Aleksander Fredro

Dzieciństwo i młodość

Aleksander Fredro urodził się 20 czerwca 1793 roku w Surochowie, niedaleko Przemyśla. Jego rodzina była dobrze sytuowana. Ojcem był Jacek Fredro, a matką Marianna z Dembińskich. Jako szlachcice dysponowali oni majątkiem, w którym dorastał pisarz. W 1797 roku Aleksander wraz z rodzicami przeniósł się do Bieńkowej Wiszni.

Fredro pobierał nauki w domu rodzinnym. Nigdy nie uczęszczał do szkół publicznych. Stracił matkę w wieku 13 lat – zginęła w pożarze dworu w Bieńkowej Wiszni. Ojciec wraz z synem przeniósł się wówczas do Lwowa.

Młodość pisarza

Jako 16-latek Aleksander Fredro zdecydował się wstąpić do armii Księstwa Warszawskiego, z którą przemierzył wiele krajów. Do 1814 roku był oficerem wojsk napoleońskich i dosłużył się rangi kapitana. Brał czynny udział w walkach pod Dreznem i Lipskiem, a także uczestniczył w wyprawie pod Moskwę. Zakończyła się ona dla Fredry tragicznie – dostał się do rosyjskiej niewoli. Udało mu się z niej zbiec w przebraniu wieśniaka. W kampanii napoleońskiej Aleksander Fredro został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari i Legii Honorowej.

Po abdykacji Napoleona, w 1815 roku, pisarz wrócił do rodzinnego domu i zamieszkał w Bieńkowej Wiszni. Wstąpił wówczas do lubelskiej loży wolnomularskiej.

W 1817 roku poznał Zofię hrabinę Skarbkową, z domu Jabłonowską. Zakochał się w niej z wzajemnością, ale ona w wieku 15 lat została wydana za hrabiego Skarbka – jednego z najzamożniejszych ludzi w Galicji. Małżeństwo nie było udane, dlatego dziewczyna opuściła męża. Na poślubienie ukochanego Aleksandra Fredrę przyszło jej czekać ponad dekadę. W 1828 roku związek został w końcu usankcjonowany w kościele w Korczynie. Małżonkowie byli szczęśliwi i doczekali się dwójki dzieci – córki Zofii i syna Jana Aleksandra.

W 1828 roku umarł ojciec Fredry, a ten odziedziczył po nim majątek, który skutecznie pomnożył. Wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a w 1830 roku brał udział w pracach Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania, utworzonego we Lwowie. W 1839 roku został honorowym mieszkańcem Lwowa. Był posłem galicyjskiego Sejmu Krajowego, członkiem lwowskiej Rady Narodowej i Akademii Umiejętności.

Pod koniec życia Fredro objął dowództwo kampanii polskiej w czasie Wiosny Ludów. W latach 1850–1855, po tym, jak został oskarżony o zdradę stanu za wystąpienie przeciw Austrii, mieszkał z rodziną w Paryżu. Zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie, jako 82-latek. Pozostawił po sobie wiele nieopublikowanych i niewystawionych utworów, a jego syn dostał dokładne instrukcje, w jakim trybie mają być one wydawane.

Kariera literacka Fredry

Pierwszą, poważną komedią pióra Aleksandra Fredro była sztuka „Pan Geldhab” opowiadająca o perypetiach młodego szlachcica, który stara się o rękę córki tytułowego bohatera, ale dorobkiewicz chce ją usilnie wydać za księcia. Sztuka została wystawiona po raz pierwszy w 1821 roku.

Po awanturniczych latach młodzieńczych, dojrzałego Aleksandra Fredrę pochłonęło pisanie. Tworzył on poezję, bajki i komedie. Do jego najbardziej znanych dzieł zalicza się „Zemstę”, „Śluby panieńskie” czy „Pana Jowialskiego”. Jest on także autorem pamiętnika „Trzy po trzy”, który powstawał w latach 1844–1846 i dotyczy wspomnień z młodości i wojen napoleońskich.