj był pod zaborami. Możemy poczytać dokładne opisy i powiem Wam, że dla mnie niekoniecznie to zaleta. Książka jest dość obszerna i mogła być śmiało sporo krótsza. Drugą sprawą jest ilość bohaterów. Idzie się pogubić, serio. I tu nie jestem pewna czy to minus tej powieści czy nie, na pewno trzeba się przy niej skupić porządnie, bo inaczej się wraca po kilkadziesiąt stron żeby sobie przypomnieć kto był kim. Natomiast muszę przyznać, że postać Berga jest genialnie wykreowana. Detektyw, który podejmuje się spraw, których nikt inny by się nie podjął. Wplątuje się w akcję z przekrętami finansowymi. Super się to czytało i polecam Wam serdecznie. Zagłębiając się w szczegóły musiałam sprawdzić kim właściwie jest Krzysztof Beśka. Nie znałam wcześniej tego nazwiska a szczerze mówiąc, z opisu wydawnictwa Rebis można wiele wywnioskować. Łapcie: "Prozaik, poeta, dziennikarz, twórca słuchowisk radiowych i tekstów piosenek. Wydał powieści Wrzawa (2004) i Bumerang (2007), przez krytykę zaliczone do nurtu prozy ukazującej w krzywym zwierciadle nową, wolnorynkową rzeczywistość. Autor rozliczeniowej Fabryki frajerów (2009), za którą otrzymał Wawrzyn - Literacką Nagrodę Warmii i Mazur oraz Wawrzyn Czytelników, a także współczesnego kryminału Wieczorny seans (2012)." Człowiek, można by rzec, orkiestra. Wydał kilka książek, które może nie do końca są w moim klimacie, ale szanuję za dbałość o szczegóły w "Amber Gold" i z tego względu pewnie sięgnę po inne jego powieści. Nie chciałabym Wam za wiele zdradzać jeśli chodzi o fabułę, dlatego po wyżej wymienionych przeze mnie spostrzeżeniach dotyczących lektury, nie będę Wam bardziej mącić. Muszę za to powiedzieć, że Autora poznać trzeba. Często sięgając po mniej popularne i reklamowane książki można trafić na perełkę. I tu tak jest. To jedna z ciekawszych powieści na polskim rynku wydawniczym i choć nie drukowana na ogromną skalę, to myślę, że w przyszłości Pan Beśka może być jednym z bardziej poczytnych polskich pisarzy. I tego mu życzę. Na koniec chciałabym podziękować wydawnictwu Oficynka za możliwość przeczytania książki i zrecenzowania jej, a jednocześnie gratuluję złapania w sieć tak ciekawej osoby, która pisze tak przystępnie. Fani opisów długich i baaardzo szczegółowych będą zachwyceni. Mimo, że ja raczej gustuję w nieco innym stylu, wolę gdy jest więcej dialogów, niż opisów, to polecam, bo książka jest bardzo dobrze napisana. Podsumowując, 9/10 gwiazdek ode mnie 💛

"Amber-Gold" to kryminał w stylu retro - niedawno odkryłam, że strasznie lubię tego typu pozycje. Mamy tu historię detektywa, który musi uciekać ze swojej ukochanej Łodzi z powodu jednego, ze zleceń, którego się podjął. Ucieczka nie oznacza jednak dla niego rezygnacji z dokończenia tego, co zaczął. Poszukuje on młodego Nico - syna swojego bliskiego znajomego i bardzo wpływowego człowieka. Autor zabiera nas w dziewiętnastowieczny świat oszustów i naciągaczy oraz pokazuje mentalność ludzi z tamtego okresu. Rozwój wydarzeń mocno mnie zaskoczył, a cała akcja niejednokrotnie wprawiła w zdumienie. Nie jest to kryminał, w którym leje się krew, choć zbrodnia goni zbrodnię, a nasz Stanisław osobiście jest świadkiem morderstwa. Znajdziemy też kilka scen, które wywołują uśmiech, a nawet śmiech. Zakończenie przewidziałam tylko w niewielkiej części, więc tu też duży plus. Czytanie początkowo utrudniał mi język, którym posługuje się autor - stylizacja na czasy ówczesne świetnie oddaje klimat i pozwala wczuć się w okres, w jakim dzieją się losy Stacha, trzeba się jednak z nim oswoić. Bohaterowie są trójwymiarowi i ciekawie ukazani. Wspomniany już detektyw Stanisław Berg jest postacią zabawną, inteligentną i wykazującą spory spryt w życiu. Posiada wszystkie cechy potrzebne detektywowi. Postacie, z którymi spotyka się na swojej drodze dodają powieści charakteru. Opisy przyjemnie umilają podróż, którą odbywa detektyw. Sama fabuła jest mocno rozbudowana, dzięki czemu książka mimo swej objętości nie nudzi. Poza zagadkami kryminalnymi, prowadzonymi przez Berga znajdziemy tu wątki miłosne, nawiązywanie nowych przyjaźni. Mamy też możliwość wejścia w XIX-wieczny świat handlu i biznesu. Dowiadujemy się jak organizowane były przyjęcia i inne rozrywki ówczesnych czasów. Budowa książki jest trochę niecodzienna - jest ona podzielona na części, a te z kolei na rozdziały. To, czym byłam zaskoczona to 3 rozdziały prologu - nie spotkałam się wcześniej z taką objętością tej części książki. Ogólny odbiór jest bardzo pozytywny i z przyjemnością poznam dalsze przygody niesamowitego detektywa.

Stanisław Berg, były detektyw, aktualnie człowiek od brudnej roboty zostaje wynajęty do odnalezienia syna jednego z łódzkich przedsiębiorców. Co przyniesie mu podróż do Niemiec? Co właściwie kryje się pod zniknięciem młodzieńca? Jak poważną sprawę rozwiązać będzie musiał Berg? Przeczytajcie! :) Prawdę mówiąc rzadko czytam opisy książek, które mam dostać do zrecenzowania. Patrząc na okładkę spodziewałam się jakiejś powieści z wątkiem przestępstw ekonomicznych z akcją w przeciągu kilku lat wstecz. Jakże miałam niespodziankę, gdy zaczęłam czytać.... Koniec XIX wieku - akcja powieści została umiejscowiona właśnie w tym czasie, co tylko dodaje książce smaku. Pierwsze tramwaje elektryczne, telefony, kamera filmowa będąca jednym z najnowszych wynalazków. Miłośnicy i miłośniczki wątków steampunkowych w literaturze na pewną znajdą tutaj kilka interesujących wątków i scen. Nie brak również języka stylizowanego na tamte czasy, obyczajów, czy też opisów strojów. Uczta dla oczu, a przede wszystkim dla wyobraźni. Postaci są w większości sympatyczne, przeważają wśród nich mężczyźni, ale to właśnie kobiety najbardziej rzuciły mi się w oczy. Przede wszystkim Leni i jej przyjaciółka. Obie dalekie od wizerunku typowych dziewcząt tamtych czasów, Leni czytająca książki "dla chłopców", zbuntowana i na każdym kroku próbująca postawić na swoim. Nie zabrakło też postaciowej multikulturowości. Sama zagadka kryminalna jest mocno pokomplikowana, choć po jakimś czasie można się domyśleć kto i za czym stoi, dzięki wartkiej akcji nie odbiera to jednak przyjemności z czytania, bo pomimo, że wiemy, domyślamy się, jaki będzie finał, wciąż zżera ciekawość - jak do tego dojdzie? "Amber-Gold" to uczta dla fanów i fanek literatury kryminalnej z odległych czasów, wciągająca, zakręcona, i niepozwalająca się oderwać od czytania aż do końca. Jeśli lubicie steampunk, jak już wspominałam, również znajdziecie dla siebie co nieco w tej lekturze.

Kiedy spotkałam się z tytułem „Amber Gold” w pierwszym rzucie myślałam, ze będzie to książka o wielkiej aferze, którą z pewnością większość zna, a jeśli nie zna to wie, co nie co ze słyszenia. Miłym zaskoczeniem okazało się, że fabuła poszła w innym kierunku (co prawda nie całkiem, bo przecież nie brakuje tu różnych przekrętów), a ja oczywiście oddałam się lekturze w całości. Nie ukrywam, że książki, które cofają nas w przeszłość są dla mnie często – gęsto nie lada wyzwaniem. Tym razem jednak ogromną przyjemnością było wskoczyć do roku 1895, gdzie mamy okazję nie tylko podróżować po Łodzi, ale i pomagać innym wraz z naszym detektywem, tym bardziej, że to spec od spraw nierozwiązanych. Jeśli chodzi o bohaterów, lubię takie postacie jak Berg – gdzie nie postawi nogi, tam zaraz ktoś się go łapie niczym przysłowiowy „tonący brzytwy”. A Staszek jak to Staszek nikogo nie pozostawi bez odpowiedzi. Pozostałe persony również są dobrze wykreowane, mimo, że książkę powinno czytać się uważnie, właśnie z racji ilości osób przechadzających się po książce. Pozostałe persony również nie są gorsze, nawet jeśli są drugoplanowe. Całość satysfakcjonuje mnie w pełni. Autor pisze przystępnie, chodź mógł zamieścić trochę mniej opisów – niemniej jednak można zatopić czytelnicze zębiska w historii i dać ponieść się przygodzie jaką dla nas przyszykował pan Krzysztof. Jak dla mnie przyjemnie, sensownie, kryminał na poziomie.

Książka mi się podobała. Mam zastrzeżenia tylko, że autor nie panuje nad przebiegiem wydarzeń. Co mam na myśli główny bohatr idzie do łaźni w Gdańsku tam z kolei dochodzi do awantury. W kolejnym rozdziale jest napisane, że policja pruska z Królewca prowadzi nagusów i tam główny bohater otrzymuje podziękowania za zatrzymanie w łaźni przestępcy. Tylko chyba jeżeli dochodzi do aresztowania w Gdańsku to dokonuje to miejscowa policja nie zaś ta z królewca. Poza tym bohater wchodzi do sklepu z tytoniem Samuela Cohna w Gdańsku. w innym rozdziale dokładnie jest ten sam sklep tylko w królewcu. Ja nie wiedziałęm, że budynki mogą przenosić się z prędkością rakietową z Gdańska do Królewca.

"Prędzej rozświetlę lampę własnymi wiatrami, niż mieszkańcy tego miasta skorzystają z gazu błotnego z bagien wokół rzeki Pregel." Zapraszam na moją opinię https://mojezycieitpblog.blogspot.com/.../11/amber-gold.html